NHNN: Phải đồng thuận giảm lãi suất cho vay

(ĐTTC) - Sáng nay 7-9, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tổ chức Hội nghị sơ kết triển khai Nghị quyết 11 của Chính phủ và Chỉ thị số 01 của NHNN về kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, đồng thời triển khai nhiệm vụ những tháng cuối năm 2011.

Tăng trưởng tín dụng đạt 8,85%

Theo báo cáo của NHNN, trong 8 tháng đầu năm, chính sách tiền tệ đã được điều hành chặt chẽ, thận trọng để kiểm soát lạm phát, hỗ trợ ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an toàn hệ thống. Tổng phương tiện thanh toán và tín dụng tăng thấp hơn so với cùng kỳ các năm trước nhưng phù hợp với mục tiêu kiểm soát kiềm chế lạm phát:

Tổng phương tiện thanh toán đến ngày 30-8 tăng 9,16% so với cuối năm 2010, thấp hơn mức tăng 19,87% và 16,41% của cùng kỳ năm 2009 và 2010; tín dụng đối với nền kinh tế đến ngày 30-8 tăng 8,85% so với cuối năm 2010, thấp hơn mức tăng 16,9% của cùng kỳ năm 2010 nhưng bằng khoảng 50% tốc độ tăng tín dụng dự kiến cả năm 2011 (khoảng 15-18%).

Cơ cấu tín dụng chuyển hướng tích cực, theo đúng chỉ đạo của Chính phủ: Ước đến cuối tháng 8, tín dụng đối với lĩnh vực sản xuất tăng 14,79%, trong đó tín dụng nông nghiệp, nông thôn tăng 30,5%; tín dụng xuất khẩu tăng 35,02%; tín dụng phi sản xuất -16,95%, trong đó, dư nợ cho vay để đầu tư, kinh doanh chứng khoán (âm) -43,03%, dư nợ cho vay để đầu tư kinh doanh bất động sản -10,1%, dư nợ cho vay tiêu dùng -23,12%.

Lãi suất tăng cao trong 4 tháng đầu năm nhưng từ tháng 5, sức ép tăng lãi suất giảm, đến cuối tháng 8, một số TCTD hạ lãi suất đối với một số khoản cho vay sản xuất kinh doanh thông thường trong biên độ 17-19%/năm. Theo NHNN, hiện nay lãi suất thị trường nội tệ liên ngân hàng ổn định ở mức thấp hơn các mức lãi suất điều hành của NHNN, qua đêm ở mức 10,5-11%/năm, 1-2 tuần 11-13%/năm.

Thị trường ngoại hối và tỷ giá biến động mạnh trong hơn 3 tháng đầu năm nhưng đã ổn định trở lại, những ngày đầu tháng 8 biến động tăng nhưng chủ yếu do tác động của giá vàng thế giới. Sau khi NHNN điều chỉnh tăng tỷ giá bình quân liên ngân hàng, giảm biên độ giao dịch cùng với các biện pháp quản lý thị trường tự do, thị trường ngoại hối phản ứng tích cực, tỷ giá được kiểm soát trong biên độ cho phép.

Chênh lệch tỷ giá thị trường chính thức và thị trường tự do thu hẹp, thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng cải thiện, các NHTM cân đối được nguồn cung ngoại tệ từ tổ chức kinh tế và dân cư, thực hiện bán ngoại tệ cho NHNN tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước. Từ đầu tháng 8 do giá vàng thế giới tăng đột biến đẩy hoạt động mua bán, đầu cơ vàng trong nước lên cao, ảnh hưởng đến ổn định tỷ giá. Tuy nhiên nhờ những biện pháp can thiệp kịp thời và kiên quyết của NHNN, đến nay tỷ giá đã ổn định trở lại.

Thanh khoản VNĐ và ngoại tệ của hệ thống các TCTD về cơ bản được đảm bảo, hoạt động của hệ thống các TCTD an toàn, đảm bảo thanh khoản; nợ xấu tăng nhưng vẫn trong tầm kiểm soát (đến cuối tháng 7 nợ xấu là 3,04%/tổng dư nợ cho vay so với mức 2,16% cuối năm 2010).

Có thể điều chỉnh tín dụng phi sản xuất

Tại cuộc họp, NHNN đã công bố mục tiêu và giải pháp điều hành chính sách tiền tệ trong các tháng cuối năm 2011. Theo đó, sẽ tiếp tục sử dụng linh hoạt, hiệu quả các công cụ chính sách tiền tệ để giảm sức ép lạm phát, giảm lãi suất dần theo diễn biến của mức giảm lạm phát.

Cụ thể, trong những tháng cuối năm 2011, để góp phần đạt được các mục tiêu của Chính phủ, NHNN tiếp tục chính sách tiền tệ chặt chẽ, linh hoạt để kiểm soát lượng tiền cung ứng phù hợp với lượng tiền cung ứng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đảm bảo tăng trưởng tín dụng dưới 20% (khoảng 15-18%), tổng phương tiện thanh toán tăng 15-16%, tỷ giá ổn định, lãi suất cho vay giảm dần theo mức giảm của lạm phát, đảm bảo an toàn hệ thống.

