Ấn Độ đã trải qua 2 ngày cuối tháng 7 “đen tối” vì một trong những vụ mất điện diện rộng tồi tệ nhất thế giới khiến hàng trăm triệu người không có điện dùng, thợ mỏ bị “giam” dưới hầm lò, hành khách xe điện bị mắc kẹt, bệnh viện tối om.
Khắp một vùng rộng lớn trải dài từ Assam gần Trung Quốc lên tới dãy Himalaya và các sa mạc phía Tây Bắc, bao trùm các bang chiếm phân nửa dân số 1,2 tỷ người của Ấn Độ đã bị mất điện. Sinh hoạt của hàng trăm triệu người bị xáo trộn, đặc biệt nguy hiểm đối với các thợ mỏ đang làm việc ở sâu trong lòng đất, những người đang được phẫu thuật trong bệnh viện và các hành khách của hệ thống xe điện ngầm.
Mãi tới chiều tối, điện mới được khôi phục ở New Delhi và phần lớn khu vực phía Bắc. Tuy nhiên, một quan chức cao cấp cho biết bang Uttar Pradesh - bang có dân số còn đông đảo hơn dân cả nước Brazil - chỉ mới có điện trở lại ở 1/3 bang.
Sự cố mất điện diện rộng lần này là một trong những vụ mất điện lớn nhất lịch sử, đã làm tổn thương niềm hãnh diện của người dân Ấn Độ giữa lúc đất nước đang tìm cách vươn lên trở thành một thế lực quan trọng trên trường quốc tế.
 |
| Sự cố mất điện diện rộng gây xáo trộn đời sống hàng trăm triệu người dân Ấn Độ. |
“Thật là xấu hổ. Điện là một tiện nghi rất cơ bản trong cuộc sống, không nên để xảy ra tình trạng mất điện như thế này”, thực tập sinh Unnayan Amitabh ở Ngân hàng HSBC New Delhi phàn nàn khi không thể đi xe điện mà phải đón xe kéo để về nhà.
Sự cố lần này khiến Chính phủ Ấn Độ mất mặt vì đã vạch rõ sự bất lực khi công tác xây dựng nguồn điện không đủ đáp ứng nhu cầu đang tăng vọt. Thủ tướng Manmohan Singh đã hứa đốc thúc các dự án cơ sở hạ tầng và năng lượng đồng thời đưa ra các cải cách thị trường tự do nhằm hồi sinh nền kinh tế Ấn Độ đang có dấu hiệu yếu sức. Tuy nhiên, sự cố mất điện đã cho thấy giữa lời hứa và thực tế có khoảng cách khá xa.
Chủ tịch Tập đoàn Điện lưới nhà nước R.N.Nayak thừa nhận: “Trước khi chúng tôi có thể tìm ra nguyên nhân vụ mất điện hôm trước thì hôm sau lại xảy ra thêm những sự cố mạng lưới điện khác”. Về nguyên nhân mất điện, các quan chức mỗi người nói một phách, Bộ trưởng Năng lượng Sushilkumar Shinde bảo rằng nguyên nhân do một số bang dùng điện quá mức, trong khi đó, quan chức năng lượng bang Uttar Pradesh lại cho là lỗi do hệ thống đường dây truyền tải điện đã xuống cấp.
Phe đối lập cũng tranh thủ dịp này để chỉ trích chính phủ. Thủ lĩnh đối lập Narendra Modi ở bang Gujarat, một bang thặng dư điện, phát biểu trên Twitter: “Chính phủ quản lý kinh tế kém khiến cho thường dân rỗng túi, bao tử teo tóp vì lạm phát và giờ lại thêm tối tăm vì mất điện”.
Hôm 30-7, Ấn Độ buộc phải khẩn cấp mua thêm điện từ láng giềng Bhutan để cứu vãn tình hình mất điện. Hiện nay, công tác truyền tải và phân phối điện chủ yếu do nhà nước điều hành, các công ty tư nhân chỉ chiếm chưa đầy 1/4 nguồn phát điện và hoạt động ở Delhi, Mumbai, Kolkata.
Hơn 50% nguồn cung điện ở Ấn Độ là từ than đá, bên cạnh đó còn có nguồn thủy điện và điện hạt nhân. Nền kinh tế lớn thứ 3 châu Á thường xuyên chịu đựng tình trạng thiếu hụt điện giờ cao điểm vào khoảng 10%. Ước tính từ 25-40% người dân Ấn Độ chưa được kết nối với điện lưới quốc gia.
Vấn đề thiếu hụt điện càng thêm nghiêm trọng khi năm nay gió mùa yếu và lượng mưa kém ở các bang nông nghiệp như Punjab và Uttar Pradesh đã buộc người làm nông phải chạy máy bơm điện để lấy nước từ giếng lên tưới cho mùa màng. Các tập đoàn công nghiệp lớn tự xoay xở bằng cách xây dựng nhà máy điện riêng hoặc chạy máy phát điện dùng diesel.
Tuy nhiên, tình trạng điện lưới chập chờn là mối đe dọa lớn tới đầu tư và hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ. Sự cố mất điện 2 ngày liên tiếp đã tác động rất xấu đến niềm tin của nhà đầu tư và hoạt động kinh tế, nhất là khi Ngân hàng Trung ương Ấn Độ ngày 31-7 đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế Ấn Độ trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3 từ 7,3% xuống 6,5%.
Tối ngày 1-8, giới chức trách cho biết đã có điện trở lại tại khu vực phía Bắc và phía Đông Ấn Độ, nơi xảy ra vụ mất điện ảnh hưởng đến dân chúng tại 20 bang.
