Theo nghiên cứu của Maplecroft trên 229 nước và vùng lãnh thổ (tính đến tháng 5-2010), trong 15 nước bị xếp hạng rủi ro thiên tai “cực cao” (extreme), khu vực Đông Nam Á có 3 nước là Indonesia, Philippines và Myanmar. Ngoài ra, Thái Lan là nước có “rủi ro cao” (high risk) và Malaysia thuộc loại “rủi ro trung bình” đối với thiên tai.
Indonesia
Nằm trên các đường đứt gãy Á - Âu nên Indonesia là nơi bị ảnh hưởng nặng nề của núi lửa và động đất. Trong thập niên qua, nước này phải hứng chịu ít nhất 46 trận động đất có cường độ lớn hơn 6 độ richter, trong đó 27 trận động đất (hơn 50%) có cường độ từ 7 richter trở lên.
Trận động đất kinh hoàng nhất xảy ra ở các quần đảo Sumatra - Andaman năm 2004 với cường độ lên đến 9,1-9,3 richter, khiến 255.000 người chết. Không có thống kê chính thức về thiệt hại của Indonesia trong trận động đất này, nhưng sau đó các tổ chức từ thiện đã phải chi tổng cộng 14 tỷ USD cho các hoạt động cứu trợ.
Các núi lửa tại Indonesia thuộc Vành đai lửa Thái Bình Dương (Pacific Ring of Fire) có tới 150 miệng núi lửa phân bố ở 6 khu vực địa lý khác nhau là Kelut, Merapi và lửa đảo Java.
Những núi lửa này đã gây ra cái chết của hàng nghìn người trong khu vực. Kể từ năm 1000 sau CN, núi lửa Kelut phun trào hơn 30 lần, lần mạnh nhất tới cấp 5. Merapi phun trào hơn 80 lần.
Hiệp hội Núi lửa và Địa chất Quốc tế (IAVCEI) đã gọi Merapi là Núi lửa thập niên kể từ năm 1995 vì tần suất hoạt động cao của nó. Đợt phun trào lớn nhất trong thập niên qua của núi lửa Merapi từ ngày 3 đến 8-11-2010 (cấp 4), khiến 138 người chết.
Trận phun trào núi lửa lớn nhất ở Indonesia thuộc về núi lửa Toba, cách nay chừng 74.000 năm (cấp 8), khiến loài người suýt bị diệt vong.
Động đất, núi lửa thường là những nguyên nhân gây nên sóng thần. Vì vậy, Indonesia cũng là nơi phải hứng nhiều cơn sóng thần lớn trong lịch sử. Cơn sóng thần lớn nhất và gây chết chóc nhất gần đây ở Indonesia chính là sóng thần theo sau trận động đất ở các quần đảo Sumatra - Andaman năm 2004.
Philippines
Theo Viện Phát triển hải ngoại (ODI) của Philippines, nước này là một trong những nơi chịu nhiều thiên tai nhất trên thế giới, với đủ các loại từ bão lũ cho đến động đất, sóng thần... Bình quân trong giai đoạn 1970-1989, mỗi năm thiên tai cướp đi 495 mạng sống người dân Philippines.
Trong khi đó, thiệt hại từ thiên tai đang có chiều hướng tăng dần. Giai đoạn 1990-1994, bình quân mỗi năm hơn 600 người chết vì thiên tai. Do là một tập hợp các đảo và quần đảo nằm giữa biển Đông, Philippines hầu như hứng chịu trước tất cả những cơn bão đổ vào Việt Nam.
Theo thống kê của Wikipedia, tính từ năm 2000 đến nay, Philippines đã hứng chịu tới 68 cơn bão. Cơn bão gây thiệt hại lớn nhất từ trước đến nay về kinh tế là bão Parma (năm 2009), khiến đất nước này tổn thất 608 triệu USD. Cơn bão gây chết chóc nhiều nhất là Fengshen, cướp đi sinh mạng của 1.410 người, gây thiệt hại 301 triệu USD.
Trong thập niên qua, Philippines hứng chịu 7 trận động đất mạnh từ 6,4 độ richter trở lên, trong đó 2 trận mạnh nhất cùng xảy ra ở Mindanao với cường độ 7,5 richter. Trận động đất gây chết chóc nhiều nhất xảy ra ngày 5-3-2002 ở Mindanao, khiến 15 người chết, 100 người bị thương, 800 nhà cửa hư hại.
Myanmar
Theo nghiên cứu của Maplecroft, Myanmar là đất nước có nguy cơ cực cao về thiên tai, đặc biệt nguy cơ về bão và lũ lụt. Myanmar hứng chịu 5 cơn bão lớn trong 4 năm từ 2006 - 2010, với thiệt hại tổng cộng lên tới hơn 11 tỷ USD.
Trong đó, gây thiệt hại nặng nề nhất là bão Nargis làm 138.366 người chết khiến nhiều nước xung quanh cũng bị ảnh hưởng (nặng nhất là Myanmar), thiệt hại cỡ 10 tỷ USD.
Ngày 24-3-2011, Myanmar hứng chịu 1 trận động đất lớn khiến trên 150 người chết, 30 người mất tích và hơn 200 người bị thương. Trận động đất này ảnh hưởng đến cả Thái Lan và Việt Nam.
Thái Lan
Thái Lan là đất nước chịu nhiều ảnh hưởng từ các loại thiên tai như bão, lũ lụt, động đất, sóng thần và hạn hán. Theo nghiên cứu của Viện Trái đất (TEI), hạn hán và lũ lụt là 2 loại thiên tai đe dọa nhiều nhất đến Thái Lan, ảnh hưởng đến toàn đất nước ở nhiều mức độ khác nhau. Tính trên GDP và số người tử vong, lũ lụt là thiên tai đáng sợ nhất ở Thái Lan, kế đó là hạn hán.
 |
Trận lũ lớn nhất 50 năm đã gây thiệt hại cho Thái Lan 100-160 triệu USD. |
Bão cũng là một đe dọa đáng kể đến các khu vực phía Bắc đất nước. Trong năm nay, Thái Lan là nơi bị thiệt hại lớn nhất do lũ lụt. Hiện nước này đang phải hứng chịu một trận lũ lụt lớn nhất 50 năm qua.
Tính đến ngày 18-10, cơn lũ đã tác động đến gần 2,5 triệu người, trong đó đã có 317 người thiệt mạng và 3 người mất tích, thiệt hại ước tính lên tới 156,7 tỷ baht (5,1 tỷ USD). Kế đó là Campuchia, khi trận lụt ở Phnôm Pênh khiến 250 người chết, 600 căn nhà bị phá hủy hoàn toàn, thiệt hại khoảng 100-160 triệu USD.
