Theo báo cáo của Bộ Tài chính, 6 tháng đầu năm, số thu do cơ quan thuế quản lý ước 335.090 tỷ đồng, đạt 53% so dự toán, tăng 14,5% so cùng kỳ. Trong đó, thu nội địa trừ dầu ước đạt 280.653 tỷ đồng, bằng 52% so với dự toán và tăng 18% so với cùng kỳ.
 |
Nhìn vào các số liệu có thể thấy từ đầu năm đến nay thu ngân sách đã có sự tăng trưởng khá so với cùng kỳ năm 2013. Tuy nhiên, đi vào chi tiết và nhìn vào thực tế hoạt động thanh, kiểm tra những tháng đầu năm, có thể thấy hoạt động thu ngân sách được cải thiện hơn.
Số liệu từ cơ quan thuế cho biết qua 5 tháng đầu năm ngành thuế đã thanh, kiểm tra được gần 21.000 doanh nghiệp, đạt 28% kế hoạch năm, tăng 64% so với cùng kỳ năm 2013. Số thuế tăng thu qua thanh tra, kiểm tra gần 4.120 tỷ đồng, tăng gần 81% so với cùng kỳ và số tiền thuế đã nộp vào ngân sách 2.500 tỷ đồng. Đáng chú ý, các số liệu từ thanh, kiểm tra đều thể hiện đụng đến bất cứ đâu, ngành thuế cũng tăng thu.
Chẳng hạn, tổng số thuế truy thu, truy hoàn, phạt hơn 2.000 tỷ đồng, bằng 172% so với cùng kỳ năm 2013; giảm khấu trừ qua thanh tra 78 tỷ đồng, bằng gần 118%; giảm lỗ qua thanh tra gần 2.700 tỷ đồng, bằng 311%... Riêng đối với thanh tra hoạt động chuyển giá, từ đầu năm đến nay, cơ quan thuế đã tiến hành thanh, kiểm tra 557 doanh nghiệp lỗ, có dấu hiệu chuyển giá. Qua đó đã truy thu, truy hoàn và xử phạt 579 tỷ đồng, giảm khấu trừ 25 tỷ đồng, giảm lỗ hơn 1.500 tỷ đồng.
Có thể thấy, những chuyển biến khá tích cực của nền kinh tế 6 tháng đầu năm đã góp phần không nhỏ trong hoạt động thu ngân sách. Theo đó, cả 3 khu vực công nghiệp và xây dựng, nông - lâm nghiệp - thủy sản và dịch vụ đều có mức tăng trưởng cao hơn so với cùng kỳ năm 2013. Về hoạt động doanh nghiệp 6 tháng qua, số doanh nghiệp rơi vào tình trạng ngừng hoạt động nay quay trở lại sản xuất hơn 8.300 doanh nghiệp, giảm 10% so với cùng kỳ năm 2013; số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng 19% về số vốn đăng ký.
Nhìn vào các kết quả thanh, kiểm tra nêu trên, dư luận không khỏi băn khoăn về thực trạng kinh doanh hiện nay khi tình trạng gian lận thuế dường như diễn ra khá phổ biến. Đặc biệt, thực trạng thất thu thuế từ trước đến nay càng có lý do để lo ngại khi số doanh nghiệp được thanh, kiểm tra chỉ 2.819/9.756 doanh nghiệp, tương đương 28% kế hoạch. Như vậy việc tăng thu qua các đợt thanh, kiểm tra lại cho thấy công tác quản lý thuế dường như đang có vấn đề. Đó là chưa phát hiện, ngăn chặn được các dấu hiệu vi phạm?
Theo số liệu kiểm tra nội bộ của ngành thuế, 6 tháng đầu năm, các đơn vị trong ngành thuế đã thực hiện 655 cuộc kiểm tra nội bộ tại 768 đơn vị. Qua đó đã phát hiện số tiền thuế sai phạm hơn 6 tỷ đồng; kiến nghị xử lý 57 trường hợp, trong đó kiến nghị xử lý hành chính 51 trường hợp (gồm kiểm điểm rút kinh nghiệm 38 trường hợp, khiển trách 9 trường hợp, cảnh cáo 3 trường hợp, giáng chức 1 trường hợp), chuyển cơ quan điều tra 1 trường hợp do chiếm dụng tiền thuế không nộp vào ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, ngành thuế đã phối hợp với cơ quan chức năng xử lý 1 vụ việc, với 1 đối tượng về hành vi tham nhũng.
Tại hội nghị ngành thuế mới đây, người đứng đầu ngành tài chính đã thẳng thắn phê bình việc cán bộ thuế “toàn ăn vặt” và yêu cầu tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong quản lý thuế, đặc biệt về tác phong, lề lối của cán bộ thuế. Trong buổi làm việc với Tổng cục Thuế giữa tuần qua, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng thuế là lĩnh vực va đập trực tiếp và có ảnh hưởng trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp, vì vậy cần quyết liệt cải cách thủ tục hành chính. Ngành thuế phải có mục tiêu cụ thể đánh giá sát với thực tế, chấn chỉnh đội ngũ cán bộ thực hiện và quyết tâm cải cách, khắc phục mạnh mẽ, rõ nét những tiêu cực, nhũng nhiễu...
Việc người đứng đầu Chính phủ, ngành tài chính liên tục làm việc với ngành thuế, cho thấy áp lực về thu ngân sách năm nay rất lớn trong bối cảnh tình hình kinh tế từ nay đến cuối năm dự báo còn nhiều khó khăn, thách thức. Chính Tổng cục Thuế cũng nhìn nhận “tình hình căng thẳng trên biển Đông đã bắt đầu có tác động không thuận đến kết quả thu ngân sách và tiềm ẩn rủi ro khó lường”.
Do vậy, hơn lúc nào hết, việc chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật trong ngành thuế cần được thực hiện mạnh mẽ. Trong đó giải pháp quan trọng là đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường nộp thuế qua mạng và tập trung giám sát những bộ phận thực hiện dễ phát sinh tiêu cực. Cùng với đó cần xử lý nghiêm các doanh nghiệp có hành vi vi phạm trong kê khai, nộp thuế.
