Kẻ kiến tạo tương lai

(ĐTTCO) - Ước muốn của Elon Musk là đưa con người lên sinh sống tại các hành tinh khác và Mặt Trăng, thay đổi ngành công nghiệp xe hơi, biến càng nhiều năng lượng hóa thạch thành năng lượng xanh càng tốt, thay đổi cách di chuyển từ thành phố này sang thành phố khác với những đường hầm bất tận… 

Thật dễ dàng cho ai đó viết ra giấc mơ của mình trên giấy, thậm chí viết thành sách. Nhưng tìm những người viết giấc mơ ra thực tế như Musk thật hiếm hoi. “Musk không phải robot gửi đến từ tương lai để cứu vớt nhân loại, cũng không phải nô lệ của thung lũng Silicon, người mà cảm xúc bị lấn át hoàn toàn bởi trí thông minh như chiếc siêu máy tính” - Mark Seliger của tờ Rolling Stone viết.

Nuôi dưỡng ý tưởng mới
New York Times gọi Musk là “doanh nhân thành công và quan trọng nhất thế giới”. Anh là người duy nhất từng khởi nghiệp ở 4 công ty tỷ USD - Paypal, Tesla, SpaceX và Solar City. Nhưng trong tâm trí của mình, Musk không phải doanh nhân. Anh là kỹ sư, người sáng tạo hay “kỹ thuật viên” như anh tự nhận. Với kỹ năng của kỹ sư, anh có thể tìm thấy những điểm chưa hoàn chỉnh trong thiết kế, hoàn thiện nó, tạo ra những công cụ làm thay đổi cả thế giới. “Anh ta có thể nhìn mọi thứ rõ ràng hơn bất cứ ai. Musk thích đánh cờ khi còn nhỏ. Đôi khi, những đại kiện tướng có thể nhìn thấy trước 12 nước đi. Trong bất cứ trường hợp nào, Elon có thể nhìn thấy 12 điều trước người khác” - Kimbal, em trai của Musk nói.
Kẻ kiến tạo tương lai ảnh 1 Elon Musk.
Musk là một anh hùng, người có tầm nhìn vĩ đại - mẫu người chỉ xuất hiện vài lần trong một thế kỷ nhưng trong giây phút này, anh ta dường như giống đứa trẻ bị bỏ rơi. Có một thứ Elon Musk truyền đạt cho mọi cộng sự của mình được gọi là “nguyên lý cơ bản đầu tiên”. Nói một cách dễ hiểu, nếu bạn muốn sáng tạo ra thứ gì đó, hãy bắt đầu từ một nguyên lý cơ bản. Đừng bất chấp ý tưởng, công việc hoặc tiêu chuẩn nào chỉ bởi vì ai đó đang làm điều đó. Chẳng hạn, nếu muốn làm một chiếc xe tải (như chiếc Tesla Truck), nó phải đủ tin cậy để vận chuyển hàng hóa từ nơi này sang nơi khác. Bạn phải đảm bảo một số nguyên tắc vật lý. Những thứ khác đều có thể thương lượng, kể cả quy định của chính quyền. Bạn không nên nghĩ mình sẽ sáng tạo ra chiếc xe tải hoàn toàn mới, mà phải là tạo ra chiếc xe tốt nhất, bất kể việc nó giống hoặc khác so với những chiếc ra đời trước đó.
Kết quả của suy nghĩ này là Musk luôn nhìn sự việc một cách trực tiếp hơn bất cứ ai trong những ngành ông tham gia. Musk đã phóng thành công tên lửa mạnh nhất thế giới mang tên Falcon Heavy, giúp Space X bỏ xa các đối thủ bám đuổi trong cuộc chơi khám phá không gian, như Blue Origin của Jeff Bezos hay Virgin Galactic của Richard Branson. Không những thế, Falcon Heavy còn đem theo một chiếc Tesla Roadster, mẫu xe thể thao mui trần vừa ra mắt của Tesla. Musk từng nói nếu đã không đem thì thôi, ông muốn đem lên không gian thứ gì đó để cả thế giới phải nhớ. Những thước phim, tấm ảnh chụp từ chiếc Roadster với mô hình người ngồi bên trong đang gây sốt trên toàn thế giới. Video trực tiếp màn phóng tên lửa này thu hút 2,3 triệu lượt xem cùng lúc trên YouTube.
Theo Musk, cá tính của mỗi người hình thành 80% là do tự nhiên, 20% do nuôi dưỡng. Điều này đồng nghĩa, nếu muốn hiểu Musk của tương lai, bạn cần hiểu quá khứ của anh ta, bao gồm cả việc sợ sự cô đơn. Trong khoảng 8 năm đầu của cuộc đời, Musk sống chung với mẹ (Maye - người mẫu) và bố (Errol - kỹ sư) tại Nam Phi.
Ông hiếm khi gặp 2 người.“Tôi gần như không có sự chăm sóc của bố mẹ hoặc thứ gì đó tương tự” - Musk hồi tưởng. “Tôi chỉ có một người giữ nhà, người làm công việc đảm bảo tôi không phá hỏng mọi thứ. Bà ta không hề trông nom tôi. Tôi làm những vật liệu nổ, đọc sách, làm tên lửa và những thứ có thể giết mình. Tôi không thể tin đến giờ bàn tay mình vẫn còn lành lặn” - ông đưa bàn tay lên và nói. “Tôi được nuôi dưỡng bởi những cuốn sách”.
Kẻ kiến tạo tương lai ảnh 2 Xe điện do Tesla sản xuất.
Foundation của Isaac Asimov, cuốn sách nói về công việc của người có tên Hari Seldon, người phát minh ra phương pháp khoa học dự đoán tương lai. Ông ta nhìn trước được thời kỳ tăm tối của 30.000 năm nữa đợi con người và tạo ra cách đưa các châu lục tới hành tinh xa xôi để định cư. “Bài học tôi rút ra là chúng ta nên hành động ngay để đảm bảo về một nền văn minh lâu dài, tránh để cho thời kỳ đen tối đó xảy ra, nếu có” - Musk nói.

