Tổng thống Trump phủ quyết dự luật quốc phòng: Bài kiểm tra lòng trung thành?

(ĐTTCO) - Tổng thống Donald Trump hôm Thứ Tư 23/12 đã phủ quyết Dự luật chính sách quốc phòng hàng năm (NDAA).
Tổng thống Trump.
Tổng thống Trump.

Dự luật khẳng định tăng lương 3% cho quân đội Mỹ và ủy quyền hơn 740 tỷ USD cho các chương trình quân sự và xây dựng.

'Món quà' cho Trung Quốc và Mục 230

Trong thông điệp phủ quyết của mình với Hạ viện, ông Trump đã trích dẫn những phản đối đó và tuyên bố rằng biện pháp này "không bao gồm các biện pháp an ninh quốc gia quan trọng, bao gồm các điều khoản không tôn trọng các cựu chiến binh và lịch sử quân đội của chúng tôi, và mâu thuẫn với nỗ lực của Chính quyền của tôi nhằm đưa nước Mỹ lên hàng đầu các hành động chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia của chúng ta. Đó là một ‘món quà’ cho Trung Quốc và Nga ”.

Trong lá thư của mình, ông đã chỉ ra Mục 230 của Đạo luật về khuôn phép trong Thông tin năm 1996 làm lý do cho việc phủ quyết, cho rằng việc không chấm dứt nó "sẽ khiến tình báo của chúng ta hầu như không thể hoạt động".

Mục 230 cho phép các công ty Internet được hưởng quyền miễn trừ trách nhiệm pháp lý, vốn không áp dụng cho các hình thức truyền thông khác. Nó nói rằng các cong ty internet không thể được coi là nhà xuất bản hoặc người tuyên bố với các thông tin được đăng lên nền tảng của họ bởi các bên thứ ba.

Nó bảo vệ các nền tảng, như Facebook và Twitter, khỏi các vụ kiện nếu họ cho phép người dùng của họ chia sẻ bài phát biểu gây tranh cãi hoặc chỉ trích, theo Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ.

Tổng thống Trump từng cảnh báo vào ngày 1 tháng 12 rằng ông sẽ phủ quyết dự luật nếu nó không bao gồm việc bãi bỏ Mục 230.

Ông cũng đặt vấn đề với ngôn ngữ trong NDAA yêu cầu "đổi tên các cơ sở quân sự nhất định." Những điều khoản đó sẽ loại bỏ dần các cơ sở được đặt tên theo các nhân vật quân sự của Liên minh miền Nam.

Tước bỏ quyền Tổng Tư lệnh của Tổng thống

Ngoài ra, ông cho rằng NDAA trực tiếp phản đối một trong những mục tiêu chính sách đối ngoại chính của ông - đưa thêm quân đội Hoa Kỳ về nước, gọi đó là hành động "vi hiến" khi thay thế quyền Tổng tư lệnh của ông.

"Tôi phản đối các cuộc chiến tranh bất tận, công chúng Mỹ cũng vậy. Tuy nhiên, trước sự phản đối của lưỡng đảng, Đạo luật này nhằm hạn chế khả năng của Tổng thống rút quân khỏi Afghanistan, Đức và Hàn Quốc", Tổng thống tiếp tục.

Ngoài ra, một số tờ báo thiên hữu cho biết có một lý do quan trọng khác khiến ông Trump phủ quyết NDAA nhưng ông không nói ra, đó là một điều khoản nhạy cảm ẩn giấu nhằm tước quyền tự quyết của Tổng thống khi sử dụng quân đội theo Luật Chống nổi loạn (Insurrection act)

Vào tháng 7/2020, hạ nghị sĩ Veronica Escobar (Dân chủ-Texas), tác giả của phần sửa đổi này cho biết: “Ngày hôm nay, nếu Tổng thống Hoa Kỳ chọn sử dụng vũ lực quân sự ở nước ngoài, tổng thống sẽ phải tham khảo ý kiến của Quốc hội. Trong khi sự tham vấn tương tự không bắt buộc đối với việc sử dụng lực lượng quân sự trên đất Mỹ".

Tuy nhiên, Dự luật mới có nội dung yêu cầu tổng thống phải có sự tham vấn Quốc hội “trong mọi trường hợp có thể xảy ra” - trước khi viện dẫn Đạo luật chống nổi loạn; cũng như yêu cầu Tổng thống và Bộ trưởng Quốc phòng phải xác nhận với Quốc hội rằng “một tiểu bang không sẵn sàng hoặc không thể trấn áp một cuộc nổi dậy” trước khi áp dụng Luật Chống bạo loạn.

