Dù không sử dụng bất kỳ loại mỹ phẩm nào nhưng các cô gái tại bản Mậu, xã Tuấn Mậu, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang lại có làn da trắng nõn nà, khuôn mặt hồng hào, cặp chân thuôn dài, cách ăn nói dễ thương làm hút hồn không ít đấng mày râu, nhiều người còn ví đây là “bản gái đẹp”.
Nhan sắc trên đỉnh non ngàn
 |
Nét đẹp của Trịnh Ngọc Huyền |
Nghe kể về “bản gái đẹp” đã lâu nhưng gần đây tôi mới có dịp “tận mục sở thị” sau lời giới thiệu của anh bạn cán bộ Phòng Văn hóa thông tin huyện Sơn Động: “Chú cứ lên đây, toàn các em xinh đẹp tiếp rượu chú cả ngày không say”.
Sau gần 4 giờ phi xe máy từ TP Bắc Giang, vượt qua mấy núi, băng hàng chục con dốc quanh co, ổ voi, ổ gà lô nhô mới đến “bản gái đẹp”. Đoạn đường chừng nửa cây số từ UBND xã Tuấn Mậu vào bản Mậu, chúng tôi gặp gần chục “bóng hồng” qua lại trên đường.
Lạ thay, cô nào cũng cao, trắng ngần và rất khả ái. Trước cái nhìn “xoáy” của những người lạ mặt, các cô e ngại, thẹn thùng… Để khẳng định lại lời giới thiệu lúc trước, anh bạn tôi vừa xuýt xoa vừa nói: “Đấy chú thấy chưa, anh nói có đúng không, khéo chú lại chẳng muốn về thành phố nữa”.
Gặp Trịnh Ngọc Huyền, 18 tuổi, dân tộc Dao gần con suối sau bản, cô gái có dáng hình cao dong dỏng (chừng 1m62), nước da trắng mịn, đôi má lúm đồng tiền, cách nói chuyện nhẹ nhàng hóm hỉnh, lại hay buông nụ cười duyên.
Huyền nói: “Là con thứ hai trong gia đình có 4 chị em, học hết lớp 7 em phải nghỉ học giúp bố mẹ làm rẫy, hiện giờ em đang làm hồ sơ xin đi làm công nhân tại một nhà máy điện tử ở Bắc Ninh…”.
Gặp Trịnh Thị Giang, tôi không nghĩ đây là một cô gái dân tộc thiểu số, với chiếc áo phông, quần bò và chiếc điện thoại di động đời mới, cô gái 19 tuổi này cuốn hút bởi dáng người cao, nói cười tự nhiên. Giang nói đã có người yêu ở dưới xuôi, dự định sang năm sẽ làm đám cưới.
Cứ mải mê chụp những tấm hình Huyền và Giang, anh Thân Văn Nguyên, cán bộ văn hóa xã Tuấn Mậu giục tôi: “Đi thôi, hoa khôi ở bản này còn nhiều lắm, các anh muốn gặp lát nữa em sẽ đưa đi”.
Ông Trịnh Văn Phúc, 85 tuổi, người ở đây cho biết, so với một số bản người Dao lân cận như Thanh An, Tân Lập, Đồng Thông, con gái bản Mậu đẹp nhất. Đặc biệt con gái ở đây rất “đắt chồng”, nhiều cô gái vừa mới lớn đã có đám đến xin cưới, những cô ra thành phố học tập, làm việc đều lấy chồng và ở luôn đó.
Cháu gái ông Phúc là Trịnh Thị Hương, năm 2007 đạt giải “Người đẹp Hoa Cúc” trong cuộc thi “Hoa hậu các dân tộc Việt Nam” tổ chức tại Đà Lạt, rồi lấy chồng luôn tại đó.
Anh Đinh Văn Cường, cán bộ Tư pháp xã giới thiệu thêm: “Cái duyên của con gái bản Mậu còn thể hiện ở sự khéo léo trong giao tiếp, ăn nói nhỏ nhẹ, lịch thiệp, đặc biệt các cô có thể tiếp rượu mấy anh dưới xuôi tới cả ngày không hề hấn gì, nhiều khách say trước các cô”.
Dòng dõi cung tần
Nếu sườn Đông Yên Tử có làng gái đẹp người Dao khá nổi tiếng ở xã Thượng Yên Công (Uông Bí, Quảng Ninh), thì bên sườn Tây Yên Tử (Bắc Giang) có bản Mậu, đây là nơi thuộc dòng dõi cung tần, mỹ nữ (làng gái đẹp dùng để tiến vua chúa trong các triều đại phong kiến xưa).
