(ĐTTCO)-Sáng nay (17.11), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng tiếp tục trả lời chất vấn. Ngay sau đó, Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông sẽ "đăng đàn".
Trả lời câu hỏi đại biểu Nguyễn Thị Phúc (Bình Thuận) về Nghị định 100/2015 về cho vay nhà ở xã hội, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư 25 hướng dẫn thực hiện và chỉ định 4 ngân hàng cho vay. Thống đốc thừa nhận, đúng là đến nay việc cho vay chưa thực hiện được do ngân sách Nhà nước khó khăn. Đến nay mới có Ngân hàng Chính sách xã hội được bố trí 1.200 tỷ đồng được cho vay, còn 4 ngân hàng thương mại còn lại chưa được cấp vốn. Hiện Ngân hàng Nhà nước đang chờ Bộ Kế hoạch - Đầu tư bố trí vốn nhưng trước mắt năm 2018 Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ tự huy động 500 tỷ đồng để cho vay.
Về gian lận trong thanh toán thẻ ATM, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết, hành vi gian lận trong thanh toán thẻ đang gia tăng đáng lo ngại tại Việt Nam và các nước. Theo thống kê của Tổ chức Thẻ quốc tế VISA, tổng hành vi gian lận trong thanh toán thẻ là hơn 21 tỷ USD, bình quân 100 USD giao dịch thẻ thì thiệt hại 7 cent, tương đương 0,07%. Mức thiệt hại của Việt Nam chỉ bằng 1/3 mức bình quân thế giới.
Tuy nhiên, theo Thống đốc, hiện tượng này đang có chiều hướng gia tăng mà nguyên nhân là do bảo mật của ngân hàng có lỗ hổng, người dùng không bảo mật tốt thông tin cá nhân; đơn vị chấp nhận thẻ còn lỗ hổng trong bảo mật thông tin.
"Cá biệt có tổ chức chấp nhận thẻ thông đồng với kẻ xấu, thực hiện gian lận, chiếm đoạt tài sản của chủ thẻ" – Thống đốc cho biết. Vì thế Ngân hàng Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách, quy định pháp lý từ an ninh an toàn, chuyển hệ thống từ thẻ từ sang thẻ chip để bảo mật hệ thống cao hơn; tăng cường kiểm tra, giám sát hệ thống thẻ...
Trả lời ĐB Nguyễn Thanh Hiền (Nghệ An) về việc bảo vệ khách hàng vay ở các công ty tài chính tiêu dùng, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết lãi suất vay của các công ty này cao hơn ngân hàng, vì kỳ hạn ngắn, giá trị cho vay nhỏ, chi phí vốn của các công ty này cũng cao hơn. Thời gian qua Ngân hàng Nhà nước đã có quy định cụ thể riêng cho đối tượng này nhằm tăng cường tính minh bạch, công bố công khai lãi suất, thời gian tính lãi.
Trả lời về việc nâng mức vay và kéo dài thời hạn cho vay với sinh viên, Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết đã có 3,5 triệu lượt sinh viên được vay, với tổng dư nợ khoảng 15.000 tỷ đồng. Mức cho vay đã có 7 lần điều chỉnh, hiện nay là 1,5 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, mức này chưa đủ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt, học tập. Thống đốc thừa nhận điều này, nhưng cũng cho biết trong bối cảnh khó khăn hiện chưa điều chỉnh ngay được, sắp tới sẽ xem xét điều chỉnh. Đối với thời hạn trả nợ, học sinh sinh viên được ân hạn 1 năm kể từ khi ra trường, và nếu có khó khăn khách quan có thể được gia hạn tối đa bằng ½ thời gian vay nợ.
Về câu hỏi của ĐB Bùi Thanh Tùng (Hải Phòng) liên quan đến điều hành tỷ giá,Thống đốc Lê Minh Hưng chia sẻ: "Điều hành tỷ giá vừa phải kiểm soát được lạm phát, tính toán nghĩa vụ trả nợ nước ngoài Chính phủ, tác động với giá hàng nhập khẩu. Việt Nam vừa xuất khẩu, nhập khẩu và có tâm lý kỳ vọng".
Theo Thống đốc, vừa qua Ngân hàng Nhà nước đã áp dụng tỷ giá trung tâm, điều hành linh hoạt và trong diễn biến tỷ giá được dựa vào cung cầu thị trường, điều hành vĩ mô từng thời kỳ. Việc áp dụng tỷ giá trung tâm từ đầu 2016 diễn biến thị trường tích cực.
Đồng thời, giải pháp này cũng giúp Ngân hàng Nhà nước thành công trong neo giữ tâm lý kỳ vọng tỷ giá. Năm 2016 Ngân hàng Nhà nước mua vào hơn 9 tỷ USD và từ đầu năm 2017 đến nay đã mua thêm được 7 tỷ USD, nâng dự trữ ngoại hối lên hơn 46 tỷ USD. Nhờ tỷ giá ổn định nên góp phần hỗ trợ xuất khẩu tăng manh, xuất siêu 2,8 tỷ USD.
"Chúng tôi nhận thức trong điều hành phải chủ động, linh hoạt để ứng phó trước những diễn biến khó lường của thị trường quốc tế. Với quy mô dự trữ ngoại hối, chính sách điều hành hiện nay hoàn toàn có thể giữ ổn định tỷ giá", Thống đốc Lê Minh Hưng nhấn mạnh.
Trả lời về vấn đề sở hữu chéo trong hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD), Thống đốc Lê Minh Hưng cho biết sau khi đẩy nhanh tiến độ xử lý vi phạm sở hữu chéo, yêu cầu các cổ đông vi phạm chuyển nhượng, thoái vốn, sáp nhập, hợp nhất mua lại cổ phần, cơ bản tình trạng này đã được giải quyết, các ngân hàng minh bạch và đại chúng hơn.
Mặc dù vậy, Thống đốc Lê Minh Hưng thừa nhận sở hữu chéo là vấn đề khá phức tạp, khó phát hiện, kiểm soát với trường hợp cố tình, nhờ người đứng tên hộ, đòi hỏi thanh tra kỹ lưỡng hoặc cơ quan chức năng qua điều tra mới phát hiện được.
Về giải pháp xử lý, Thống đốc cho rằng nếu dự thảo sửa đổi Luật các TCTD được Quốc hội thông qua sẽ giải quyết triệt để các tình trạng hiện nay. Trong dự thảo, Ngân hàng Nhà nước đã sửa đổi một số quy định về khái niệm người có liên quan để xác định được cổ đông hưởng lợi cuối cùng. Ngoài ra, sửa đổi tiêu chuẩn, điều kiện với chức danh chủ tịch HĐQT, theo hướng chặt chẽ hơn, đưa vào quy định góp vốn mua cổ phần các tổ chức tín dụng.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ tăng cường thanh tra để giám sát cổ đông và người có liên quan. Đồng thời, kiên quyết xử lý nghiêm những vi phạm về sở hữu cổ phần cổ phiếu. Chỉ đạo các ngân hàng phải xây dựng đề án cơ cấu lại, trong đó có lộ trình khắc phục triệt để vi phạm cổ phần của cổ đông.