Có dịp đặt chân đến nhiều thành phố ở nước ta, du khách sẽ thấy mỗi thành phố để lại cho mình một ấn tượng riêng. Có nơi mang nét đẹp bụi bặm ồn ào của đô thị công nghiệp; có nơi in đậm chất trữ tình của một thành phố du lịch. Riêng Tuy Hòa, thành phố trẻ này tạo cho du khách ấn tượng sâu sắc khó gặp ở bất kỳ một thành phố nào trên đất nước Việt Nam.
Phố của biển, núi và sông
Từ ngày tái lập tỉnh Phú Yên, Tuy Hòa đã khẳng định được sức vươn của một thành phố trẻ. Tuy Hòa có những nét độc đáo về điều kiện tự nhiên, kiến trúc, ẩm thực… khó thành phố nào có được.
 |
TP Tuy Hòa nhìn từ đỉnh núi Nhạn. Ảnh: Đào Tấn Trực |
Một nhà giáo từ Huế vào Tuy Hòa dạy đại học đã nhận xét: “Ở đây mấy ngày nhưng chẳng thấy một ông Tây”. Đúng, Tuy Hòa là thành phố không Tây ba lô trên đường, không nhiều nhà hàng khách sạn cao tầng, không có các trung tâm tầm cỡ quốc gia, không có những con đường cao tốc. Song Tuy Hòa có một sức hút riêng, đó là một đô thị bên bờ biển xanh, nằm dưới chân núi Chóp Chài và Nhạn Tháp. Quanh năm sóng gầm gừ. Con đường phía biển xanh ngát hàng phi lao trữ tình, giàu chất thơ. Thành phố tự tin uốn một vòng cung ôm lấy biển. Biển chạy dài theo phố, cửa biển thông vào sông Đà Rằng. Những chiếc cầu bắc ngang sông nối đôi bờ với những hàng tre, luống rau, làng hoa, đồng lúa trải dài trên doi cát phù sa.
Ngoài con sông Đà Rằng, ở Tuy Hòa còn có một chi lưu sông Chùa ôm sát chân Nhạn Tháp, xanh trong soi bóng hàng tre phía Tây Nam thành phố. Sông Chùa hoang sơ, lồng lộng gió, làm cho thành phố trở nên mềm mại nhưng đủ sức neo tâm hồn của nhiều văn nhân. Tuy Hòa độc đáo với cặp sơn trùng Nhạn Tháp và Chóp Chài. Chóp Chài cao 391 mét, nằm giữa vùng cảnh trí thiên nhiên tuyệt đẹp. Đứng trên Nhạn Tháp có thể nhìn bao quát thành phố với màu đồng xanh, biển biếc, với những con đường chạy dài nỗi nhớ.
Biển, núi và sông như một mối lương duyên từ thời sơ khai và có nhiều huyền thoại lý giải về sự hình thành vùng đất Tuy Hòa xưa. Ngày nay, cụm thắng cảnh núi Nhạn - sông Đà Rằng đã trở thành biểu tượng của Phú Yên. Núi, sông và con người đủ để ai một lần đến còn nhớ, còn mong.
Đa dạng sắc thái
Tuy Hòa có những con phố ngắn chưa trọn mấy vòng xe như Lý Thường Kiệt, Cao Thắng. Cũng có những đại lộ thênh thênh, dài ngút mắt như Hùng Vương, Nguyễn Tất Thành. Mỗi con đường có những sắc thái riêng. Đường Nguyễn Tất Thành đoạn từ đường Hải Dương đến Trường Cao đẳng Công nghiệp khá ồn ào, mang nét tất bật, vội vã hơn so với những con phố dọc các tuyến đường Lê Duẩn, Trường Chinh. Mỗi thời điểm trong ngày, phố Tuy Hòa cũng có những cá tính riêng. Buổi sáng, phía cuối đường Nguyễn Huệ, Trần Phú bình minh biển lan dần, ánh nắng từ bãi cát vươn xa chiếu vào thành phố, hứa hẹn một ngày thanh bình yên ả bắt đầu. Đường Hải Dương, Trần Hưng Đạo tấp nập ồn ào vì lượng người từ huyện về phố làm việc khá đông. Cũng có đoạn phố cho người qua đường cảm giác thư thả, nhẹ nhàng với những quán cà phê sang trọng. Trong khi đó, tại khắp các hẻm phố thường có không ít người ngồi uống cà phê bụi, xôn xao những câu chuyện làm ăn, giao tiếp đời thường. Buổi trưa, phố lại lặng thinh, ngoại trừ những hàng cơm chen chúc của các cô cậu sinh viên. Buổi chiều tối, sau giờ tan tầm, phố Tuy Hòa lại bình thản như tính cách con người nơi đây.
Đến Tuy Hòa, người ta phải chú ý đến nét độc đáo của văn hóa ẩm thực. Nói đến phở ngon, phải kể đến các quán Cồ Cố trên đường Duy Tân, Đại Nam trên đường Nguyễn Công Trứ, Tân Bình trên đường Trần Bình Trọng. Trời mưa, khách mặc sức mở lòng thưởng thức món bánh xèo Đại Nam trứ danh từ xưa, bánh xèo “chân quê” độc nhất trên đỉnh Nhạn. Các món ở quán gà nướng Ven Sông, gà chỉ Ngọc Dung cũng tô thêm nét riêng của ẩm thực Tuy Hòa. Thành phố biển nên ở đây không thiếu những món hải sản tươi nguyên như mực nướng, sò huyết Ô Loan, đặc sản cháo hàu. Và có một món duy chỉ có ở Trung Trung bộ mà Phú Yên được coi là thủ phủ, đó chính là cá ngừ đại dương trên đường Bạch Đằng, Độc Lập, Trường Chinh với đủ cách chế biến: cá ngừ chấm mù tạt, lườn cá xào sả ớt, “đèn pha” chưng cách thủy…
Các món ăn tại Tuy Hòa đều có một đặc điểm chung: chất lượng, ngon, giá rất rẻ. Nhiều người đến đây sau khi thưởng thức phải “ồ” đến hai lần: Ngon thế! Rẻ thế! Dù ẩm thực mỗi vùng có một nét riêng, đâu đó người ta cũng tìm cách “hợp thức” giao lưu để có những món của vùng khác. Nhưng người Tuy Hòa có khác, có lẽ họ thích không “đụng hàng” với bất cứ nơi đâu.
