Bởi hầu hết các dự báo đều cho rằng tỷ giá từ nay đến cuối năm vẫn còn tăng, dự kiến cả năm 2018 sẽ tăng 2-3%.
Đầu tuần này (2-7), NHNN công bố tỷ giá trung tâm ở mức 22.635 đồng/USD, giảm 15 đồng so với mức phiên cuối tuần trước. Tuy nhiên, giá USD tại các NHTM có vốn nhà nước đã bật tăng mạnh và vượt mốc 23.000 đồng/USD. Cụ thể, Vietcombank tăng 40 đồng ở cả hai chiều lên mức 22.960-23.030 đồng/USD,
Vietinbank cũng tăng tới 54 đồng lên 22.983-22.053 đồng/USD, BIDV tăng 50 đồng lên 22.975-23.045 đồng/USD. Tại các NHTM cổ phần, giá USD trong ngày này cũng được điều chỉnh tăng mạnh từ 50-70 đồng/USD so với mức giá thời điểm mở cửa, giá bán ra ở mức 23.070 đồng/USD.
Giá USD trên thị trường tự do cũng tăng nhiệt, giao dịch ở mức 23.090-23.120 đồng/USD. Như vậy so với thời điểm đầu năm, tỷ giá trung tâm tăng khoảng 0,98%, giá USD niêm yết tại các NHTM tăng 1,3%. Còn tính từ khi Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) công bố tăng lãi suất đồng USD (14-6), tỷ giá trung tâm tăng 0,23% và tỷ giá tại các NHTM tăng 0,79%.
Chiều 2-7, tại phiên họp trực tuyến của Chính phủ với các địa phương, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết đến cuối tháng 6, thị trường ngoại tệ vẫn hoạt động ổn định, tất cả các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng và hoạt động thông suốt. NHNN đã mua vào khoảng trên 11 tỷ USD trong 6 tháng, tăng dự trữ ngoại hối lên khoảng trên 63,5 tỷ USD.
Thống đốc phân tích nguyên nhân tỷ giá tăng chủ yếu đến từ tác động của FED tăng giá USD trên thị trường quốc tế, và khẳng định luôn chủ động các phương án để sẵn sàng can thiệp khi cung - cầu thị trường có vấn đề. Thậm chí nếu cần thiết, NHNN sẽ bán ngoại tệ với tỷ giá thấp hơn tỷ giá niêm yết để bình ổn thị trường, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.
Ngay sau tuyên bố này, tỷ giá tại các NHTM đã hạ nhiệt nhẹ vào sáng ngày 3-7. Và đến chiều ngày 3-7, Sở giao dịch NHNN đột ngột giảm giá bán USD 264 đồng so với buổi sáng. Những lần trước đây, khi tỷ giá tăng, NHNN can thiệp bán ra sẽ nhanh chóng bình ổn được thị trường. Nhưng lần này thị trường lại phản ứng chậm trước động thái của NHNN.
Theo quan sát, trong ngày hôm qua 4-7, chỉ mới có các NHTM có vốn nhà nước giảm nhẹ giá bán khoảng 10 đồng. Trong khi đó, một số NHTM cổ phần vẫn điều chỉnh tăng nhẹ giá bán 5-10 đồng/USD. Thực ra hiện tượng này do đang có quá nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tỷ giá. Đầu tiên là lãi suất USD được FED điều chỉnh tăng đã tác động đến lãi suất USD trên thị trường liên NH tăng lên.
Kèm theo đó, lãi suất tiền gửi VNĐ hiện nay ở mức thấp, lãi suất tiền gửi USD bằng 0%, gây nên tâm lý tạo sóng để gây áp lực với NHNN. Ngoài ra, một số phiên giảm điểm mạnh của thị trường chứng khoán cũng như việc giá USD trong rổ tiền tệ thế giới tăng, đã ảnh hưởng đến đồng bạc xanh trong nước.
Nỗi lo của DN khi tỷ giá tăng là có cơ sở. Bởi theo kết quả một khảo sát toàn cầu của HSBC thực hiện với 200 giám đốc tài chính (CFO) và gần 300 chuyên viên quản lý nguồn vốn, một bộ phận lớn các CFO của các công ty lớn cho rằng công ty họ phải đối mặt với lợi nhuận giảm trong 2 năm vừa qua do ảnh hưởng từ các rủi ro khi tỷ giá biến động. Hơn một nửa các CFO tin rằng rủi ro biến động tỷ giá là loại rủi ro mà DN ít có sự chuẩn bị để đối phó nhất.
Với Việt Nam, hầu như trong các lần tỷ giá biến động, NHNN đều quan sát và chỉ can thiệp khi trở nên quá nóng. Trong khi khoảng thời gian đó, nhiều DN đã chịu thiệt hại không nhỏ. Nhiều DN phản ánh tỷ giá trong nửa tháng qua bất ngờ tăng xấp xỉ 1%, khiến họ không trở tay kịp do hàng nhập về lúc nào phải tính tỷ giá ngay thời điểm đó. Giá nhập hàng tăng nhưng DN không thể đột ngột tăng giá bán, vì giữ lợi thế cạnh tranh.
Hiện tại tỷ giá đang giảm sức nóng nhưng vẫn neo ở mốc 23.000 đồng/USD. Trong khi ngành sản xuất kinh doanh đang bước vào những tháng cuối năm, thời điểm mà nhu cầu sử dụng ngoại tệ có xu hướng tăng cao theo mùa vụ. Trong bối cảnh đó, tỷ giá trên thị trường tự do đã tăng 2% trong nửa tháng qua và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Còn FED dự kiến sẽ tiếp tục tăng lãi suất thêm trong năm nay.
