Hiện nay, vấn đề ngập lụt đô thị tại TPHCM gây nên những tác động không nhỏ đến sinh hoạt của người dân: ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế, ô nhiễm môi trường sống… Đây là “vấn nạn” của nhiều đô thị trên thế giới, nhất là đô thị ở các nước đang phát triển – nơi đang có quá trình đô thị hóa quá nhanh, nhưng thiếu những giải pháp quy hoạch quản lý và công trình hạ tầng thích ứng.
Các nguyên nhân gây ngập đã được xác định và có rất nhiều giải pháp được đề xuất và thực thi. Trong đó, việc nghiên cứu xây dựng hệ thống cao độ nền hoàn chỉnh, đáp ứng các yêu cầu thực tiễn của TP là vấn đề cấp thiết cần phải thực hiện ngay, làm cơ sở hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị và là cơ sở định hướng xây dựng và phát triển đô thị của TP.
Quy hoạch cũ của đô thị Sài Gòn trước đây (trước năm 1975) với quy mô dân số khoảng 2 triệu người. Do đó, hệ thống hạ tầng kỹ thuật cũng được quy hoạch và thiết kế tương ứng với quy mô dân số nêu trên, trong đó có hệ thống thoát nước. Tuy nhiên, sau 43 năm giải phóng, hiện nay dân số của TP đã hơn 10 triệu người, chưa tính dân vãng lai. Trong khi đó, hệ thống cống thoát nước chưa được đầu tư, cải tạo kịp thời, nên không đáp ứng được nhu cầu thoát nước.
Quy hoạch thủy lợi chống ngập úng khu vực TPHCM (theo Quyết định 1547 ngày 28-10-2008 của Thủ tướng Chính phủ) có diện tích 209.500ha. Dự kiến tổng mức đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi chống ngập úng cho khu vực TPHCM tại thời điểm phê duyệt 11.531 tỷ đồng. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, tổng mức đầu tư để thực hiện đầy đủ các nội dung theo Quy hoạch 1547 là hơn 65.000 tỷ đồng.
Ông Đỗ Tấn Long, Trưởng phòng Quản lý hệ thống thoát nước – Trung tâm Điều hành chương trình chống ngập nước TPHCM cho biết, hiện nay TP đang nghiên cứu, rà soát, bổ sung chính sách tạo vốn, huy động các nguồn lực xã hội, các tổ chức tài chính, các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư, phát triển hệ thống thoát nước, nhà máy xử lý nước thải, các công trình hồ điều tiết, đê bao và cống kiểm soát triều; có giải pháp tạo quỹ đất để thu hút nhà đầu tư, thu hồi và bán đấu giá các mặt bằng, nhà xưởng thuộc sở hữu nhà nước của các bộ, ngành, DN, các cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn TP sử dụng không đúng công năng, lãng phí để tạo nguồn vốn đầu tư các dự án giảm ngập nước.
Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội chủ động phối hợp với các ngành chức năng thường xuyên tổ chức ra quân thực hiện vệ sinh đường phố, nạo vét kênh, rạch, bảo vệ môi trường, bảo vệ hệ thống thoát nước ở khu dân cư. Phát huy mạnh mẽ vai trò của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội trong thực hiện vai trò giám sát cộng đồng trên lĩnh vực này.
