Đã nhiều thập kỷ nay, Trung Quốc cố gắng tăng “sức mạnh mềm” hay còn gọi là khả năng ảnh hưởng đến nhiều nước khác không qua các biện pháp phi quân sự bằng nhiều cách.
Thế nhưng các biện pháp này chưa đủ để giúp mang đến một lực đẩy quan trọng cho nền kinh tế, việc đưa ra chính sách visa cởi mở hơn sẽ giúp mang đến chìa khóa giải quyết cho vấn đề này, theo khẳng định của bài báo mới đây trên Bloomberg.
Mỗi năm, chính phủ Trung Quốc chi ra 10 tỷ USD để phát triển các trường tiếng hoặc mở mới các đại học Trung Quốc ở nước ngoài. Cùng lúc đó, chính phủ Trung Quốc hỗ trợ cho các doanh nghiệp mở rộng tại các thị trường nước ngoài.
Ngoài ra, cũng không thể phủ nhận nỗ lực của chính phủ Trung Quốc trong việc đưa ra một số chính sách nhất định để thu hút thêm khách du lịch nước ngoài, cũng giống như chính phủ nhiều nước phương Tây đang làm.
Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, chính phủ Trung Quốc muốn phát triển du lịch thành một ngành mũi nhọn, giúp kích thích kinh tế tăng trưởng. Tuy nhiên những nỗ lực của chính phủ Trung Quốc chưa mang lại hiệu quả như mong muốn.
Trong năm ngoái, du lịch nội địa tăng trưởng chỉ 3,8%, với hơn 80% tăng trưởng đến từ khách du lịch Hồng Kông, Macao và Đài Loan. Lý do đơn giản là bởi, dù có rất nhiều tham vọng với thế giới, nhưng Trung Quốc không thực sự chào đón người nước ngoài.
Quá trình cấp visa vào Trung Quốc còn quá phức tạp. Hiện nay Trung Quốc mới chỉ miễn visa cho công dân 13 nước trên thế giới (Mỹ miễn visa cho công dân của 38 nước). Bất kỳ ai đến Trung Quốc cũng phải xin visa. Tại Mỹ, các trung tâm cấp visa vào Trung Quốc luôn đông nghẹt và có lịch nghỉ theo lịch Tết Nguyên đán của nhiều nước châu Á.
Phí xin visa là 140 USD, thế nhưng nếu bạn không muốn phải xếp hàng chờ trong suốt nhiều giờ, bạn sẽ phải trả thêm mức phí lên đến hơn 100USD.
Hàng loạt rào cản như vậy tạo ra nhiều cản trở để phát triển kinh tế. Theo kết quả một nghiên cứu gần đây, rào cản visa sẽ giảm lượng khách nước ngoài đến một nước lên đến khoảng 70%. Năm 2015, Trung Quốc chỉ đón được khoảng 2 triệu du khách Mỹ. Trong khi đó, thành phố Hồng Kông nhỏ bé với GDP tương đương chưa đầy 3%, dân số chưa bằng 1% của Trung Quốc Đại Lục đón được 1,8 triệu khách Mỹ.
Mọi chuyện còn tồi tệ hơn khi mà trong những thời kỳ Trung Quốc đang căng thẳng chính trị với một số nước/vùng lãnh thổ, du lịch lại được sử dụng như một “quân bài”.
Khi mâu thuẫn với Hàn Quốc về hệ thống phòng thủ tên lửa, Trung Quốc hạn chế người Trung Quốc đến Hàn Quốc. Đáp trả lại, người Hàn Quốc cũng hạn chế đến Trung Quốc. Tháng Năm năm nay, lượng khách Hàn Quốc đến Trung Quốc giảm 42% trong khi đó lượng khách Hàn Quốc sang Nhật tăng 85%.
Tất cả những yếu tố trên có ảnh hưởng đến tình hình ổn định kinh tế vĩ mô. Theo một nghiên cứu gần đây của Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED), khoảng 190 tỷ USD có thể đã rời Trung Quốc dưới hình thức của các khoản chi tiêu khi đi du lịch. Trong khi đó, mỗi năm Trung Quốc nhận lại 35 tỷ USD ngoại hối từ khách du lịch đến Trung Quốc chi tiêu.
Còn theo số liệu thống kê chính thức từ phía Trung Quốc, thâm hụt chi tiêu du lịch của Trung Quốc năm 2016 lên đến 217 tỷ USD, con số này tương đương đến 44% thặng dư mà Trung Quốc kiếm được từ thương mại. Với một đất nước luôn cố gắng ngăn chặn dòng vốn chạy ra khỏi đất nước, việc quá thiếu du khách nước ngoài đến tiêu tiền đang gây ra những tác động tệ hại.
Không chỉ không chào đón khách du lịch, Trung Quốc cũng không chào đón cả những người ngoại quốc đến sống ở Trung Quốc. Tại nhiều vùng của Trung Quốc, thậm chí người ta không hề nhìn thấy người nước ngoài.
Theo thống kê cập nhật nhất mà phóng viên Bloomberg có thể có được, ở thời điểm cuối năm 2013, chỉ có khoảng hơn 1 triệu người nước ngoài đang sống tại Trung Quốc, con số này thấp hơn so với nhiều thành phố của Mỹ. Nhật bao lâu nay vốn là đất nước thuần chủng, không chào đón người nước ngoài cũng có số lượng người nước ngoài sống tại Nhật cao hơn gấp hai lần như thế.
Có nhiều nghiên cứu cho thấy người nhập cư mang đến động lực tăng trưởng kinh tế và đổi mới quan trọng. Nghiên cứu kiểu như vậy đơn giản sẽ không có chỗ đứng trong bối cảnh của Trung Quốc.
Tất nhiên để giải quyết những vấn đề trên không hề đơn giản. Thế nhưng tối thiểu nhất, chính phủ Trung Quốc có thể đơn giản hóa việc cấp visa. Chính phủ nhiều nước châu Á khác bao gồm Ấn Độ và Việt Nam đã đơn giản hóa quy trình cấp visa cho người nước ngoài, mức phí tất nhiên cũng rẻ hơn so với trước.
Nếu Trung Quốc muốn có thêm khách nước ngoài và những đồng ngoại tệ mà họ mang đến, Trung Quốc cần giúp họ cảm thấy dễ dàng hơn khi đến đây.