Làm cho thế giới tốt đẹp hơn
Khoảng thời gian đi học của Musk cũng tồi tệ không kém lúc ở nhà. “Trong thời gian dài, tôi luôn là đứa nhỏ nhất trong lớp, lại lớn chậm. Những băng nhóm trong trường luôn “xử tôi”. Musk tất nhiên không chịu ngồi im. Anh học karate, judo, vật. Đến năm 16 tuổi, anh cao 1m82. “Tôi bắt đầu trả đòn, không khoan nhượng, như những gì chúng làm với tôi”. Khi anh “chiến” với một người to lớn nhất trường và hạ gục người này bằng một cú đấm, anh không bao giờ còn bị bắt nạt nữa.
Đến khi 17 tuổi, Musk rời đại học và chuyển sang Canada - quê hương của mẹ anh - sinh sống. Sau đó, anh mang theo cả mẹ, em trai và em gái theo. Cha của Musk không mong muốn những điều tốt đẹp đến với anh khi đó. Sau khi Musk thành công, cha của anh thậm chí nhận công đã giúp đỡ anh.
“Ông ta khẳng định cho một số tiền lớn để tôi và em trai mình mở công ty đầu tiên. Điều này không đúng. Chúng tôi trả tiền học bằng học bổng, các khoản vay và làm 2 việc cùng lúc. Tiền vốn chúng tôi có được để mở công ty là từ nhóm đầu tư nhỏ ở thung lũng Silicon” - Musk nói.
Musk trang trí bàn làm việc bằng các hồi ức. Tại mỗi công ty, bàn làm việc của ông đều có đầy đủ sản phẩm do mình làm ra. Ông thu về 22 triệu USD từ việc bán công ty đầu tiên, Zip2, sử dụng gần hết để lập lên X.com (sau này là PayPal). Với 180 triệu USD (sau thuế) từ vụ bán PayPal, ông lập ra SpaceX với 100 triệu USD, đổ 70 triệu USD cho Tesla, 10 triệu USD cho Solar City, gần như không giữ lại đồng nào.
Một trong những hiểu lầm lớn nhất của thế giới là coi ông như một phiên bản Tony Stark ngoài đời thực, hoặc Steve Jobs phiên bản thứ 2. Khi được chụp ảnh và yêu cầu mặc một chiếc áo cổ lọ thương hiệu giống Steve Jobs, anh nói: “Tôi sẽ chết vì chiếc áo đó mất. Cho đến hơi thở cuối cùng, tôi sẽ cố ném nó đi càng xa càng tốt”.
Vậy Musk là một người thế nào? “Tôi cố gắng làm những điều có ích” - anh lý giải. “Đó là niềm cảm hứng lớn lao. Có ích ở đây nghĩa là có giá trị với xã hội. Chúng giúp con người sống tốt hơn, tương lai tốt hơn. Tôi nghĩ mọi người đều nên cố gắng làm cho tương lai tốt hơn”.
Khi được hỏi về định nghĩa “tốt hơn”, Musk giải thích: “Sẽ tốt hơn nếu chúng ta hạn chế hiệu ứng ấm lên toàn cầu, làm sạch không khí ở các thành phố”. Đó là lý tưởng của Musk. Không ít người có ý tưởng tương tự nhưng số người đưa ra hành động thiết thực, hiệu quả như ông không nhiều. Hãy nghĩ về những cái tên nổi tiếng nhất thế giới này trong thế kỷ qua. Thứ họ suy nghĩ trong đầu chỉ là làm cách nào biến công ty mình trở thành trung tâm trong thế giới của người dùng?
Và chỉ phấn đấu vì điều đó. Nếu nhân viên của mình đưa ra những ý tưởng như vậy, anh sẽ nhìn họ như thể họ là kẻ điên. Anh say sưa nói về việc thành lập những khu định cư trên Mặt Trăng, biến các quả tên lửa thành một công cụ di chuyển đến bất cứ thành phố nào trong 1 giờ đồng hồ, thứ ông gọi là dịch chuyển “từ Trái Đất đến Trái Đất”.
Theo dõi Elon Musk, bạn sẽ biết nỗi sợ lớn nhất của anh là gì. Musk luôn nói rằng ngày nào đó, trí tuệ nhân tạo sẽ lấn át, thậm chí hủy diệt loài người. Anh tin rằng nó nguy hiểm hơn cả chiến tranh hạt nhân và sẽ tạo ra chiến tranh thế giới thứ III. Từ đó mới có chuyện Musk thành lập nên 2 công ty nhiều người tin rằng có sứ mệnh trái ngược nhau: Neuralink và OpenAI. OpenAI là một công ty phi lợi nhuận, ra đời với nhiệm vụ hạn chế tối đa sự nguy hiểm của AI, trong khi Neuralink tìm cách đưa công nghệ vào trong não người để tạo ra con người có trí tuệ của máy tính.
Nếu coi 2 ý tưởng này là trái ngược, bạn cần nghĩ lại. Neuralink cho phép não người theo kịp cuộc đua về trí thông minh với AI. Máy móc không thể thông minh hơn con người nếu chúng ta có mọi thứ chúng sở hữu, cộng thêm bộ óc của mình. Mặc dù vậy, anh tin rằng cơ hội thành công của mình chỉ 5- 10%.

Các tin khác