Không gian mùa xuân nôn nao và rạo rực. Mỗi người một xúc cảm riêng tư. Thế nhưng có điều gì hân hoan bằng âm nhạc. Như sẻ chia, như nói hộ những rung động dạt dào và tươi trẻ của chúng ta. Bước vào vườn xuân để được nghe, được hát những ca khúc nồng nàn hơi thở hội mùa gặp gỡ và tin yêu.
1. Nhiều năm nay cứ mỗi khi bắt đầu năm mới, khắp các quốc gia trên thế giới lại náo nức vang lên giai điệu rộn ràng “Happy New Year” của nhóm ABBA.
Chưa ai biết bao lâu nữa mới có ca khúc thay thế, nhưng “Happy New Year” có tuyệt vời đến đâu cũng của thiên hạ, tết cổ truyền dân tộc phải “ta về ta tắm ao ta”.
Ca khúc mùa xuân đầu tiên không thể không nhắc đến là “Xuân và tuổi trẻ” (nhạc La Hối, thơ Thế Lữ). Nhạc sĩ La Hối là một người Việt gốc Hoa, anh được biết đến như một nhạc sĩ khởi trào tân nhạc tại Hội An.
Năm 1945, nhạc sĩ La Hối mãi mãi nằm xuống với 25 mùa xuân, nhưng khát vọng tuổi trẻ còn ngân vang đến hôm nay: “Ngày thắm tươi bên đời xuân mới, lòng đắm say bao nguồn vui sống. Xuân về với ngàn hoa tươi sáng, ta muốn hái muôn ngàn đóa hồng”.
Nhiều năm nay, ca khúc “Xuân và tuổi trẻ” qua tiếng hát ca sĩ Cẩm Vân tiếp tục đưa điệu valse của nhạc sĩ La Hối đến với công chúng. Sự hòa quyện giữa ca từ và giai điệu luôn tươi trẻ và đầy ước mơ.
Sau ca khúc “Xuân và tuổi trẻ”, có nhiều bài hát về mùa xuân với sắc độ âm thanh mang hơi thở nhạc tiền chiến như “Đón xuân” (Phạm Đình Chương), “Mộng chiều xuân” (Ngọc Bích), “Xuân họp mặt” (Văn Phụng), “Gái xuân” (nhạc Từ Vũ, thơ Nguyễn Bính)… vẫn được hát với bao niềm riêng tư thầm kín.
Riêng nhạc sĩ Văn Cao lại có bước trỗi dậy bất ngờ với “Mùa xuân đầu tiên”. Trước đó, công chúng gặp Văn Cao ở “Bến xuân” đắm đuối, nhưng thời gian 30 năm ngừng sáng tác, những tiết tấu cứ đẩy đưa trong lòng con người tài hoa ấy để mùa xuân năm 1976 bật lên “Mùa xuân đầu tiên” với: “Rồi dặt dìu mùa xuân theo én về, mùa bình thường thành mùa vui nay đã về. Mùa xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên, với khói bay trên sông, gà đang gáy trưa bên sông, một chút nắng khơi cho bao tâm hồn”.
Ca sĩ Thanh Thúy với “Mùa xuân đầu tiên” thực sự như một món quà tặng ấm áp cho mỗi người nghe.
 |
Thanh Thúy, ca sĩ thành công với các ca khúc |
“Sài Gòn mùa xuân còn thoáng lá vàng bay, có mùa thu nào đang ở lại”, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn luôn cảm nhận mọi vật bằng cảm xúc chân thành và độc đáo của mình, kể cả với mùa xuân.
Ca khúc của Trịnh Công Sơn trữ tình mà vẫn luôn đượm một nét buồn, “Hoa xuân ca” si mê và vắng xa: “Cây sẽ cho lộc và cây sẽ cho hoa, xuân đến bên tôi ngồi trời mở ra cánh én, em đến bên tôi ngồi đời mở ra cuộc tình… Em cứ bay trong đời dịu dàng như cơn gió, em cứ bay nhưng đừng bỏ lại tôi một mình”.
Những nhạc sĩ sống và viết tại Sài Gòn đã từng có một bộ sưu tập ca khúc mùa xuân dày dặn, như “Mùa chim én bay” (nhạc Hoàng Hiệp, thơ Diệp Minh Tuyền), “Tình ca mùa xuân” (Tôn Thất Lập), “Mùa xuân” (Phạm Minh Tuấn), “Mùa xuân bên cửa sổ” (Xuân Hồng)…
Rất tiếc, nhu cầu thị trường lắm khi khắc nghiệt, lãng quên những sáng tác này. Ngay cả một ca khúc được nhiều người yêu thích “Lá thư ngày Tết” (Trần Long Ẩn), ai muốn thưởng thức cũng phải chờ đợi lục tìm băng đĩa cũ: “Ngày Tết đến được thư em là niềm vui bất ngờ. Ngày Tết đến rất nhớ em tựa một nỗi nhớ nhà… Ngày Tết đến rất nhớ em và vườn hoa trước sân, đóa cúc trắng nở âm thầm ngoài hàng dậu như nhớ như mong, những tiếng hát từ cõi lòng thật nhẹ nhàng như gió trên sông”.