Bản Mậu nằm thu mình sau đại ngàn Yên Tử, có 109 hộ đều là dân tộc Dao Thanh Y. Từ đây mất chừng 2 giờ để leo đến non thiêng chùa Đồng (Yên Tử). Leo núi từ bản Mậu tới chùa Đồng đi qua “Bàn cờ tiên” - nơi có tảng đá phẳng lỳ.
Theo truyền thuyết hiện người dân trong vùng vẫn truyền tai nhau, đây là nơi các tiên nữ trên trời xuống đánh cờ, múa hát và ngắm cảnh trần gian. Tại đây các nàng tiên ăn trầu và nhả bã, nên quanh khu vực này mọc rất nhiều dây trầu tiên, ăn cay cay, đặc biệt rất hữu dụng chữa những bệnh hậu sản ở phụ nữ, đau bụng, đau xương, ho, cảm cúm.
Ông Trịnh Văn Phúc, cho biết những cô gái bản Mậu từ xưa đến nay rất xinh đẹp liên quan đến huyền thoại chiếc giếng thần: “Ngày xưa, cạnh chỗ nhà sàn văn hóa của bản bây giờ có cái giếng nước trong vắt, ngọt lịm. Con gái bản Mậu thường ra đây múc nước rửa mặt, tắm gội nên cô nào cũng trắng trẻo “phong nhũ, phì đồn”, nhan sắc mặn mà đến “nghiêng nước, nghiêng thành”.
Thế rồi bao nhiêu cô gái xinh đẹp cứ lần lượt bị con trai nơi khác đến tán tỉnh rồi lấy làm vợ. Tức quá đám trai bản Mậu mới bắt một con chó mực, cắt tiết đổ xuống giếng khiến các cô gái không dám múc nước giếng tắm, gội nữa.
Thế nhưng con gái ở đây vẫn cứ “sắc nước hương trời”. Hiện nay bà con đang có ý định khôi phục chiếc giếng thần, vừa để lấy nước sạch sinh hoạt, vừa làm kỷ niệm”.
Giải thích về sắc đẹp của gái bản Mậu còn một “tích” nữa nghe thuyết phục hơn. Đó là chuyện cách đây hơn 700 năm, vua Trần Nhân Tông từ kinh thành đến núi Yên Tử tu hành. Nhân những chuyến theo hầu nhà vua lên vãn cảnh Chùa Đồng, trời tối nên các cung nữ vào nhà đồng bào xin nghỉ tạm qua đêm.
Được tiếp đón chu đáo, cảm kích trước tấm lòng của đồng bào nhiều người đã xin ở lại. Cũng có những trường hợp một số cung tần mỹ nữ tuy bị thất sủng nơi phòng the, mỗi khi vua đi vi hành hay vãn cảnh chùa thường được cử theo hầu. Nhân dịp này các cô tìm cách trốn ở lại đây sinh sống luôn… Vì thế ngày nay hậu duệ của các cung tần, mỹ nữ mới có vẻ đẹp đài các, quý phái như vậy.
Khúc buồn nhan sắc
 | |
Trịnh Thị Hương đạt giải "Người đẹp Hoa Cúc" |
Bắc Giang có “bản gái đẹp” nổi tiếng. Thế nhưng, tại các cuộc thi sắc đẹp tầm cỡ quốc gia, tỉnh này chưa một lần đạt giải cao. Năm ngoái, Tỉnh Đoàn Bắc Giang lên kế hoạch tổ chức tuyển chọn, đánh thức vẻ đẹp tiềm ẩn bằng cách về tận nơi tìm những cô gái đẹp cho đợt thi nhan sắc toàn quốc.
Theo anh Mai Sơn, Bí thư Tỉnh Đoàn Bắc Giang, đó quả là điều không hề đơn giản vì các tiêu chí hoa hậu phải toàn diện, không chỉ đẹp về thể chất mà cả về trí tuệ lẫn tâm hồn.
Trong khi đó, dù được tạo hóa ban tặng cho sắc đẹp “nghiêng trời”, nhưng hầu hết con gái bản Mậu bỏ học từ sớm, nhiều em chưa học hết phổ thông đã làm thuê tại các khu công nghiệp, làm nương rẫy giúp cha mẹ, rồi lấy chồng. Tuổi thanh xuân tươi đẹp mau chóng đi vào quá vãng.
Thế nhưng, điều mà nhiều cán bộ văn hóa xã Thân Văn Nguyên lo lắng là sự đổi thay mau chóng của bản làng, lối sống thành thị du nhập vào bản Mậu. Nhiều cô gái trẻ người Dao bị nhiễm lối sống đó, từ trang phục cho đến mái tóc, cách sinh hoạt, dùng hàng thời trang sành điệu...
Đáng buồn hơn, một số cô gái sống buông thả ăn chơi, đua đòi đưa thân mình vào các nhà chứa làm gái bán hoa nơi đô thị.
