Điệp khúc chậm tiến độ
Theo Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TPHCM, hiện nay các dự án chống sạt lở, xây dựng đê kè tại TPHCM chia thành 2 nguồn vốn đầu tư gồm ngân sách TP và chống sạt lở. Trong đó, nguồn vốn từ ngân sách có tổng mức đầu tư gần 4.660 tỷ đồng, năm 2017 kế hoạch giao gần 173 tỷ đồng, đến nay đã giải ngân được khoảng 60% kế hoạch. Còn nguồn vốn chống sạt lở hơn 45 tỷ đồng, kế hoạch vốn năm nay hơn 14 tỷ đồng.
Theo Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TPHCM, hiện nay các dự án chống sạt lở, xây dựng đê kè tại TPHCM chia thành 2 nguồn vốn đầu tư gồm ngân sách TP và chống sạt lở. Trong đó, nguồn vốn từ ngân sách có tổng mức đầu tư gần 4.660 tỷ đồng, năm 2017 kế hoạch giao gần 173 tỷ đồng, đến nay đã giải ngân được khoảng 60% kế hoạch. Còn nguồn vốn chống sạt lở hơn 45 tỷ đồng, kế hoạch vốn năm nay hơn 14 tỷ đồng.
Đối với nguồn vốn ngân sách hiện có 10 công trình đang thi công, với tổng mức đầu tư hơn 1.900 tỷ đồng. Bên cạnh đó, có 11 dự án chuẩn bị thực hiện với hơn 1.100 tỷ đồng; 12 dự án chuẩn bị đầu tư với hơn 1.600 tỷ đồng. Còn nguồn vốn chống sạt lở có 2 công trình đã hoàn thành với gần 8 tỷ đồng; 3 dự án chuẩn bị thực hiện với mức đầu tư gần 38 tỷ đồng.
Thế nhưng hiện nay các dự án trên đang bị chậm tiến độ so với kế hoạch đề ra, thậm chí nhiều dự án đắp chiếu nhiều năm nay vì nhiều lý do, trong đó chậm bàn giao mặt bằng và thiếu vốn là nút thắt lớn nhất. Cụ thể, tại dự án chống sạt lở bán đảo Thanh Đa, đoạn 4 sông Sài Gòn (quận Bình Thạnh), xây dựng gần 3km kè, với tổng mức đầu tư hơn 380 tỷ đồng.
Hiện dự án đã hoàn thành xong gói thi công dưới nước, còn phần trên cạn dự kiến đến quý IV-2019 mới hoàn thành, với điều kiện chính quyền quận Bình Thạnh giao mặt bằng đúng hẹn, tức chậm tiến độ 3 năm so với kế hoạch hoàn thành năm 2016.
Tại huyện Nhà Bè, nhiều dự án cũng đứng trước nguy cơ chậm tiến độ. Cụ thể, dự án chống xói lở bờ sông khu vực cầu Phước Lộc, dài gần 250m kè, với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 85 tỷ đồng. Theo kế hoạch, dự án được triển khai năm 2006, nhưng đến nay sau 11 năm dự án này vẫn chưa thi công, chính quyền địa phương mới đang thực hiện chi trả bồi thường giải phóng mặt bằng. Dự kiến phải đến đầu năm 2018 mới khởi công.
Tại huyện Nhà Bè, nhiều dự án cũng đứng trước nguy cơ chậm tiến độ. Cụ thể, dự án chống xói lở bờ sông khu vực cầu Phước Lộc, dài gần 250m kè, với tổng mức đầu tư dự kiến hơn 85 tỷ đồng. Theo kế hoạch, dự án được triển khai năm 2006, nhưng đến nay sau 11 năm dự án này vẫn chưa thi công, chính quyền địa phương mới đang thực hiện chi trả bồi thường giải phóng mặt bằng. Dự kiến phải đến đầu năm 2018 mới khởi công.
Tương tự, tại huyện Bình Chánh, công trình xây dựng kè bảo vệ bờ sông khu vực ngã ba sông Bến Lức - kênh Xáng Lý Văn Mạnh dài 250m kè, với số tiền gần 46 tỷ đồng dự kiến thi công năm 2012, nhưng đến nay vẫn nằm trên giấy do vướng mặt bằng. Cơ quan chức năng liên quan lại tiếp tục lùi ngày khởi công dự án đến cuối năm 2017.
Tại huyện Cần Giờ, dự án xây dựng kè bảo vệ khu dân cư Tắc Sông Chà (xã Bình Khánh), dài gần 600m kè, với kinh phí gần 160 tỷ đồng, dự kiến khởi công vào năm 2015 nhưng phải đến tháng 12-2016 mới thực hiện. Đến nay, dự án đã đạt gần 50% khối lượng công việc và đến giữa năm 2018 mới hoàn thành.
