Nhiều ý kiến cho rằng việc triển khai cần tính toán kỹ lưỡng và quản lý chặt chẽ, để sử dụng nguồn thu đúng mục đích, góp phần xây dựng TP văn minh, tránh hiện trạng “xẻ thịt” lòng đường bỏ túi riêng.
Quy định cũ không còn phù hợp
Hiện trên địa bàn TPHCM có 345 tuyến đường cho phép sử dụng tạm thời 1 phần vỉa hè có thu phí làm bãi giữ xe công cộng, phục vụ kinh doanh dịch vụ, buôn bán hàng hóa và đỗ xe dưới lòng đường. Trong đó có 160 tuyến đường được phép sử dụng tạm thời 1 phần vỉa hè làm bãi giữ xe công cộng, 112 tuyến cho kinh doanh dịch vụ, buôn bán hàng hóa và 73 tuyến cho phép đỗ xe dưới lòng đường.
| Kinh nghiệm thế giới cho thấy, Nhà nước nên tổ chức đấu thầu để các đơn vị tư nhân có thể tham gia vào công tác thu phí. Từ đó, cơ quan nhà nước dễ quản lý, công tác thu chi minh bạch và công khai, nhất là giảm gánh nặng về nhân sự và ngân sách nếu cơ quan nhà nước đứng ra đảm nhận. TS. Phạm Sanh |
Thế nhưng, theo Sở GTVT, mức thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố trên địa bàn TP không còn phù hợp với tình hình kinh tế, xã hội hiện nay.
Cụ thể, mức thu phí sử dụng hè phố được áp dụng theo Quyết định 964/QĐ-UB năm 1991 của UBND TP, với mức 12.000 đồng/m2/tháng. Còn đối với việc thu phí tạm dừng đỗ xe ô tô trên lòng đường được áp dụng theo Quyết định 245/QĐ-UBND năm 2005 của UBND TP, tại quận 1, 3 và 5 triển khai theo hình thức phiếu thu tính theo lượt, với mệnh giá 5.000 đồng/xe/lượt.
Từ đây phát sinh nhiều trường hợp lợi dụng để biến lòng đường thành bãi đỗ xe, thời gian kéo dài cả ngày và tiếp diễn trong thời gian dài, gây mất trật tự đô thị, quá tải hạ tầng và thất thoát ngân sách Nhà nước. Bên cạnh đó, chế độ thu nộp trên không còn phù hợp với Luật Phí và lệ phí, cũng như các văn bản hướng dẫn về phí và lệ phí do Nhà nước ban hành.
Để phù hợp với tình hình hiện tại, Sở GTVT đề xuất mức thu phí mới cho việc sử dụng tạm thời hè phố làm bãi giữ xe công cộng, kinh doanh ẩm thực, chợ đêm và một số dịch vụ khác. Theo đó, tại quận 1 là 100.000 đồng/m2/tháng; quận 3 là 80.000 đồng/m2/tháng; quận 5 là 50.000 đồng/m2/tháng; quận 10 là 45.000 đồng/m2/tháng; quận Phú Nhuận là 40.000 đồng/m2/tháng; quận 11 là 35.000 đồng/m2/tháng; quận 4 và Bình Thạnh là 30.000 đồng/m2/tháng; quận 6 và Tân Bình là 25.000 đồng/m2/tháng; các quận 2, 7, 8, 9, 12, Gò Vấp, Bình Tân, Thủ Đức, Tân Phú, huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè, Củ Chi và Cần Giờ là 20.000 đồng/m2/tháng.
Đối với việc sử dụng tạm thời lòng đường để đậu xe, Sở GT-VT đề xuất áp dụng cho xe ô tô từ 10 chỗ trở xuống, với mức phí tối đa khu vực 1 (quận 1, 3, 4, 5, 10, 11, Tân Bình và Phú Nhuận) là 20.000 đồng/xe/lượt ban ngày (từ 5 giờ sáng đến 21 giờ đêm) và 40.000 đồng/xe/lượt ban đêm (từ 21 giờ đêm hôm trước đến 5 giờ sáng hôm sau); các quận, huyện còn lại là 15.000 đồng/xe/lượt ngày và 30.000 đồng/xe/lượt ban đêm.
Để phù hợp với tình hình hiện tại, Sở GTVT đề xuất mức thu phí mới cho việc sử dụng tạm thời hè phố làm bãi giữ xe công cộng, kinh doanh ẩm thực, chợ đêm và một số dịch vụ khác. Theo đó, tại quận 1 là 100.000 đồng/m2/tháng; quận 3 là 80.000 đồng/m2/tháng; quận 5 là 50.000 đồng/m2/tháng; quận 10 là 45.000 đồng/m2/tháng; quận Phú Nhuận là 40.000 đồng/m2/tháng; quận 11 là 35.000 đồng/m2/tháng; quận 4 và Bình Thạnh là 30.000 đồng/m2/tháng; quận 6 và Tân Bình là 25.000 đồng/m2/tháng; các quận 2, 7, 8, 9, 12, Gò Vấp, Bình Tân, Thủ Đức, Tân Phú, huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè, Củ Chi và Cần Giờ là 20.000 đồng/m2/tháng.
Đối với việc sử dụng tạm thời lòng đường để đậu xe, Sở GT-VT đề xuất áp dụng cho xe ô tô từ 10 chỗ trở xuống, với mức phí tối đa khu vực 1 (quận 1, 3, 4, 5, 10, 11, Tân Bình và Phú Nhuận) là 20.000 đồng/xe/lượt ban ngày (từ 5 giờ sáng đến 21 giờ đêm) và 40.000 đồng/xe/lượt ban đêm (từ 21 giờ đêm hôm trước đến 5 giờ sáng hôm sau); các quận, huyện còn lại là 15.000 đồng/xe/lượt ngày và 30.000 đồng/xe/lượt ban đêm.
