“Vàng lên dễ sợ”
Đầu năm 2020, giá vàng dao động quanh mức 42 triệu đồng/lượng, hiện đã vượt 48 triệu đồng/lượng, mức tăng khoảng 14%. Trong năm 2019, giá vàng cũng đã tăng gần 19%. “Vàng lên dễ sợ” là điều người nhà tôi nhận xét vu vơ trong một buổi nói chuyện kể về tình hình sống trong dịch bệnh gần đây. Dường như trong tâm trí đa số người dân, những thứ dân tài chính nói về trái phiếu, cổ phiếu, bitcoin, thậm chí là bất động sản cũng là xa vời. Với họ, vàng là thứ gần gũi nhất. Trong bối cảnh nhiều bất ổn do dịch bệnh tạo ra, người ta sẽ càng quan tâm tới vàng.
Trong 1 tháng gần đây, nhiều người hỏi tôi về kênh đầu tư giữa thời dịch bệnh. Họ liệt kê những lựa chọn của mình và vàng gần như luôn xuất hiện, nếu không nói là chiếm vị trí số 1 trong danh sách các lựa chọn đầu tư của đa số người.
Thế nhưng, trong mắt giới đầu tư bạn bè tôi, vàng hiện không hấp dẫn như là một kênh đầu tư. Đơn giản vì giá vàng đã lên quá nhiều. Một số bạn tôi ở nước ngoài đều đã mua vàng qua tài khoản margin ở mức giá nào đó quanh 1.300-1.400USD/ounce và đa số đều đã bán ra ở mức giá 1.590-1.600USD/ounce. Tôi chậm chân hơn một chút, mua vào ở mức giá khoảng 1.500USD/ounce và bán ra ở mức giá trên 1.600USD/ounce. Chúng tôi tất nhiên không biết trước dịch bệnh sẽ xảy ra, chỉ cảm thấy vàng đi vào xu thế tăng từ giữa năm 2019 và mua bán dựa trên xu hướng thị trường.
Tuy nhiên, mức giá hiện tại của vàng trở nên không hấp dẫn so với cơ hội từ cổ phiếu. Giá vàng quốc tế hiện xoay quanh mức trên 1.570USD/ounce, cách đây vài ngày còn trên 1.600USD/ounce. Giả sử vàng đạt được giá mục tiêu 1.800USD/ounce trong năm 2020 như dự đoán của một số tổ chức tài chính lớn, mức tăng giá từ khu vực 1.600 lên 1.800USD/ounce chỉ khoảng 12%.
Mức lợi nhuận tiềm năng này hiện không hấp dẫn nếu nhìn vào thị trường cổ phiếu, khi nhiều cổ phiếu tốt đã mất giá 15-20%, còn một số cổ phiếu có tiềm năng, nhưng có chút “trục trặc” có thể đã mất hơn 50%. Một cổ phiếu ngành hàng không tôi vừa mua vào ở Anh đã giảm hơn 60% so với mức giá bình quân năm 2019.
Giới đầu tư cổ phiếu đang săn đón những cổ phiếu này, vì nếu kinh tế hồi phục sau dịch bệnh, cổ phiếu trở lại mức giá cũ, thì lợi nhuận sẽ ở mức 30-50%, thậm chí “tính bằng lần”, nếu đặt cược vào cổ phiếu dầu khí đã mất giá 80-90%. Vấn đề sẽ chỉ là thời gian để kinh tế khôi phục sau dịch bệnh, vì trong vòng 8-9 tháng nữa, có thể sẽ có vắc-xin chữa bệnh cúm Covid-19.
Vàng vẫn hấp dẫn
Nếu nhìn vào bài toán như trên, chúng tôi không chọn vàng. Thế nhưng, với nhiều người không thích “canh bạc” cổ phiếu, vàng vẫn là lựa chọn hấp dẫn. Có 3 lý do cho điều đó.
Thứ nhất, dịch bệnh có qua đi, kinh tế cũng chịu tổn thất nặng nề do những biện pháp cách ly xã hội. Thất nghiệp và phá sản doanh nghiệp là hệ quả khó tránh và tất yếu sẽ tạo ra những cú sốc nhất định trong xã hội. Vàng sẽ là một điểm trú ẩn an toàn, hoặc là của để dành để nhiều người dùng đến trong thời điểm khó khăn.
Mặt khác, khi ngân sách của các nước đã được rót hết tốc lực để phát cho dân như hiện nay, sở hữu dự trữ ngoại hối dưới dạng trái phiếu nước ngoài và ngoại tệ không còn hấp dẫn. Một số ngân hàng trung ương sẽ giảm giữ các tờ giấy này và đổi qua mua vàng, như Nga vừa làm. Điều đó cũng tạo ra một sức đẩy giá vàng.
Cuối cùng, ngay cả giới đầu tư cổ phiếu, dù không chuộng mua vàng vào lúc này, cũng có thể sẽ giữ một phần tiền để mua vàng như công cụ đa dạng hóa danh mục đầu tư khi thị trường cổ phiếu giảm giá mạnh.
Vàng sẽ không chỉ có chiều lên
Thế nhưng, điều đó không có nghĩa, vàng sẽ chỉ có chiều lên. Thật ra, chính việc giới đầu tư cổ phiếu và những công cụ rủi ro hơn giữ vàng trong tài khoản có thể tiềm ẩn rủi ro vàng giảm giá mạnh. Đó là khi cổ phiếu mất giá, nhiều nhà đầu tư muốn tiếp tục giữ tài khoản, phải đóng thêm tiền ký quỹ (margin) hoặc để bù lỗ tất toán hợp đồng, thì họ sẽ phải chọn cách bán các tài sản khác. Vàng là một trong số đó.
Vì vậy, người ta mới thấy là, giá vàng quốc tế giảm nhanh từ gần 1.700USD/ounce xuống gần 1.450USD/ounce trong những ngày tệ hại nhất của thị trường cổ phiếu toàn cầu. Đó là vì người ta phải bán vàng ra để bù lỗ hoặc để giữ vị thế chờ giá cổ phiếu lên lại.
Đó còn chưa kể, diễn biến giá vàng trong nước hiện tại không theo sát diễn biến giá quốc tế do nhiều can thiệp của Chính phủ từ mấy năm nay, để tách biệt thị trường vàng khỏi hoạt động vay mượn, đầu cơ và gần như thuần túy là thị trường mua bán vàng vật chất. Sự chênh lệch lớn của giá mua và giá bán vàng hiện tại cũng tạo ra nhiều rủi ro cho người muốn “lướt sóng” vàng.
Nói cách khác, giá vàng sẽ vẫn còn nhiều biến động mạnh, rủi ro cao, không hề thấp hơn cổ phiếu nếu muốn mua đi bán lại trong ngắn hạn. Nhưng nó sẽ là một điểm đến tốt cho người muốn bảo toàn tài sản và sức mua đồng tiền của mình trong vòng 12-18 tháng đầy bất ổn sắp tới.