Chứng nhận sẽ phải bao gồm bằng chứng “có thể chứng minh được” rằng một tiểu bang không muốn hoặc không thể hành động.

Nghĩa là nếu Dự luật này được phê chuẩn và có hiệu lực, Tổng thống sẽ cần phải có sự đồng ý hay xác nhận của Quốc hội khi viện dẫn hay kích hoạt Đạo luật Chống nổi loạn trên đất Mỹ.

Khả năng kháng phủ quyết?

Cả Hạ viện và Thượng viện đều thông qua biện pháp này với biên độ đủ lớn để vượt qua quyền phủ quyết từ tổng thống. Ông Trump đã phủ quyết tám dự luật trước đó, nhưng những quyền phủ quyết đó vẫn được duy trì vì những người ủng hộ không đạt được 2/3 số phiếu cần thiết trong mỗi viện để dự luật trở thành luật mà không cần có chữ ký của Trump.

Trước sự phủ quyết của ông Trump, Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell (đảng Cộng hòa) đã nói rằng dự luật sẽ giúp ngăn chặn sự hung hăng của Trung Quốc.

Những người ủng hộ đảng Cộng hòa khác của dự luật này, bao gồm Thượng nghị sĩ John Thune ở Nam Dakota, lãnh đạo cấp cao thứ hai của Thượng viện và Hạ nghị sĩ Mike Gallagher ở Wisconsin, thành viên của Ủy ban Dịch vụ Vũ trang Hạ viện, đã tweet rằng dự luật sẽ chống lại các mối đe dọa từ các nước chẳng hạn như Trung Quốc.

Thượng nghị sĩ Jack Reed của Rhode Island, đảng viên Đảng Dân chủ hàng đầu trong Ủy ban Dịch vụ Vũ trang, cho biết tuyên bố của Trump rằng Trung Quốc là người chiến thắng lớn nhất trong dự luật quốc phòng là sai. Reed cũng lưu ý những lời giải thích thay đổi mà Trump đã đưa ra cho quyền phủ quyết.

“Tổng thống Trump rõ ràng đã không đọc dự luật, cũng như không hiểu những gì có trong đó,” Reed nói. "Có một số điều khoản lưỡng đảng ở đây trở nên cứng rắn hơn với Trung Quốc so với Chính quyền Trump từng có."

Biện pháp này hướng dẫn chính sách của Lầu Năm Góc và các quyết định về quân đội, các hệ thống vũ khí mới và sự sẵn sàng của quân đội, chính sách quân nhân và các mục tiêu quân sự khác. Nhiều chương trình chỉ có thể có hiệu lực nếu dự luật được thông qua, bao gồm cả việc xây dựng quân đội.

McConnell, trong lần chia rẽ hiếm hoi với Tổng thống Trump, đã thúc giục thông qua bất chấp lời đe dọa của ông Trump sẽ phủ quyết. McConnell nói rằng điều quan trọng đối với Quốc hội là phải tiếp tục chuỗi dài gần sáu thập kỷ thông qua dự luật chính sách quốc phòng.

Hạ viện với đa số đảng viên Dân chủ dự kiến sẽ bỏ phiếu vào ngày 228/12 để bác bỏ quyền phủ quyết của ông Trump.

Thử thách lòng trung thành

Sự phủ quyết của Trump đối với dự luật quốc phòng đặt ra một bài kiểm tra lòng trung thành đối với các đảng viên Cộng hòa, theo tờ Los Angeles Times (LAT).

Các tổng thống cố gắng không chọn những trận đấu mà họ không thể thắng. Vậy tại sao Tổng thống Trump lại phủ quyết dự luật quốc phòng hôm thứ Tư được hơn 2/3 số nghị viện ủng hộ?

Đó có thể là ý tưởng của ông Trump về một bài kiểm tra lòng trung thành, mặc dù đây là thời điểm cực kỳ lạ lùng để tiến hành nó. Nếu không có một cuộc đảo chính hoặc tương đương, ông Trump sẽ rời Nhà Trắng sau 4 tuần nữa, sau khi thua cuộc tái tranh cử.

Đa số các nhà lập pháp ủng hộ Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng năm nay - bao gồm hơn 3/4 số đảng viên Cộng hòa đã bỏ phiếu trong mỗi viện.

Lòng trung thành của các đảng viên Cộng hòa trong lưỡng viện đối với Tổng thống của họ mạnh mẽ đến mức nào khi nhiệm kỳ của ông được cho là sắp kết thúc? Chúng ta sẽ thấy ngay sau khi Hạ viện bỏ phiếu để chống lại quyền phủ quyết NDAA, dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 28.

Các tin khác