Những cuộc chiến lobby (K1): Ván cờ 1 tỷ USD

Những nhà vận động hành lang (lobby) áp dụng những chiến thuật bày binh bố trận đầy kịch tính, dùng đủ mọi thủ đoạn để đạt mục đích.

Những nhà vận động hành lang (lobby) áp dụng những chiến thuật bày binh bố trận đầy kịch tính, dùng đủ mọi thủ đoạn để đạt mục đích.

“Cá mập” Bill Ackman tìm mọi cách dìm chết Công ty Herbalife để kết thúc thắng lợi phi vụ 1 tỷ USD bán khống cổ phiếu Herbalife.

Khai chiến

Herbalife được Mark Hughes (1956-2000) thành lập năm 1980 tại Los Angeles. Theo tuyên bố của Herbalife, công ty là một trong những nhà phân phối các sản phẩm thảo mộc lớn nhất thế giới với doanh số năm 2007 đạt 3,5 tỷ USD và 2,1 triệu phân phối viên, năm 2012 công ty đã có mặt tại 91 quốc gia, đạt doanh số bán lẻ kỷ lục 6,4 tỷ USD.

Công ty đã phát triển thành một mạng lưới toàn cầu với đội ngũ trên 3 triệu thành viên và nhà phân phối hoạt động độc lập. Herbalife tự giới thiệu là một công ty bán hàng trực tiếp.

Tuy nhiên, mô hình hoạt động của Herbalife thông qua một hệ thống thưởng không chỉ dựa trên doanh số bán hàng thực tế, mà còn dựa vào khả năng tuyển mộ thêm các nhà phân phối khác, đã dẫn tới những cáo buộc rằng nó là một mô hình bán hàng đa cấp.

Năm 1986, chính quyền California từng ban hành một lệnh cấm Herbalife vì quảng bá sai về chức năng giảm cân của thức uống dinh dưỡng. Năm 2005, báo chí Việt Nam từng báo động hiện tượng Herbalife được truyền bá như một thực phẩm chức năng có thể chữa bá bệnh từ thải độc, giảm cân, chống lão hóa, cho tới bệnh tim mạch, sinh lý, không có tác dụng phụ, phù hợp mọi đối tượng…

Dù vấp phải nhiều chỉ trích nhưng Herbalife vẫn bành trướng mạnh, cho tới khi gặp phải khắc tinh Bill Ackman - người quản lý quỹ đầu tư Pershing Square có quy mô 12 tỷ USD. Từ tháng 12-2012, Bill đã công khai cáo buộc Herbalife kinh doanh theo mô hình kim tự tháp bất hợp pháp nhưng Herbalife phủ nhận.

Bill đã đặt cược vào khả năng Herbalife bị nhà chức trách đóng cửa bằng phi vụ bán khống lượng cổ phiếu Herbalife trị giá tới 1 tỷ USD. 1 ngày sau khi Bill cáo buộc Herbalife là mô hình kim tự tháp, cổ phiếu công ty này đã mất nửa giá, chỉ còn 27USD. Trong hơn 1 năm qua, Bill Ackman đã tiến hành chiến dịch dìm chết Herbalife.

Dàn trận

Nhằm kéo cổ phiếu công ty này xuống zero, Bill Ackman đã dàn trận bủa vây, tìm mọi cách thúc đẩy một cuộc điều tra vào các hoạt động của Herbalife. Bill vận động hành lang, thuê các công ty quan hệ công chúng, tài trợ cho các nhóm hạt nhân, thuyết trình với Ủy ban Giao dịch và chứng khoán (SEC), thậm chí hỗ trợ cho những người viết thư gởi các chưởng lý bang để tố cáo Herbalife lừa đảo.

Tháng 6-2013, Bill tiết lộ cho một vài giám đốc quỹ khác rằng nghị sĩ California Linda T. Sánchez đã gởi thư kêu gọi Ủy ban Thương mại liên bang (FTC) điều tra Herbalife, cho thấy cổ phiếu Herbalife sẽ sớm rơi thẳng đứng.

Biết rằng Herbalife tuyển dụng hàng trăm ngàn người Hoa Kỳ gốc Phi và Mỹ Latin làm nhân viên phân phối sản phẩm, Bill đã thông qua các tổ chức của người Mỹ Latin vận động các nghị sĩ thuyết phục nhà chức trách liên bang điều tra. Nhóm của Bill hỗ trợ tổ chức các cuộc chống đối, họp báo và các chiến dịch viết thư ở California, Nevada, Connecticut, New York và Illinois gởi cho quan chức bang và liên bang.

Bill cũng chi cho các tổ chức quyền công dân ít nhất 130.000USD để họ vào cuộc bằng cách giúp ông thu thập tên tuổi những người tự nhận là nạn nhân của Herbalife rồi gởi cho nhà chức trách. Thậm chí, Bill tài trợ cho một số cá nhân tới Washington tham gia vào cuộc biểu tình phản đối Herbalife hồi đầu năm nay.

Ván cờ Herbalife.

Ván cờ Herbalife.

Ở hải ngoại, Bill đã thuê công ty nghiên cứu OTG đánh giá hoạt động kinh doanh của Herbalife tại Trung Quốc, đi đến kết luận rằng Herbalife đã chi trả bất hợp pháp cho nhân viên dựa trên số lượng người họ chiêu dụ được, là yếu tố then chốt cho thấy họ đã vi phạm pháp luật. Ngày 23-1, thượng nghị sỹ Edward J. Markey đã viết thư yêu cầu FTC “xem xét các hoạt động kinh doanh tại Herbalife”.

FTC ngày 12-3 đã xác nhận sẽ tiến hành điều tra công ty Herbalife. Trong một thông báo, Herbalife tuyên bố “Herbalife sẵn lòng chào đón cuộc điều tra sau khi có một lượng lớn thông tin sai lệch trên thị trường, và sẽ hợp tác đầy đủ với FTC. Chúng tôi tin rằng Herbalife tuân thủ toàn bộ các luật và quy định hiện hành”. Ngay sau khi thông báo trên được đưa ra, giá cổ phiếu của công ty này trên phố Wall đã lao dốc tới 13%, và có thời điểm phải tạm ngừng giao dịch.

Herbalife đã huy động một đội quân vận động hành lang để tự vệ trước những đòn tấn công của Bill. Cổ phiếu Herbalife đã tăng 140% trong năm ngoái khi một số nhà đầu tư có máu mặt nhúng tay vào, trong đó có Carl Icahn và George Soros. Khởi đầu năm 2014, cổ phiếu Herbalife giảm 15% và gần đây ở khoảng 66USD.

Giám đốc tài chính John G. DeSimone phản công bằng cách tố cáo Bill có động cơ lợi nhuận và đã dùng mọi thủ đoạn chống phá Herberlife. Tuy nhiên, theo cựu Chủ tịch SEC Harvey Pitt, mặc dù Bill bắt đầu có mùi thao túng nhưng miễn là những gì Bill nói là sự thật hoặc ít nhất Bill tin nó là sự thật thì Bill vẫn được coi là minh bạch và khó bị tuýt còi, và cho đến nay vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy Bill nghĩ một đàng, nói một nẻo. 

(Còn tiếp)

Các tin khác