Tận thu bản quyền cho ai?

(ĐTTCO) - Việc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) triển khai thu phí tại các khách sạn trên địa bàn Đà Nẵng, một lần nữa vấp phải sự phản ứng của dư luận. 
Vấn đề ở đây không phải là tiền bạc, mà là nỗi băn khoăn về sự hợp lý và hợp tình đối với văn minh tác quyền. Cách thu phí của VCPMC là đếm số phòng khách sạn. Cứ tính mỗi phòng 1 tivi và nhân lên 25.000 đồng/năm. Mục đích khách lưu trú ở khách sạn để nghỉ ngơi, chứ ai vào khách sạn để thưởng thức âm nhạc. Hơn nữa, tín hiệu truyền hình đã thu phí cung cấp dịch vụ, tại sao VCPMC còn thu tiếp? Đây có phải phí chồng phí không?

Đại diện VCPMC giải thích, tác giả có 4 loại quyền cơ bản là quyền biểu diễn, quyền sao chép, quyền được kiểm soát khi sử dụng tác phẩm của mình kể cả trong lĩnh vực phát sóng vô tuyến truyền hình hay sóng vệ tinh, và quyền truyền đạt tác phẩm đến công chúng. Các quyền này độc lập và không chồng chéo lên nhau. Khi bên truyền hình thanh toán cho VCPMC, đó là thanh toán quyền phát sóng tác phẩm đến công chúng.
Tận thu bản quyền cho ai? ảnh 1
Còn khi thu phí âm nhạc ở khách sạn là thu quyền truyền đạt tác phẩm đến công chúng. Thậm chí, ông Phó Đức Phương, Giám đốc VCPMC, hùng hồn cho rằng: “Khi các đài truyền hình sử dụng tác phẩm âm nhạc, các tác giả được hưởng quyền trong lĩnh vực phát sóng. Còn với các khách sạn có dùng tivi sử dụng các tác phẩm âm nhạc, đó là quyền truyền đạt đến công chúng và quyền biểu diễn trước công chúng. Các khách sạn nào chưa hiểu phải tìm hiểu luật chứ không nên lu loa, làm ầm ĩ trên báo chí, đó là sự thiếu hiểu biết pháp luật về sở hữu trí tuệ”. Theo các chuyên gia pháp luật, VCPMC đã viện dẫn luật sở hữu trí tuệ theo hướng có lợi cho mình, chưa thật sự thuyết phục đối với các chủ thể khách sạn. Trên thực tế, nhiều khách sạn tại TPHCM và Hà Nội đã nộp phí bản quyền cho VCPMC vì khoản tiền không đáng kể và cũng không muốn dây dưa với những rắc rối. Liệu hành vi tận thu của VCPMC có thỏa đáng không? Có 2 câu hỏi được đặt ra. Thứ nhất, VCPMC dựa vào đâu để nói khách lưu trú có xem những chương trình ca nhạc trên tivi để thu phí bản quyền. Người ta xem thời sự hoặc xem phim truyện cũng phải trả phí âm nhạc ư? Thứ hai, khoản tiền thu phí bản quyền từ khách sạn sẽ được xử lý như thế nào? Nếu thu phí của đơn vị sản xuất băng đĩa còn biết ca khúc nào để trả cho tác giả, chứ thu phí dựa trên cái tivi phải trả cho ai? VCPMC thu phí bản quyền của khách sạn để chia đều cho các tác giả hay làm kinh phí cho bộ máy hoạt động của VCPMC. Không trả lời được 2 câu hỏi ấy, thu phí bản quyền không thể đảm bảo sòng phẳng và minh bạch. Phí bản quyền âm nhạc để thúc đẩy âm nhạc phát triển, chứ không phải để gây ác cảm cho công chúng yêu nhạc.

Các tin khác