Theo Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI), việc lập sàn vàng tập trung là không mới, đã được thử nghiệm thực tế nhưng không mang lại lợi ích kinh tế mà ngược lại gây nhiều bất ổn cho nền kinh tế.
 |
Dự thảo không khả thi
Đây là ý kiến của VAFI trong bản kiến nghị mới đây gửi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về việc “Lựa chọn giải pháp đột phá để nhanh chóng kết thúc tình trạng 'vàng hóa' nền kinh tế”.
Theo VAFI, cơn điên loạn của giá vàng trong thời gian vừa qua đã gây hậu quả là VNĐ yếu đi, tác động mạnh đến thị trường ngoại hối, gây căng thẳng giả tạo về quan hệ cung cầu ngoại tệ…. Đồng thời ảnh hưởng tới niềm tin của người dân , đến khả năng bình ổn thị trường ngoại tệ mà NHNN đang cố gắng thực thi .
Từ tình hình thực tế đó, thể hiện Bản Dự thảo Nghị định về quản lý thị trường vàng mà NHNN công bố cách đây vài tháng đã không đi đúng hướng, không khả thi. Cụ thể, theo VAFI, ngay khi NHNN công bố Bản Dự thảo mới thì giao dịch kinh doanh vàng miếng tăng dần.
Trước đó, Bản Dự thảo cũ với nội dung cơ bản là xóa bỏ thị trường kinh doanh vàng miếng theo hướng không cho phép người dân được mua vàng miếng, đảm bảo quyền lợi của người dân bằng hình thức NHNN sẽ mua vàng theo giá quốc tế. VAFI cho rằng bản phải có những giải pháp để giải quyết tận gốc tình trạng đầu cơ vàng, không để xảy ra một cơn sốt vàng nào nữa.
VAFI cũng kiến nghị một số giải pháp để nhanh chóng kết thúc tình trạng vàng hóa nền kinh tế. Hiệp hội này cho rằng nên từng bước chuyển số vàng dự trữ trong dân sang khu vực sản xuất kinh doanh và làm tăng kho dự trữ ngoại hối của nhà nước bằng các biện pháp kinh tế với nguyên tắc phải đảm bảo lợi ích thiết thực của người dân. Đó là đảm bảo lượng vàng trong dân chỉ có thể giảm dần theo thời gian mà không tăng lên.
Chính sách mới phải đảm bảo việc giá vàng trong nước có thể tăng giảm theo giá thế giới nhưng sự biến động về giá này không tạo ra làn sóng đầu tư, đầu cơ vàng, không ảnh hưởng tới chính sách tỷ giá. Vàng, ngoại tệ phải được chuyển hóa và tập trung trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nếu đáp ứng nhu cầu đông đảo của người dân thì luôn là mối đe dọa tiềm ẩn cho kinh tế vĩ mô, cho lạm phát….
Nên cấm mua vàng miếng
Về chính sách quản lý thị trường vàng, có ý kiến cho rằng nên cho phép thành lập 1 sàn giao dịch vàng tập trung dưới sự quản lý của NHNN nhằm giúp thị trường vàng trong nước liên thông với thị trường vàng thế giới, tính thanh khoản trong giao dịch mua bán vàng cao hơn.
Tuy nhiên,VAFI cho rằng việc lập sàn giao dịch vàng tập trung chỉ khác so với các sàn giao dịch vàng tự do trước đây ở chỗ thống nhất lại thành 1 sàn vàng, hoạt động theo qui tắc luật lệ mà nhà nước ban hành, có thể khác ở tỷ lệ sử dụng đòn bẩy tài chính, còn về bản chất không có gì thay đổi so với trước kia.
Đồng thời, các sàn vàng tự do trước đây đã gây tác hại gì cho người đầu tư như 99% người dân tham gia sàn vàng đều thua lỗ, gần như mất trắng số tiền đã bỏ vào sàn vàng. Ngoài ra, VAFI cho rằng việc thành lập sàn giao dịch vàng tập trung sẽ không ngăn chặn được các hậu quả như trên và không đáp ứng được các mục tiêu đề ra.
Thêm vào đó, theo VAFI việc cổ vũ tiếp thị cho việc kinh doanh vàng tài khoản thì không chống được vàng hóa. Chống vàng hóa phải đồng nghĩa với việc ngày càng giảm số người sở hữu kinh doanh vàng. Đề xuất về việc thành lập sàn vàng tập trung là không mới, đã được thử nghiệm thực tế trong mấy năm và không mang lại lợi ích kinh tế mà ngược lại gây nhiều bất ổn cho nền kinh tế .
Đối với đề xuất tiếp tục cho phép hệ thống NHTM được vay vàng của dân và cho phép NHTM bán số vàng đã huy động. VAFI cho rằng, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh chân chính không thể vay vàng, để từ đó chuyển thành VNĐ hay USD đưa vào sản xuất kinh doanh. Bởi vì cách thức huy động vốn này cực kỳ nguy hiểm, trong thời điểm hiện nay không ai có thể dự đoán được sự biến động của giá vàng, kể cả các tổ chức kinh doanh vàng trong nước.
Do đó, VAFI cho rằng việc NHNN bãi bỏ đề xuất này trong lộ trình chống vàng hóa là đúng. Đối với đề xuất cho phép doanh nghiệp kinh doanh vàng được tự do xuất nhập khẩu vàng mà không cần giấy phép, theo VAFI vàng là hàng hóa đặc biệt, kinh doanh vàng là kinh doanh tiền tệ, chỉ cần 1 cơn sốt như vừa qua thôi đã gây ra nhiều hậu quả. Ngoài ra, đối với y kiến đề xuất cho phép một số tổ chức kinh doanh vàng được kinh doanh vàng tài khoản, theo VAFI là không đáp ứng được các mục tiêu đã đề ra.
Cuối cùng, VAFI cho rằng bản Dự thảo Nghị định cũ về quản lý thị trường vàng quy định việc cấm mua vàng miếng và chỉ có NHNN có chức năng thu mua vàng miếng từ khu vực dân cư là đáp ứng được tất cả các mục tiêu của chính sách kiểm soát thị trường vàng. Biểu hiện là sau khi có thông tin về dự thảo, giao dịch kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do đã giảm 70%, tính thanh khoản của thị trường bị giảm sút nhanh chóng, mảnh đất cho đầu cơ đã gần như không còn tồn tại…
VAFI cho rằng cơn sốt vàng vừa qua không phải do yếu tố kinh tế vĩ mô trong nước bất ổn bởi vì các chỉ tiêu cân đối vĩ mô đang tốt dần lên. Tuy nhiên giới đầu cơ đã nhân cơ hội giá vàng quốc tế biến động cộng với việc chưa có chính sách kiểm soát thị trường vàng của nhà nước để tạo sóng, làm căng thẳng thị trường tiền tệ trong thời gian ngắn và tác động thay đổi tỷ giá. Thực tế này cần phải nhanh chóng chấm dứt bằng việc kiểm soát việc kinh doanh vàng nhằm ổn định tỷ giá, lạm phát, lòng tin…
