Scandal hối lộ lớn nhất thế giới (K1): Unaoil - Công ty hối lộ quốc tế

(ĐTTCO) - Fairfax Media và The Huffington Post vừa công bố kết quả cuộc điều tra kéo dài 6 tháng trên 2 châu lục, cho thấy ngành công nghiệp dầu mỏ đã thông qua một công ty hối lộ quốc tế mua chuộc các quan chức và lũng đoạn các hợp đồng khắp thế giới. Vụ rò rỉ kho khổng lồ email và tài liệu mật lần đầu tiên phơi bày mức độ hối lộ của ngành công nghiệp dầu mỏ, liên quan hàng chục công ty hàng đầu thế giới, các quan chức và chính trị gia.

(ĐTTCO) - Fairfax Media và The Huffington Post vừa công bố kết quả cuộc điều tra kéo dài 6 tháng trên 2 châu lục, cho thấy ngành công nghiệp dầu mỏ đã thông qua một công ty hối lộ quốc tế mua chuộc các quan chức và lũng đoạn các hợp đồng khắp thế giới. Vụ rò rỉ kho khổng lồ email và tài liệu mật lần đầu tiên phơi bày mức độ hối lộ của ngành công nghiệp dầu mỏ, liên quan hàng chục công ty hàng đầu thế giới, các quan chức và chính trị gia.

Trong danh sách các công ty lớn trên thế giới không có Unaoil, công ty có trụ sở ở Công quốc Monaco. Nhưng điều tra của Fairfax Media và The Huffington Post đã tiết lộ hàng tỷ USD giá trị các hợp đồng chính phủ đã được trao là kết quả trực tiếp của hối lộ được Unaoil chi trả thay mặt các công ty lớn như Rolls-Royce của Anh, Halliburton của Hoa Kỳ, Leighton Holdings của Australia, Samsung và Hyundai của Hàn Quốc.

Nghệ thuật tham nhũng

Unaoil là công ty của gia đình Ahsani ở Monaco. Trong 2 thập niên qua, Unaoil đã hoàn thiện "nghệ thuật tham nhũng", vươn vòi toàn cầu hối lộ khắp các nước giàu dầu mỏ. Hưởng lợi là những công ty lớn nhất ở Anh, châu Âu, Hoa Kỳ và Australia. Từ một quảng cáo mã hóa trên một tờ báo Pháp, Fairfax Media và The Huffington Post đã điều tra hàng loạt cuộc gặp bí mật, các cuộc gọi điện thoại lúc nửa đêm và phát hiện kho khổng lồ hàng trăm ngàn email, tài liệu rò rỉ của nhà Ahsani. Tài liệu này cho thấy cách nhà Ahsani sánh vai với các ông hoàng, qua mặt các cơ quan chống tham nhũng và điều hành mạng lưới bí mật các chuyên gia hối lộ và nhà trung gian tại các quốc gia sản xuất dầu mỏ.

Cụ thể, từ năm 2002-2012, Unaoil đã hối lộ ngành công nghiệp dầu mỏ Trung Đông nhằm tìm lợi ích cho các công ty phương Tây. Tài liệu rò rỉ phơi bày 2 bộ trưởng dầu mỏ Iraq tham nhũng, một chuyên gia hối lộ liên quan Tổng thống Syria Bashar al-Assad, các quan chức cao cấp của chế độ Gaddafi ở Libya, các nhân vật dầu mỏ của Iran, các quan chức quyền lực ở UAE và một nhà điều hành Kuwait được Unaoil gọi là "big cheese" (chóp bu). Các công ty phương Tây liên quan hoạt động của Unaoil ở Trung Đông bao gồm các tên tuổi giàu có và uy tín nhất thế giới: Rolls-Royce và Petrofac của Anh; FMC Technologies, Cameron và Weatherford của Hoa Kỳ; Eni và Saipem của Italia; MAN Turbo và Siemens của Đức; SBM Offshore của Hà Lan; Larsen & Toubro của Ấn Độ; Leighton Holdings của Australia.

Unaoil được điều hành bởi các thành viên gia đình Ahsani, những triệu phú Monaco sánh vai các ông hoàng Ả Rập và giới kinh doanh ưu tú của Hoa Kỳ và châu Âu. Đứng đầu Unaoil là "tộc trưởng" Ata Ahsani cùng 2 con trai Cyrus và Saman. Một ước tính 10 năm trước cho thấy nhà Ahsani có tài sản tiền mặt, cổ phần và bất động sản trị giá 190 triệu EUR. Họ là thành viên tầng lớp thượng lưu thế giới. Cách kiếm tiền của nhà Ahsani rất đơn giản. Các nước giàu dầu mỏ thường quản lý kém và có mức độ tham nhũng cao. Kế hoạch kinh doanh Unaoil là khai thác các công ty lớn của phương Tây để giành hợp đồng. Các chuyên gia hối lộ của Unaoil mua chuộc các quan chức ở các quốc gia sản xuất dầu mỏ để giúp khách hàng của công ty giành được các dự án chính phủ tài trợ. Các quan chức tham nhũng có thể thao túng một ủy ban đấu thầu, hoặc rò rỉ thông tin nội bộ, hoặc đảm bảo một hợp đồng được trao mà không qua đấu thầu cạnh tranh.

