NHNN vừa đưa ra dự thảo lần 2 lấy ý kiến về quy định điều kiện, thủ tục thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện… các NHTM. Theo đó NHNN vẫn tiếp tục giữ quan điểm kiểm soát việc mở rộng mạng lưới NHTM, nhưng khác với lần trước sẽ nới hạn mức cấp tín dụng cho phòng giao dịch của các NHTM.
Nới “room” tín dụng phòng giao dịch
Trước đây theo Quyết định 88 năm 2005 của NHNN, 1 phòng giao dịch trực thuộc chi nhánh NHTM chỉ được cấp tín dụng một lần cho khách hàng không được vượt quá 500 triệu đồng. Năm 2008 NHNN ban hành Quyết định 13 nâng hạn mức lên không quá 2 tỷ đồng.
Lần dự thảo mới này NHNN tiếp tục nâng mức cấp tín dụng một lần cho 1 khách hàng không vượt quá 5 tỷ đồng hoặc ngoại tệ quy đổi tương đương, trừ trường hợp khoản cấp tín dụng được bảo đảm bằng tiền, vàng, thẻ tiết kiệm, giấy tờ có giá do chính NHTM phát hành, trái phiếu chính phủ, tín phiếu Kho bạc Nhà nước.
Điều kiện này không chỉ giúp các phòng giao dịch có thể chủ động trong hoạt động kinh doanh mà còn phù hợp quy mô vốn điều lệ đang tăng lên của các NHTM, cũng như nhu cầu sử dụng vốn của khách hàng.
Tuy nhiên, theo một lãnh đạo NH cổ phần, thực hiện chủ trương hạn chế tín dụng để kiểm soát lạm phát, năm nay các NHTM đưa ra hạn mức cấp tín dụng cho từng phòng giao dịch rất thấp, tối đa 300-500 triệu đồng/khách hàng. Với những NHTM lớn có mạng lưới hoạt động 200-300 điểm giao dịch, hạn mức cấp tín dụng cho từng khách hàng của các phòng giao dịch nhỏ hơn, thậm chí có phòng giao dịch được lập ra chỉ để “chạy” chỉ tiêu huy động, còn chỉ tiêu cho vay gần như 0%.
Vì vậy, việc nới hạn mức cấp tín dụng từ 2 tỷ đồng lên 5 tỷ đồng nếu áp dụng trong năm nay cũng không ảnh hưởng nhiều đến các NHTM.
Siết điều kiện mở chi nhánh
Nới hạn mức cấp tín dụng nhưng NHNN lại siết điều kiện thành lập chi nhánh của các NHTM.
Theo đó, trong thời gian 12 tháng kể từ ngày khai trương hoạt động, NHTM được thành lập tối đa 5 chi nhánh trong nước nếu đáp ứng các điều kiện sau (tính từ thời điểm đề nghị thành lập chi nhánh): đảm bảo mức vốn điều lệ thực có không thấp hơn mức vốn pháp định theo quy định hiện hành; tỷ lệ nợ xấu dưới 3% so với tổng dư nợ trong thời gian 6 tháng trở về trước; đảm bảo các tỷ lệ an toàn trong hoạt động và tỷ lệ góp vốn, mua cổ phần theo quy định của NHNN trong thời gian 6 tháng trở về trước; thực hiện phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro theo quy định của NHNN trong thời gian 2 quý trở về trước; trong thời gian 12 tháng trở về trước, không bị Thanh tra NHNN xử phạt vi phạm hành chính dưới hình thức phạt tiền hoặc phạt bổ sung.
 |
Theo dự thảo lần này, NHNN nới hạn mức cấp tín dụng |
Bên cạnh đó, NHNN cũng đưa ra công thức để kiểm soát số chi nhánh NHTM được thành lập với điều kiện siết chặt hơn. Theo đó, các NHTM phải bảo đảm tỷ lệ: 200 tỷ đồng x N1 + 50 tỷ đồng x N2 < C. Trong đó: C là vốn vốn điều lệ thực có của NHTM; N1 là số chi nhánh đã thành lập và đề nghị thành lập tại Hà Nội và TPHCM; N2 là số chi nhánh đã thành lập và đề nghị thành lập tại nước ngoài và đơn vị hành chính ngoài Hà Nội, TPHCM.
Như vậy, so với dự thảo lần đầu NHNN đã loại bỏ khoản góp vốn mua cổ phần theo quy định và vốn cấp cho đơn vị sự nghiệp khi tính vốn được thành lập chi nhánh. Với điều kiện mới trên, các NHTM có quy mô vốn điều lệ quanh 3.000 tỷ đồng chỉ có thể thành lập trên dưới 15 chi nhánh tại Hà Nội và TPHCM, hoặc thấp hơn nếu mở rộng tại các địa bàn khác.
Đây cũng là một điều kiện mở, đi cùng với lộ trình tăng vốn nhằm tăng cường năng lực tài chính cho các NHTM. Riêng về việc mở chi nhánh nước ngoài, NHNN yêu cầu NHTM phải có tổng tài sản tối thiểu 100.000 tỷ đồng.
Được biết dự thảo thông tư này đang lấy ý kiến gấp với hạn chót trước ngày 4-7 để NHNN ban hành chính thức áp dụng trong năm nay. Theo một lãnh đạo NH, mở rộng mạng lưới trong và ngoài nước là yếu tố cần thiết trong việc cạnh tranh, giúp NHTM tiếp cận gần hơn người tiêu dùng.
Tuy nhiên, hiện nay quy mô tổng tài sản và vốn điều lệ của các NH cổ phần đều nhỏ, nên để thực hiện đúng quy định của NHNN về việc hạn chế mở rộng mạng lưới trên vốn điều lệ, các NHTM buộc phải sắp xếp lại kế hoạch mở rộng mạng lưới.