Thế hệ nhạc sĩ lục thập nhi nhĩ thuận vẫn đang phủ sóng khắp nền âm nhạc nước nhà dường như đã bỏ qua nhiều mùa xuân có thể gợi cảm hứng mãnh liệt nhất. Nhạc sĩ Phú Quang có bài “Rock buồn” nghe hơi… buồn. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Hiên lấy cớ “Theo em lên đồi chiều xuân” dễ đi lạc.
Nhạc sĩ Bảo Chấn có “Hoa cỏ mùa xuân” với niềm tự hào phơi phới: ”Người vừa hiền khô dễ thương, lại vừa đẹp trai nhất vùng, đến theo cùng hoa cỏ mùa xuân”.
Nhạc sĩ Từ Huy dắt mọi người về “Ngày Tết quê em” với bao phấn khởi: “Tết, Tết, Tết, Tết đến rồi. Tết đến trong tim mọi người”.
Nhạc sĩ Dương Thụ có nhiều ca khúc về mùa xuân, từ “Hơi thở mùa xuân” đến “Bài hát ru mùa xuân”, nhưng lọt vào tầm ngắm của khán giả nhiều nhất vẫn là “Lắng nghe mùa xuân về” qua song ca Hồng Nhung - Bằng Kiều.
Có lẽ cái giây phút phập phồng trước mùa xuân khiến chúng ta thích “lắng nghe” hơn là cất giọng thánh thót một điều gì đó: “Giọt mưa nào rơi thật êm trên phố phường, mùi hương nào thơm thật thơm trong gió thoảng. Và em đợi anh, đợi anh như đã hẹn, nghe trong mưa đêm mùa xuân lặng lẽ sang”.
2. Nhiều nhạc sĩ cho rằng viết ca khúc mùa xuân khác dễ, kiểu này lá này hoa, nhưng lại khó… hay. Có thể đất trời mùa xuân mênh mông với bao thanh âm nhộn nhịp mới mẻ nên bước chân lẻ loi của nhạc sĩ không biết chọn lối nào vào trái tim giới mộ điệu.
Trên thị trường băng đĩa nhạc xuân Quý Tỵ 2013, có thể tiếp nhận các ca khúc “Mưa xuân” (Đức Trịnh), “Phút giao thừa lặng lẽ” (Anh Quân), “Tình em mùa xuân” (Trường Huy), “Giọt mưa xuân" (Vũ Quang Trung), “Giai điệu mùa xuân” (Tuấn Nghĩa), “Dáng xuân” (Minh Châu)…
Nổi bật nhất và hưởng tác quyền nhiều nhất vẫn là nhạc sĩ trẻ Ngọc Châu với 2 ca khúc “Thì thầm mùa xuân” và “Chiều xuân”.
Nếu như ca sĩ Thanh Lam đã đưa “Chiều xuân” đến với công chúng, thì ca sĩ Đan Trường khiến nhiều cô gái ngẩn ngơ với “Tình xuân” (Trần Minh Phi) xanh non mơn mởn: “Anh chờ tình yêu đến trong đêm mơ êm đềm. Khi mùa xuân thơm chín đôi môi, anh sẽ mang mai về gợi nhắc con tim. Anh sẽ mang mai về, trong bếp vui giao thừa. Tình anh như cánh chim bâng khuâng”.
Nhạc sĩ Quốc Dũng và Nguyễn Nam lại chinh phục nhiều người bằng chất liệu không trẻ mà cũng chưa già. Ca khúc “Điệp khúc mùa xuân” (Quốc Dũng) đã quen thuộc, còn “Dịu dàng sắc xuân” cũng có tuổi đời hơn 1 thập niên.
“Dịu dàng sắc xuân” lần đầu tiên được Phương Thanh thể hiện, sau đó các ca sĩ như Đàm Vĩnh Hưng hay Mỹ Tâm cũng thu hút được công chúng bằng tiết tấu rộn ràng: “Nắng xuân nắng thơm môi hồng, gió xuân đến bên em ngồi, cùng mùa xuân em hát câu tình ca… Tiếng chim hót vui cho đời, tiếng em hát thêm yêu người, đẹp mùa xuân mãi mãi trong lòng tôi”.
