Có thể thấy trong những năm qua, du lịch TPHCM đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ, lượng khách quốc tế đến TP ngày một đông. Năm 2017 TPHCM đã đón 6,4 triệu lượt khách quốc tế, một con số ấn tượng nếu so với tổng lượng du khách quốc tế đến Việt Nam.
Đến hết tháng 7 năm nay, TP đã đón 4,3 triệu lượt khách, tăng 26% so với cùng kỳ và đạt 58% kế hoạch của cả năm 2018. Doanh thu du lịch trong 7 tháng ước đạt 75.500 tỷ đồng, tăng 17,79% so với cùng kỳ và đạt 54,71% kế hoạch năm. Trong khoảng 2 năm trở lại đây, TPHCM cũng liên tục phát triển nhiều sản phẩm du lịch như du lịch y tế, du lịch đường sông, mở thêm nhiều tuyến phố chuyên doanh, tổ chức nhiều hoạt động như lễ hội áo dài, lễ hội thời trang và công nghệ, tổ chức sự kiện du lịch thể thao… nhằm thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, dường như du lịch TP vẫn đang phát triển ở bề mặt, dàn trải nhiều sản phẩm, dịch vụ mà chưa đi vào chiều sâu. Nói như ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó Chủ tịch UBND TPHCM, tại hội nghị tổng kết năm 2017: “Năm 2017, chúng ta đã khai thác thêm một số loại hình du lịch mới như du lịch đường thủy, du lịch y tế bên cạnh các loại hình truyền thống. Tuy nhiên, chúng ta vẫn thiếu một mũi nhọn trọng tâm. Nếu hỏi đâu là bản sắc của du lịch TPHCM, chúng ta hoàn toàn không có”.
Việc khách đến nhiều nhưng chi tiêu chẳng bao nhiêu đã được các chuyên gia, các DN lữ hành phân tích, mổ xẻ đóng góp ý kiến rất nhiều, nhưng mọi thứ vẫn đâu vào đấy. Khách đến chủ yếu chi cho các khoản như ăn, ở, thăm quan, đi lại, còn mua sắm vẫn chỉ quanh quẩn chợ Bến Thành, bình dân hơn thì Saigon Square… với vô vàn các mặt hàng nhái, hàng giả, kém chất lượng được bày bán tràn lan. Ngay như thời điểm này khi khách Trung Quốc đang đổ bộ vào TP, chúng ta vẫn không thể khai thác được điểm mạnh là thích mua sắm của nhóm khách này.
Bởi lẽ các sản phẩm du lịch của Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng hiện nay nặng về lấy văn hóa làm nền tảng, nên chủ yếu là các sản phẩm du lịch từ 7h sáng đến 17h, còn các sản phẩm từ 18h đến 2h sáng còn nghèo nàn. Trong khi đó, khách lại có nhu cầu với nhóm sản phẩm về đêm và lợi nhuận từ những sản phẩm này không hề nhỏ. Đã có những lo ngại nếu du lịch TPHCM không có những chuyển biến, phát triển những sản phẩm du lịch đặc sắc, chuyên nghiệp và có trọng tâm thì sẽ thua xa các TP lớn trong khu vực.
Rõ ràng một trong những điểm nghẽn của du lịch TP chính là sản phẩm chưa đồng bộ, chưa thể hiện sự sáng tạo. Dẫu vẫn biết để phát triển ngành du lịch cần sự chung tay của nhiều sở ngành khác nhưng đơn vi chủ động trong sự phát triển này vẫn là Sở Du lịch TPHCM.
