 |
Báo cáo đánh giá bổ sung về kết quả phát triển kinh tế - xã hội 2013 và những tháng đầu năm 2014, Chính phủ cho rằng một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2013 đạt cao hơn so với báo cáo của Quốc hội đã khẳng định rõ hơn xu hướng phục hồi của nền kinh tế.
Còn trong 4 tháng đầu năm, kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế cơ bản được bảo đảm, chỉ số giá tiêu dùng tháng 4 so với tháng 12-2013 tăng 0,88% - thấp nhất trong 4 năm qua; mặt bằng lãi suất tiếp tục giảm; tỷ giá, thị trường ngoại hối được duy trì ổn định…
Tuy nhiên, Chính phủ cũng nhận định tình hình kinh tế - xã hội vẫn chứa đựng nhiều rủi ro: kinh tế vĩ mô ổn định nhưng chưa vững chắc; tăng trưởng tín dụng thấp, xử lý nợ xấu còn chậm, cơ chế, chính sách xử lý tài sản đảm bảo còn nhiều vướng mắc, bất cập; nhiều cơ chế chính sách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh chậm đi vào cuộc sống (như gói hỗ trợ tín dụng nhà ở cho người có thu nhập thấp, hỗ trợ lãi suất đối với tôm, cá tra, tái canh cây cà phê, đơn giản hóa thủ tục thuế, hải quan…).
Tổng cầu thấp do sức mua vẫn còn yếu, tiêu thụ sản phẩm, nhất là gạo và một số nông sản còn nhiều khó khăn. Nhập khẩu vẫn chủ yếu phụ thuộc vào thị trường châu Á, nên sức cạnh tranh của nền kinh tế và doanh nghiệp thấp. Số doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động còn lớn; thị trường bất động sản phục hồi chậm; môi trường đầu tư còn nhiều bất cập; cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, thoái vốn đầu tư ngoài ngành còn nhiều trở ngại, chưa đạt yêu cầu.
Báo cáo Chính phủ thừa nhận, tăng trưởng tín dụng khó khăn nhưng điều đáng quan tâm là dường như dòng tiền huy động đang chảy vào trái phiếu chính phủ. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, trong tháng 4 Kho bạc Nhà nước huy động được 21.487 tỷ đồng (chiếm đến 30% kế hoạch của quý II là 70.000 tỷ đồng), lũy kế từ đầu năm đến hết ngày 29-4 Kho bạc Nhà nước huy động được 110.781 tỷ đồng, đạt 47,7% kế hoạch năm.
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết một số ý kiến lo ngại về việc phát hành trái phiếu chính phủ quy mô lớn nhưng chủ yếu qua ngân hàng thương mại (chiếm 86% tổng nguồn huy động), sẽ ảnh hưởng đáng kể đến dòng vốn đầu tư tín dụng vào sản xuất, kinh doanh, tác động tiêu cực đến mặt bằng lãi suất và chi phí vay vốn của doanh nghiệp. Đây là một trong những nguyên nhân doanh nghiệp khó tiếp cận vay vốn tín dụng.
Trong 4 tháng đầu năm 2014, cả nước có 25.729 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới, tăng 8,1% với số vốn đăng ký 143.408 tỷ đồng, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm 2013. Tổng số doanh nghiệp gặp khó khăn phải giải thể hoặc đăng ký tạm ngừng hoạt động có thời hạn và ngừng hoạt động nhưng không đăng ký là 21.489 doanh nghiệp, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm 2013, đã cho thấy những quan ngại.
Còn theo báo cáo chỉ số kinh doanh Việt Nam năm 2013 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam công bố, lòng tin giảm, sự lo ngại về thất bại khi kinh doanh là nguyên nhân khiến tỷ lệ đăng ký khởi sự kinh doanh của doanh nghiệp rất thấp, cho thấy cần chính sách hỗ trợ kinh doanh kịp thời, mạnh mẽ hơn.
Trong công tác sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước, 4 tháng đầu năm cả nước đã cổ phần hóa được 19 doanh nghiệp, 215 doanh nghiệp đã thành lập ban chỉ đạo cổ phần hóa, 36 doanh nghiệp công bố giá trị doanh nghiệp, 12 doanh nghiệp phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), 11 doanh nghiệp thực hiện các hình thức sắp xếp khác (giải thể 2 doanh nghiệp, sáp nhập 9 doanh nghiệp). Trong khi đó, theo kế hoạch trong 2 năm 2014-2015, cả nước phải tiến hành cổ phần hóa 432 doanh nghiệp.
Những khó khăn nội tại của nền kinh tế cùng với những tác động từ việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế của nước ta từ đầu tháng 5, đang đặt ra những thách thức trong việc hoàn thành các mục tiêu của năm 2014.
Báo cáo do Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Bùi Quang Vinh thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ gửi đến Quốc hội, cũng thừa nhận các hoạt động của Trung Quốc vi phạm chủ quyền nước ta trên biển Đông là nghiêm trọng, tác động tiêu cực đến xu hướng phục hồi của nền kinh tế, đến hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh của nhiều ngành, lĩnh vực, nhất là thu hút đầu tư nước ngoài, xuất nhập khẩu, thu chi ngân sách nhà nước, thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế và xã hội trong những tháng còn lại của năm 2014 và các năm sau.
Chính vì vậy, giải pháp phát triển kinh tế cho thời gian tới, một trong những điểm đáng chú ý là tiếp tục ổn định vĩ mô, giảm mặt bằng lãi suất, phân bổ hợp lý trong năm và phấn đấu cả năm đạt mức tăng trưởng tín dụng 12-14%, tập trung cho các lĩnh vực ưu tiên; đẩy nhanh tiến độ thi công và giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản, tạo điều kiện tăng năng lực sản xuất, góp phần tăng tổng cầu cho nền kinh tế...