NHNN chỉ đạo các TCTD tiếp tục kiểm soát tăng trưởng tín dụng dưới 20%. Tùy theo diễn biến thị trường, đặc biệt là tình hình cung cầu ngoại tệ, NHNN tiếp tục điều hành linh hoạt qua các kênh, đảm bảo hài hòa về mức tăng và lượng cung ứng tiền qua các tháng, đảm bảo mục tiêu chính sách tiền tệ. Trước mắt vẫn duy trì các quy định về cho vay phi sản xuất, tùy theo diễn biến tình hình, NHNN sẽ trình Chính phủ cho phép có những điều chỉnh phù hợp.

Để kiểm soát tăng trưởng tín dụng bằng ngoại tệ, NHNN sẽ thanh tra, kiểm tra một số TCTD có tăng trưởng tín dụng ngoại tệ cao và hệ số sử dụng vốn ngoại tệ cao. Đồng thời, sửa đổi cơ chế cho vay bằng ngoại tệ theo hướng quy định điều kiện chặt chẽ hơn đối với khách hàng không có nguồn thu ngoại tệ từ hoạt động sản xuất kinh doanh để trả nợ vay.

Về điều hành các mức lãi suất của NHNN, sẽ giữ nguyên các mức lãi suất điều hành của NHNN như hiện nay, duy trì trần lãi suất huy động vốn bằng VNĐ 14%/năm để tạo điều kiện cho các TCTD đưa mặt bằng lãi suất cho vay về biên độ 17-19% đối với lĩnh vực sản xuất kinh doanh thông thường; giữ nguyên trần lãi suất bằng ngoại tệ của các TCTD đối với khách hàng là tổ chức và dân cư.

Ban hành Thông tư quy định về hoạt động ủy thác, nhận ủy thác của TCTD để tránh việc các TCTD lợi dụng đưa lãi suất huy động lên cao. Thống đốc NHNN cũng sẽ ban hành Chỉ thị về việc chấp hành trần lãi suất huy động và xử lý nghiêm khắc các TCTD vi phạm.

Ngoài ra, NHNN sẽ tăng cường công tác thanh tra, giám sát hoạt động của TCTD, trước mắt tập trung thanh tra các TCTD có tăng trưởng tín dụng ngoại tệ cao, xử lý nghiêm và kịp thời đối với những sai phạm của TCTD nhằm đảm bảo việc thực thi chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng có hiệu quả. Điều hành tỷ giá theo hướng ổn định, nếu cần phải điều chỉnh thì chỉ điều chỉnh theo diễn biến tỷ giá thực của đồng Việt Nam (không quá 1%). NHNN sẵn sàng bán ra can thiệp thị trường nếu cần thiết để hỗ trợ bình ổn tỷ giá.

Ngày 7-9, Thống đốc NHNN Việt Nam đã ban hành Chỉ thị số 02/CT-NHNN về việc chấn chỉnh việc thực hiện quy định về mức lãi suất huy động bằng VNĐ và bằng USD. Chỉ thị nêu rõ, trong thời gian qua, hầu hết các ngân hàng đã thực hiện lãi suất huy động VNĐ và USD cao hơn mức lãi suất quy định. Những vi phạm này tiềm ẩn nguy cơ gây rủi ro cho từng ngân hàng cũng như toàn hệ thống.

NHNN yêu cầu các TCTD phải thực hiện đúng cam kết huy động lãi suất bằng VND và USD như trần quy định. Đồng thời, các đơn vị này phải tự kiểm tra phát hiện những vi phạm về mức lãi suất đầu vào. Nếu phát hiện sai phạm trong huy động vốn, người đứng đầu các đơn vị, chi nhánh có hiện tượng vượt trần sẽ bị xử lý nghiêm khắc. Các đơn vị này cũng phải chủ động báo cáo những chi nhánh nước ngoài cạnh tranh không lành mạnh về NHNN.

Hình thức xử lý đối với hoạt động vi phạm lãi suất đầu vào cao nhất là đình chỉ, miễn nhiệm chức vụ của người quản lý, điều hành tổ chức tín dụng và không được đảm nhiệm chức vụ này tại chính đơn vị đó trong vòng 3 năm nếu vi phạm quy định về lãi suất đầu vào. Ngoài ra, các đơn vị vi phạm sẽ bị hạn chế mở rộng phạm vi cũng như quy mô, địa bàn hoạt động trong thời hạn một năm kể từ ngày xử lý. Việc lách trần lãi suất cũng khiến hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng có thể bị hạn chế hoặc tạm đình chỉ.

Thống đốc NHNN yêu cầu cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng và NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố cần tổ chức, duy trì đường dây nóng để tiếp nhận thông tin về hoạt động huy động vốn lách trần trên thị trường. Cơ quan thanh tra cũng phải tăng cường kiểm tra việc thực hiện quy định về lãi suất huy động.

Các tin khác