Tại huyện Cần Giờ, dự án xây dựng kè bảo vệ khu dân cư Tắc Sông Chà (xã Bình Khánh), dài gần 600m kè, với kinh phí gần 160 tỷ đồng, dự kiến khởi công vào năm 2015 nhưng phải đến tháng 12-2016 mới thực hiện. Đến nay, dự án đã đạt gần 50% khối lượng công việc và đến giữa năm 2018 mới hoàn thành.
Bên cạnh đó, một số dự án tại quận 2, 4, 7, 9 cũng đang chậm tiến độ so với kế hoạch. Thậm chí, có những dự án vẫn đang trong tình trạng treo nhiều năm qua khiến hàng trăm hộ dân sống gần sông, kênh, rạch luôn trong tâm trạng thấp thỏm, nhất là khi mùa mưa bão đến.
Nhà dân ở xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè bị trôi một phần xuống sông. Ảnh: LAN ANH
Báo động các vị trí sạt lở
Theo thống kê từ Sở GTVT TPHCM, đến nay trên địa bàn TP có 40 vị trí sạt lở bờ sông, kênh, rạch, với gần 860 hộ dân bị ảnh hưởng. Riêng 6 tháng đầu năm 2017 đã phát sinh thêm 4 vị trí. Trong đó, có 23 vị trí đặc biệt nguy hiểm và 16 vị trí nguy hiểm. Huyện Nhà Bè đứng tốp đầu với 11 vị trí đặc biệt nguy hiểm và 5 vị trí nguy hiểm, với 226 hộ dân bị ảnh hưởng; tiếp đó là huyện Cần Giờ với 5 điểm đặc biệt nguy hiểm và nguy hiểm, với 240 hộ dân bị ảnh hưởng.
Các quận 2, 7, 8, Thủ Đức, Bình Thạnh và huyện Bình Chánh cũng có từ 1-5 vị trí sạt lở, khiến hàng trăm hộ dân luôn sống trong tâm trạng lo lắng. Mới đây, ngày 27-6 tại ấp 3 (xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè) xảy ra vụ sạt lở bờ sông làm trôi một phần nhà cửa và ảnh hưởng đến đời sống của 5 hộ dân.
Trước đó, vào ngày 31-5, tại phía bờ phải sông Rạch Tôm (xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè) cũng xuất hiện vết nứt dài 40m, rộng 3m, khiến 8 căn nhà dân bị ảnh hưởng, đến nay vẫn chưa khắc phục xong sự cố.
Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2020 sẽ di dời 1.210 hộ dân đang sinh sống trong khu vực nguy hiểm (ven sông, ven biển bị sạt lở) vào các điểm dân cư hiện hữu hay khu tái định cư tập trung trên địa bàn quận Thủ Đức và các huyện Bình Chánh, Nhà Bè, Cần Giờ.
Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2020 sẽ di dời 1.210 hộ dân đang sinh sống trong khu vực nguy hiểm (ven sông, ven biển bị sạt lở) vào các điểm dân cư hiện hữu hay khu tái định cư tập trung trên địa bàn quận Thủ Đức và các huyện Bình Chánh, Nhà Bè, Cần Giờ.
Được biết UBND TPHCM đã giao Sở GTVT phối hợp với các sở, ngành, các quận, huyện đẩy nhanh tiến độ thi công các vị trí sạt lở bờ sông, kênh, rạch trước ngày 15-8 tới; hoàn thành tối thiểu 3 dự án trong năm 2017 và các dự án còn lại năm 2018. Đối với quận, huyện có các vị trí sạt lở nguy hiểm, phải thường xuyên theo dõi diễn biến, tuyên truyền cảnh báo người dân; tổ chức di dời dân nằm trong khu vực sạt lở, không để thiệt hại đến tính mạng của người dân.
Trước mắt, theo chúng tôi cơ quan chức năng cần phối hợp với chính quyền các địa phương tiến hành cắm biển cảnh báo khu vực sạt lở bờ sông để người dân nắm rõ. Mặt khác, thường xuyên kiểm tra để cảnh báo khu vực xuất hiện dấu hiệu sạt lở và đánh giá nguyên nhân để triển khai các dự án xây dựng kè bảo vệ bờ tại những vị trí sạt lở đặc biệt nguy hiểm.
Trước mắt, theo chúng tôi cơ quan chức năng cần phối hợp với chính quyền các địa phương tiến hành cắm biển cảnh báo khu vực sạt lở bờ sông để người dân nắm rõ. Mặt khác, thường xuyên kiểm tra để cảnh báo khu vực xuất hiện dấu hiệu sạt lở và đánh giá nguyên nhân để triển khai các dự án xây dựng kè bảo vệ bờ tại những vị trí sạt lở đặc biệt nguy hiểm.
Về lâu dài rất mong UBND các quận, huyện sớm bàn giao mặt bằng; đồng thời, kiến nghị UBND TP ưu tiên bố trí vốn kịp thời để triển khai nhanh các dự án xây dựng kè chống sạt lở đang bị vướng, nhằm đảm bảo an toàn cho người dân, nhất là trong mùa mưa bão này.
