Covid-19: Đổi tên có làm nên chuyện?

(ĐTTCO) - Biến thể coronavirus mới phổ biến ở Ấn Độ được gọi là 'Delta' khi cơ quan y tế toàn cầu WHO cố gắng chống lại thành kiến trong các cuộc thảo luận về căn bệnh này.
Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Những cái tên như vi rút ‘Trung Quốc’ hoặc ‘Vũ Hán’ và biến thể của ‘Vương quốc Anh’, ‘Brazil’ hoặc ‘Ấn Độ’ có thể không chỉ gây phương hại mà còn không chính xác. Nhưng các tên khoa học không chính xác thường gây ra sự nhầm lẫn cho công chúng.

Đó là lý do tại sao cơ quan y tế của Liên Hợp Quốc đã tập hợp một nhóm các chuyên gia hàng đầu để đề xuất cách tốt nhất có thể để đặt tên cho các biến thể này. Và, đúng với hình thức khoa học hiện đại, họ đã dựa trên các chữ cái trong bảng chữ cái Hy Lạp.

Shakespeare đã tóm tắt sự vô ích của những cái tên trong câu hỏi tu từ của mình, "Cái tên có gì?".

Nhưng trong khi một bông hoa hồng có thể không cần lo lắng nó được gọi là gì, thì điều tương tự không thể ảnh hưởng về một loại virus chết người đã gây ra sự tàn phá trên toàn bộ thế giới.

Được mô tả là 'virus Trung Quốc', nó đã kích động thành kiến và thù hận đối với những người đến từ Đông Á. Và không chỉ vậy, nó còn phá hoại nghiên cứu thực tế về nguồn gốc của virus.

Tương tự là trường hợp với các biến thể. Biến thể của "Vương quốc Anh" được gọi như vậy bởi vì nó được xác định lần đầu tiên ở quốc gia đó nhờ vào các phương tiện giải trình tự bộ gen tiên tiến của nó. Nó rất có thể đã phát sinh ở nơi khác và được đưa vào đất nước.

Đầu tháng này, chính phủ Ấn Độ đã gửi một lời khuyên cho tất cả các công ty truyền thông xã hội rằng họ nên xóa mọi tham chiếu đến 'biến thể Ấn Độ' trong các bài đăng trên nền tảng của họ.

Động thái này diễn ra sau cuộc tranh cãi về ‘căng thẳng Singapore’ sau khi Thủ trưởng Delhi Arvind Kejriwal đăng dòng tweet rằng quốc đảo này đã báo cáo về một biến chủng mới đáng báo động. Singapore phản pháo lại rằng căng thẳng mà họ lo lắng thực sự là biến chủng "Ấn Độ". Nó cũng đã yêu cầu các nền tảng truyền thông xã hội làm rõ rằng không có "biến chủng Singapore".

Vì vậy, rõ ràng, tên biến thể trong thời gian qua của Covid-19 là một chủ đề nhạy cảm. Đó là lý do tại sao WHO đã tập hợp “một nhóm các nhà khoa học từ Nhóm công tác về Tiến hóa Virus của WHO, mạng lưới phòng thí nghiệm tham chiếu WHO Covid-19, đại diện từ GISAID, Nextstrain, Pango và các chuyên gia bổ sung về vi rút học, danh pháp vi sinh vật và truyền thông từ một số quốc gia và các cơ quan xem xét các tên dễ phát âm và không kỳ thị".

Theo trang web STAT, chuỗi tên từ Alpha, Beta, Gamma, Delta, v.v. sẽ cho biết thứ tự khi các chủng này được phát hiện. Do đó, biến thể Anh hoặc Kent (B.1.1.7) sẽ được gọi là Alpha và biến thể Nam Phi (B.1.351) là Beta. Biến thể Brazil (P.1) được gọi là Gamma trong khi biến thể lần đầu tiên được nhìn thấy ở Ấn Độ (B.1.617.2) có tên là Delta.

Có 24 chữ cái trong bảng chữ cái Hy Lạp và các quan chức của WHO cho biết, một khi những chữ cái này cạn kiệt, một loạt tên mới sẽ được công bố. Tuy nhiên, những cái tên hiện có của những biến thể này - sự kết hợp giữa các bảng chữ cái và các con số được phân tách bằng dấu chấm mà người bình thường rất khó nắm bắt nhưng lại có sức sáng tạo đối với các nhà khoa học - sẽ tiếp tục được sử dụng trong giới khoa học.

Các tin khác