Hối lộ quy mô công nghiệp

Khi Fairfax Media và The Huffington Post đặt câu hỏi Unaoil có hối lộ quan chức? Ata Ahsani trả lời: "Câu trả lời là hoàn toàn không có. Công việc của chúng tôi về cơ bản là rất cơ bản. Những gì chúng tôi làm là tích hợp công nghệ phương Tây với năng lực địa phương". Tuy nhiên những bằng chứng từ kho email nội bộ của Unaoil rò rỉ đã chỉ rõ hàng triệu USD Unaoil thu phí từ các khách hàng của mình được đổ vào hoạt động hối lộ quy mô công nghiệp. Các ông chủ ngân hàng ở New York và London đã tạo điều kiện cho Unaoil rửa tiền, trong khi nhà Ahsani xây dựng một doanh nghiệp đầu tư bất động sản lớn ở trung tâm London. Từ năm 2007, Unaoil đã được chứng nhận bởi cơ quan chống tham nhũng Trace International. Điều này đặt ra những câu hỏi về giá trị của những chứng nhận quốc tế. Trong khi các công ty phương Tây luôn phải đối mặt luật chống hối lộ nước ngoài, nhưng Unaoil là một nhà trung gian uy tín và tạo dựng hình ảnh công ty trong sạch.

Fairfax Media và The Huffington Post dẫn chứng những trường hợp cụ thể. Như tại Iraq, Unaoil đã trả 25 triệu USD hối lộ thông qua những nhà trung gian để đảm bảo sự hỗ trợ của các quan chức quyền lực. Từ năm 2004-2012, Unaoil đã hối lộ một lãnh đạo ngành công nghiệp dầu mỏ Iraq là Phó Thủ tướng Hussain al-Shahristani, hiện là Bộ trưởng Giáo dục; rồi Bộ trưởng Dầu mỏ Abdul Kareem Luaibi (người đã được thay thế vào năm 2014); Tổng giám đốc Công ty South Oil Dhia Jaffar al-Mousawi, người vào năm 2015 đã trở thành thứ trưởng; quan chức dầu mỏ cấp cao Oday al-Quraishi, người giám sát dự án mở rộng ngành công nghiệp dầu mỏ quan trọng của Iraq. “Quraishi bỏ túi khoản lại quả 6.000USD/tháng, trong đó 5.000USD cho ông và 1.000USD làm quà cho những người bên trong" - tài liệu rò rỉ cho biết.

Ata Ahsani (bìa phải) cùng 2 con trai Cyrus và Saman (bìa trái), các thành viên gia đình Ahsani điều hành công ty Unaoil ở Monaco.

Ata Ahsani (bìa phải) cùng 2 con trai Cyrus và Saman (bìa trái),

các thành viên gia đình Ahsani điều hành công ty Unaoil ở Monaco.

Tại Iran, sau khi Liên hiệp quốc, Hoa Kỳ và châu Âu nới lỏng các biện pháp trừng phạt Iran gần đây, mạng lưới Unaoil càng trở nên có giá trị hơn. Một bản ghi nhớ bị rò rỉ từ năm 2006 cho biết Unaoil đồng ý trả 10.000USD/tháng để đảm bảo sự hỗ trợ của giám đốc điều hành một công ty do một quan chức Iran cao cấp đứng đầu, công ty này một phần thuộc sở hữu của thực thể chính phủ Iran và được giám sát bởi một hội đồng có "ảnh hưởng chính trị". Tại Libya, năm 2004, khi phương Tây dỡ bỏ lệnh trừng phạt và chế độ nhà lãnh đạo Gaddafi bắt đầu giao dịch với các công ty nước ngoài, Unaoil đã sẵn sàng. Những người trong mạng lưới tham nhũng của Unaoil là quan chức Libya quyền lực Mustafa Zarti, một người tin cẩn của chế độ Gaddafi. Tài liệu rò rỉ mô tả Zarti là "bạn thân của con trai lãnh đạo Libya Ghadafi và có nhiều ảnh hưởng trong việc vận động hành lang tại Libya". Unaoil đã đồng ý bí mật trả hàng triệu USD cho Zarti. Đổi lại, Zarti sẽ dùng ảnh hưởng của mình để làm lợi cho các khách hàng của Unaoil. Một bản ghi nhớ của Unaoil vào tháng 9-2006 viết: "Zarti nằm trong Ủy ban Đầu tư nước ngoài Libya (LFIC) kiểm soát quỹ dầu mỏ 6 tỷ USD. Zarti đã đồng ý mang lại tất cả công việc dầu mỏ của mình cho chúng ta".

 (Còn tiếp)

Các tin khác