Đối với xe ôtô trên 10 chỗ, mức phí tối đa khu vực 1 là 25.000 đồng/xe/lượt ban ngày và 50.000 đồng/xe/lượt ban đêm; các khu vực còn lại là 20.000 đồng/xe/lượt ban ngày và 40.000 đồng/xe/lượt ban đêm. Tất cả nguồn thu trên sẽ được nộp 100% vào ngân sách nhà nước.
TPHCM sẽ áp dụng mức thu phí mới cho việc sử dụng vỉa hè, lòng đường để đỗ xe và các dịch vụ kinh doanh khác. Ảnh: L.THANH Đảm bảo lợi ích hài hòa giữa các bên
Theo Sở GTVT, việc thu phí trên nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân, đồng thời tăng cường công tác quản lý trật tự đô thị, tạo bộ mặt đường phố ngăn nắp, mỹ quan, đem lại nguồn thu cho ngân sách TP. Mặt khác, nâng cao trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân khi sử dụng tạm thời 1 phần lòng đường, hè phố và có nghĩa vụ đóng góp chi phí cho ngân sách nhà nước, góp phần duy tu, bảo dưỡng đường bộ, bến bãi… Từ dự thảo trên, TS. Phạm Sanh, chuyên gia giao thông cho rằng trong công tác thu phí, TPHCM nên giao cho 1 đơn vị đứng ra thực hiện nhằm quản lý chặt chẽ, tránh chồng chéo khi thực hiện. Đồng thời, không nên phân cấp cho chính quyền các quận, huyện thu phí, bởi sẽ làm bộ máy cồng kềnh, ngân sách nhà nước lại phải nuôi thêm bộ phận không nhỏ phục vụ công tác này. Chưa kể, mỗi nơi thu một kiểu rất khó quản lý, dễ xảy ra tiêu cực. Còn theo TS. Ngô Viết Nam Sơn, chuyên gia quy hoạch hạ tầng giao thông đô thị, tại khu vực trung tâm TPHCM hiện quá tải hạ tầng giao thông, nhiều tuyến đường chật chội hơn bao giờ hết.
Theo Sở GTVT, việc thu phí trên nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân, đồng thời tăng cường công tác quản lý trật tự đô thị, tạo bộ mặt đường phố ngăn nắp, mỹ quan, đem lại nguồn thu cho ngân sách TP. Mặt khác, nâng cao trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân khi sử dụng tạm thời 1 phần lòng đường, hè phố và có nghĩa vụ đóng góp chi phí cho ngân sách nhà nước, góp phần duy tu, bảo dưỡng đường bộ, bến bãi… Từ dự thảo trên, TS. Phạm Sanh, chuyên gia giao thông cho rằng trong công tác thu phí, TPHCM nên giao cho 1 đơn vị đứng ra thực hiện nhằm quản lý chặt chẽ, tránh chồng chéo khi thực hiện. Đồng thời, không nên phân cấp cho chính quyền các quận, huyện thu phí, bởi sẽ làm bộ máy cồng kềnh, ngân sách nhà nước lại phải nuôi thêm bộ phận không nhỏ phục vụ công tác này. Chưa kể, mỗi nơi thu một kiểu rất khó quản lý, dễ xảy ra tiêu cực. Còn theo TS. Ngô Viết Nam Sơn, chuyên gia quy hoạch hạ tầng giao thông đô thị, tại khu vực trung tâm TPHCM hiện quá tải hạ tầng giao thông, nhiều tuyến đường chật chội hơn bao giờ hết.
Vì thế, nếu triển khai thu phí nên cho phép sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè cho xe gắn máy; còn xe ô tô, chính quyền TP nên đưa ra các giải pháp thu hút nhà đầu tư nhằm xây dựng các bãi để xe, đây vừa là bước đi lâu dài, vừa giải quyết được bài toán quá tải hạ tầng.
Về mục đích thu phí, TS. Nam Sơn cho rằng, nguồn thu nên sử dụng vào việc duy tu, bảo dưỡng, nâng cấp hạ tầng; cải tạo cảnh quan đô thị, trồng cây xanh hay các mục đích công cộng khác tại khu vực hay tuyến đường tổ chức thu phí, để người dân thấy hiệu quả rõ rệt, góp phần xây dựng TP sạch đẹp và văn minh.
Theo các chuyên gia kinh tế, Sở GTVT chỉ nên quản lý nhà nước về mặt kỹ thuật như: cho phép từng khu vực, tuyến đường được phép thu phí tạm thời với diện tích bao nhiêu để phù hợp với không gian từng địa điểm.
Theo các chuyên gia kinh tế, Sở GTVT chỉ nên quản lý nhà nước về mặt kỹ thuật như: cho phép từng khu vực, tuyến đường được phép thu phí tạm thời với diện tích bao nhiêu để phù hợp với không gian từng địa điểm.
Còn về thu chi nên giao cho Sở Tài chính quản lý và giám sát; các quy định liên quan đến khu vực được phép tổ chức buôn bán, kinh doanh các dịch vụ thì nên để Sở Công Thương xây dựng phương án. Ngoài ra, các Sở Xây dựng, Quy hoạch - Kiến Trúc, Kế hoạch - Đầu tư… cũng nên tham gia trong việc xây dựng đề án. Cùng với đó là sự góp ý và phản biện từ mọi thành phần xã hội, để đề án đạt hiệu quả cao.
