Theo Thông cáo báo chí của Ủy ban Châu Âu, Hội đồng Bộ trưởng Châu Âu ngày 25-6 đã phê chuẩn các Hiệp định thương mại và đầu tư EU-Việt Nam (EVFTA).
Ủy viên Thương mại EU Cecilia Malmström và Bộ trưởng Kinh doanh, Thương mại và Doanh nhân Rumani Ștefan-Radu Oprea dự kiến sẽ tới Hà Nội thay mặt EU ký thỏa thuận vào ngày Chủ nhật (30-6) tới. Các thỏa thuận được thiết lập sẽ mang lại lợi ích lớn cho các công ty, người tiêu dùng và người lao động Châu Âu và Việt Nam, đồng thời thúc đẩy tôn trọng quyền lao động, bảo vệ môi trường và cuộc chiến chống biến đổi khí hậu theo Thỏa thuận Paris.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Jean-Claude Juncker nói: "Tôi hoan nghênh quyết định của các quốc gia thành viên EU hôm nay. Sau Singapore, các thỏa thuận với Việt Nam là thỏa thuận thứ hai được ký kết giữa EU và một quốc gia Đông Nam Á, thỏa thuận này là bước đệm cho một quan hệ lớn hơn giữa châu Âu và khu vực. Đây cũng là một tuyên bố chính trị của 2 đối tác và bạn bè để cùng nhau giao thương cởi mở, công bằng và dựa trên các quy tắc thương mại".
Ủy viên Thương mại Cecilia Malmström nói: "Tôi rất vui mừng khi các quốc gia thành viên đã bật đèn xanh cho các hiệp định thương mại và đầu tư của EU với Việt Nam. Việt Nam là một thị trường sôi động và đầy hứa hẹn của hơn 95 triệu người tiêu dùng và cả hai bên sẽ đạt được nhiều lợi ích từ các mối quan hệ thương mại mạnh mẽ hơn. Ngoài lợi ích kinh tế, thỏa thuận này cũng nhằm tăng cường tôn trọng quyền con người cũng như bảo vệ môi trường và quyền của người lao động. Tôi hoan nghênh sự tham gia của Việt Nam trong quá trình này - việc phê chuẩn Lao động quốc tế gần đây của Việt Nam đối với Công ước tổ chức về thương lượng tập thể là một ví dụ tuyệt vời về cách các hiệp định thương mại có thể khuyến khích các tiêu chuẩn cao hơn".
Hiệp định thương mại sẽ loại bỏ gần như tất cả thuế hải quan đối với hàng hóa được giao dịch giữa hai bên, hoàn toàn tôn trọng nhu cầu phát triển của Việt Nam. Thỏa thuận cũng có các điều khoản cụ thể để loại bỏ các trở ngại kỹ thuật, như các vấn đề trong lĩnh vực xe hơi, và sẽ đảm bảo 169 sản phẩm thực phẩm và đồ uống truyền thống của châu Âu được công nhận chỉ dẫn địa lý được bảo vệ tại Việt Nam. Nhờ có thỏa thuận, các công ty EU cũng sẽ có thể tham gia đấu thầu đấu thầu mua sắm tại Việt Nam trên cơ sở bình đẳng với các công ty trong nước.
Căn cứ theo điều kiện cắt giảm thuế quan, ưu đãi hàng hóa dịch vụ của Việt Nam được hưởng, ngay trong năm đầu có hơn 85,6% dòng thuế của Việt Nam được cắt giảm, thậm chí về 0%.
Bên cạnh việc mở ra các cơ hội kinh tế quan trọng, EU và Việt Nam đã đồng ý các biện pháp phát triển bền vững mạnh mẽ. Điều này bao gồm một cam kết thực hiện thỏa thuận khí hậu Paris một cách hiệu quả. Thỏa thuận cũng cam kết cả hai bên tôn trọng và thực hiện hiệu quả các nguyên tắc của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) liên quan đến các quyền của người lao động cơ bản.
Cuối cùng, Việt Nam gần đây đã phê chuẩn Công ước ILO về thương lượng tập thể và đã thông báo cho EU về ý định phê chuẩn hai công ước ILO cơ bản nổi bật vào năm 2023. Việt Nam cũng đang trong quá trình củng cố luật lao động của mình.
Sau phê chuẩn của Hội đồng, các thỏa thuận sẽ được EU và Việt Nam ký kết và trình lên Nghị viện Châu Âu để được chấp thuận. Một khi Nghị viện châu Âu đã đồng ý, hiệp định thương mại có thể được Hội đồng chính thức ký kết và có hiệu lực, trong khi thỏa thuận bảo vệ đầu tư trước tiên sẽ cần được các quốc gia thành viên phê chuẩn theo thủ tục nội bộ tương ứng.
Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ hai của EU trong khu vực ASEAN sau Singapore, với thương mại trị giá 49,3 tỷ EUR cho hàng hóa và hơn 3 tỷ EUR cho các dịch vụ. Trong khi đầu tư của EU tại Việt Nam vẫn khiêm tốn chỉ ở mức 6 tỷ EUR trong năm 2017 thì ngày càng nhiều công ty châu Âu đang thành lập để kinh doanh tại khu vực sông Mê Kông. Nhập khẩu chính của EU từ Việt Nam bao gồm thiết bị viễn thông, giày dép và dệt may, đồ nội thất và nông sản. EU chủ yếu xuất khẩu sang hàng hóa Việt Nam như máy móc và thiết bị vận tải, hóa chất và thực phẩm và đồ uống.
Các thỏa thuận đạt được với Việt Nam, cùng với những thỏa thuận được ký kết gần đây với Singapore, giúp mở đường cho một thỏa thuận giữa các khu vực trong tương lai với toàn Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
