Trước sự bùng nổ cho vay lãi suất cao, các thành phố khắp Texas (Hoa Kỳ) đã thông qua những pháp lệnh để ngăn chặn chu kỳ nợ do các khoản vay ngắn hạn giá cao tạo ra. Nhưng nhiều nhà cho vay lớn đã tìm được nhiều cách thức lách luật.
Nhà cho vay TitleMax cam kết “giúp có tiền mặt dễ dàng”. Để được vay, khách hàng có tiền sử tín dụng “tốt, xấu hoặc không có” chỉ cần thế chấp giấy chủ quyền xe hơi của mình. Ở Dallas, San Antonio và Austin, nơi đã thông qua pháp lệnh cho vay, những khoản vay như vậy có lãi suất 0% nhưng chỉ có thời hạn 30 ngày.
Đến lúc đó, nếu khách hàng không trả được nợ, TitleMax sẽ chuyển họ đến chi nhánh TitleMax khác, nơi họ có thể nhận được khoản vay mới không bị ảnh hưởng bởi pháp lệnh. Những khoản vay như vậy có thể có lãi suất lên tới 310%/năm. Dĩ nhiên, khách hàng có thể tái tục khoản vay đó nhiều lần.
“Hoạt động đó không trái luật, nhưng chắc chắn phi đạo đức và vô lương tâm” - theo Ann Baddour của tổ chức phi lợi nhuận Texas Appleseed.
 |
Một chi nhánh của TitleMax. |
Vay thế chấp giấy tờ xe hơi thủ tục đơn giản nhưng nhiều rủi ro. Theo đó, người đi vay phải giao giấy tờ xe và cam kết trả nợ trong vòng 1 tháng. Nếu không trả được, người vay có thể chỉ trả lãi và khoản nợ được chuyển sang tháng sau.
Một nghiên cứu của Hiệp hội Người tiêu dùng Hoa Kỳ (CFA) và Trung tâm Cho vay có trách nhiệm (CRL) cho biết trung bình người đi vay tái tục khoản vay cỡ 8 lần. Ai không trả được nợ sẽ bị siết xe hơi. Trong 6 hợp đồng cho vay của TitleMax ở Texas đã được báo ProPublica tiếp cận, lãi suất của nhà cho vay này rất cao 145-182%.
Các chiêu trò của TitleMax là bằng chứng cho thấy sự lươn lẹo của các nhà cho vay lãi suất cao để né các quy định. Ở Texas, ít nhất có 8 thành phố và thị trấn, với dân số khoảng 4 triệu người, đã thông qua pháp lệnh chống cho vay chi phí cao từ 2 năm qua.
Pháp lệnh trên được đưa ra vào thời điểm bùng nổ tăng trưởng đối với công ty mẹ của TitleMax, TMX Finance - nhà cho vay cầm cố giấy tờ xe lớn nhất Hoa Kỳ. Hãng này có hơn 1.200 chi nhánh ở 14 tiểu bang và chuẩn bị xâm nhập vào tiểu bang thứ 15.
Ở tiểu bang Georgia, TMX có hơn 300 chi nhánh, nhiều hơn bất kỳ ngân hàng nào. Hãng đã tăng trưởng gấp đôi kể từ năm 2008 và có kế hoạch giữ nguyên tốc độ tăng trưởng này. Sự tăng trưởng thần tốc có thể thấy rõ ở Texas, nơi hãng mở hơn 150 chi nhánh trong 2 năm qua. Công ty vẫn tiếp tục hoạt động ở những thành phố đã thông qua pháp lệnh. Chẳng hạn, dưới tên TitleMax và TitleBucks, TMX điều hành hơn 80 chi nhánh ở Dallas, Austin và San Antonio.
Tháng 12 năm ngoái, nhà chức trách Texas cảnh báo các nhà cho vay cầm cố giấy tờ xe rằng họ lo ngại đối với việc dụ khách hàng bằng các khoản vay không lãi suất. Việc chào mời đó có thể quá hấp dẫn đối với một số người chưa từng vay cầm cố giấy tờ xe.
Theo người phát ngôn của Ủy ban Tín dụng khách hàng, hiện TitleMax là nhà cho vay duy nhất dùng chiêu không lãi suất để dẫn dụ khách hàng. Dù vậy, các nhà chức trách không có quyền buộc các thành phố thông qua pháp lệnh, mà chỉ có thể cảnh báo.
Pháp lệnh mới thông qua hồi tháng 3 ở thành phố Denton cấm việc tái tục các khoản vay cầm cố giấy tờ xe hơn 3 lần. Ngay lập tức, TitleMax thông báo với khách hàng hiện tại về những thay đổi, nói họ không thể tái tục khoản vay ở Denton, nhưng có thể tái tục ở một chi nhánh cách thành phố 15 dặm. Theo các nhà chức trách, có trường hợp khách hàng tái tục tới 23 lần, trả ít nhất 10.888USD chi phí và vẫn còn nợ 3.961USD.
