Chiều 20-5, Quốc hội đã nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về quyết toán ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2013.
Thu khó, chi vượt dự toán
 |
Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, dự toán thu NSNN 816.000 tỷ đồng, quyết toán 828.348 tỷ đồng, tăng 1,5% (12.348 tỷ đồng) so với dự toán, chủ yếu do tăng thu từ dầu thô và tăng thu tiền sử dụng đất. Nếu không kể các khoản ghi thu, ghi chi và viện trợ sử dụng theo mục tiêu, theo chế độ, thì thu NSNN hụt so với dự toán là 4.797 tỷ đồng.
Năm 2013, mức bội chi NSNN bằng 6,6% GDP, tăng cao hơn mức bội chi được Quốc hội cho phép 5,3%, do phải xử lý chi trả quỹ hoàn thuế giá trị gia tăng (13.190 tỷ đồng) chưa có nguồn bù đắp từ năm 2010, 2011 và tăng chi từ vốn ngoài nước (29.422 tỷ đồng).
Về chi, dự toán chi NSNN là 978.000 tỷ đồng và quyết toán 1.088.153 tỷ đồng, tăng 11,3% (110.153 tỷ đồng) so với dự toán, chủ yếu tăng chi đầu tư phát triển (96.680 tỷ đồng) từ nguồn vốn ngoài nước, nguồn bổ sung từ dự phòng ngân sách theo chế độ và nguồn năm trước chuyển sang.
Hàng loạt biện pháp mạnh sẽ được triển khai như phấn đấu tăng thu từ nội địa và xuất nhập khẩu ở mức cao nhất để bù đắp số giảm thu từ dầu thô, không đề xuất, ban hành các chính sách mới làm giảm thu ngân sách, trừ trường hợp cắt giảm thuế theo cam kết quốc tế; đồng thời rà soát lại và không bố trí vốn cho các dự án chưa đủ thủ tục đầu tư. Ông Đinh Tiến Dũng, |
Theo Chính phủ, công tác chi năm 2013 đã được thực hiện chặt chẽ, tiết kiệm và hiệu quả NSNN; xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản theo quy định; rà soát sắp xếp lại các nhiệm vụ chi thường xuyên; cắt giảm hoặc lùi thời gian thực hiện các nhiệm vụ chi chưa thực sự cần thiết, các khoản chi mua sắm trang thiết bị, xe ô tô; tiết kiệm tối thiểu 30% dự toán kinh phí đã phân bổ còn lại của 7 tháng cuối năm 2013 cho các nhiệm vụ khánh tiết, hội nghị, hội thảo, đi công tác trong và ngoài nước.
Tuy nhiên, tình trạng chi tiêu sai chế độ vẫn còn ở một số đơn vị, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị thu hồi khoản chi sai chế độ hàng trăm tỷ đồng, Kho bạc Nhà nước phát hiện nhiều món chi sai chế độ; việc triển khai nhiệm vụ chi ngân sách ở một số bộ, cơ quan trung ương, địa phương còn chậm so với quy định, nhất là đối với các chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông.
Chi đầu tư xây dựng vượt 52% kế hoạch
Đánh giá cao công tác thu NSNN trong bối cảnh kinh tế năm 2013 gặp nhiều khó khăn, song theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu, công tác kiểm tra, thanh tra thuế đã được tăng cường cả về số lượng và chất lượng, nhưng quy mô chưa đủ lớn.
Công tác theo dõi nợ thuế chưa được sát sao, quản lý thuế còn sơ hở, việc xử lý các vi phạm tính răn đe chưa đủ mạnh nên tình trạng khai man, trốn thuế, nhất là việc chuyển giá của các DN có vốn đầu tư nước ngoài và trốn thuế, gian lận thuế ở khu vực ngoài quốc doanh vẫn khá phổ biến, gây thất thu cho NSNN.
Về chi, cũng theo ông Giàu, trong điều kiện ngân sách trung ương hụt thu lớn thì chi đầu tư đầu tư xây dựng cơ bản năm 2013 tăng cao, vượt 52% (88.651 tỷ đồng) so với dự toán. Trong đó, quyết toán chi đầu tư xây dựng cơ bản ngân sách trung ương là 76.394 tỷ đồng, tăng 91% so với dự toán.
Việc chấp hành Chỉ thị 1792/CT-TTg (về tăng cường quản lý đầu tư từ vốn NSNN và trái phiếu chính phủ) của một số địa phương còn chưa nghiêm như: phê duyệt dự án đầu tư khi chưa bảo đảm cân đối đủ nguồn vốn, không bố trí vốn tập trung cho các công trình trọng điểm... Số nợ đọng khối lượng xây dựng cơ bản còn lớn, trong đó có nhiều bộ, ngành, địa phương có số nợ đọng cao, cùng khá nhiều công trình, dự án chậm tiến độ với xu hướng tăng so với các năm trước.
Các sai phạm vẫn xảy ra trong hầu hết các khâu trong quá trình đầu tư, thể hiện công tác quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản còn những yếu kém, gây thất thoát, lãng phí nhưng vẫn chậm được khắc phục.
"Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ cần có biện pháp xử lý đủ mạnh để các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc khắc phục hạn chế nêu trên nhằm nâng cao hiệu quả chi đầu tư xây dựng cơ bản" - ông Giàu nói.
Theo báo cáo quyết toán của Chính phủ, hầu hết các khoản chi NSNN đạt và vượt dự toán được giao. Tuy nhiên, vẫn còn một số khoản chi quan trọng không đạt dự toán được Quốc hội quyết định, ảnh hưởng đến thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và gây lãng phí nguồn lực NSNN như: chi sự nghiệp giáo dục, đào tạo và dạy nghề: dự toán: 164.401 tỷ đồng, quyết toán: 155.604 tỷ đồng, đạt 94,6% dự toán; chi sự nghiệp khoa học, công nghệ: dự toán: 7.733 tỷ đồng, quyết toán: 6.593 tỷ đồng, đạt 85,3% dự toán.
Còn theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, kết quả kiểm toán cho thấy, năm 2013, một số địa phương hụt thu nhưng không rà soát, cắt giảm nhiệm vụ chi theo quy định của Luật NSNN; chưa quán triệt, thực hiện tốt chủ trương thực hành tiết kiệm trong mua sắm tài sản.
Có 30/35 tỉnh, thành phố được kiểm toán vượt dự toán chi thường xuyên được HĐND giao đầu năm, trong đó 5/35 tỉnh chi quản lý hành chính, Đảng, đoàn thể có mức vượt trên 30%.
Bên cạnh đó, tình trạng sử dụng sai nguồn kinh phí xảy ra ở nhiều địa phương được kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị bố trí hoàn trả nguồn đối với 27/35 tỉnh, thành phố được kiểm toán 1.294 tỷ đồng; một số địa phương sử dụng sai nguồn kinh phí và không còn kết dư ngân sách, dẫn đến một số nhiệm vụ chi chưa thực hiện theo quy định được phép chuyển nguồn nhưng không có nguồn đảm bảo để chuyển nguồn, ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ kinh tế, chính trị của địa phương trong các năm tiếp theo.
