Thay đổi để tham gia chuỗi cung ứng

(ĐTTCO) - Áp dụng mô hình 5S - Kaizen (cải tiến theo phương pháp Nhật Bản) đã giúp nhiều DN giảm lãng phí, tăng năng suất, tạo ra môi trường làm việc thân thiện. Đặc biệt, một số DN dù là siêu nhỏ nhưng nhờ thay đổi do áp dụng mô hình 5S - Kaizen, đã có thể tham gia vào chuỗi cung ứng.

(ĐTTCO) - Áp dụng mô hình 5S - Kaizen (cải tiến theo phương pháp Nhật Bản) đã giúp nhiều DN giảm lãng phí, tăng năng suất, tạo ra môi trường làm việc thân thiện. Đặc biệt, một số DN dù là siêu nhỏ nhưng nhờ thay đổi do áp dụng mô hình 5S - Kaizen, đã có thể tham gia vào chuỗi cung ứng.

Hiệu quả thấy rõ của 5S - Kaizen

DN phải chủ động tìm kiếm giải pháp liên kết, nên thay đổi tư duy cũ sợ liên kết mất thị trường. Đồng thời những DN lớn phải đảm nhận việc dẫn dắt thị trường. Có vậy DN Việt Nam mới có thể tham gia sâu chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị toàn cầu.

Th.S Tô Hoài Nam, Cục Phát triển DN, Bộ KH-ĐT

Nói về việc áp dụng mô hình 5S - Kaizen, ông Nguyễn Đăng Tuất, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ DNNVV phía Nam, chia sẻ đây là mô hình đơn giản, dễ áp dụng, tính hiệu quả cao và có thể áp dụng cho tất cả DN Việt Nam. Hiện Trung tâm Hỗ trợ DN phía Nam đang cùng với chuyên gia Nhật Bản hỗ trợ cho một số DN áp dụng mô hình này và đã có những kết quả khả quan. Minh chứng cho lời ông Tuất, bà Trần Thị Thu Hương, Phó Giám đốc sản xuất Công ty Dây cáp điện Daphaco, đã kể về việc áp dụng mô hình 5S - Kaizen trong quá trình sản xuất của DN mình. Cụ thể, trước khi áp dụng mô hình này, việc sản xuất của công ty tồn tại một số vấn đề như năng suất thấp do quản lý máy móc thiết bị và bảo dưỡng chưa tốt; chưa nhận ra được những lãng phí trong quá trình sản xuất; ý thức tuân thủ các quy định của người lao động chưa tốt; hoạt động cải tiến thiếu tính chủ động và kết nối giữa các bộ phận liên quan.

Bắt đầu từ tháng 8-2015 công ty nhận được sự hỗ trợ của Trung tâm Hỗ trợ DNNVV phía Nam và JICA về hoạt động cải tiến tại hiện trường sản xuất. Mô hình 5S áp dụng bao gồm S1 là sàng lọc những thứ không cần thiết; S2 là sắp xếp (vẽ đường đi, lối di chuyển và khu vực để vật cần thiết; bố trí nơi để dụng cụ thuận tiện lấy trả khi sử dụng); S3 là sạch sẽ; S4 là săn sóc; S5 là sẵn sàng (phát động phong trào thi đua khen thưởng tháng 5S, đưa nội dung đào tạo 5S - Kaizen vào đào tạo nhân viên mới). Đặc biệt công ty đã thực hiện một số đề tài cải tiến nâng cao hiệu quả sản xuất. Kết quả, công ty đã có những bước tiến rõ rệt: giảm tỷ lệ hàng lỗi, khắc phục được các vấn đề kỹ thuật, chất lượng ổn định, năng suất lao động, máy móc thiết bị tăng lên, xây dựng được đội ngũ cán bộ nòng cốt trong các hoạt động…

Cũng là một trong những DN áp dụng thành công mô hình 5S - Kaizen trong việc nâng cao hình ảnh DN để thuận lợi hơn trong việc tham gia chuỗi cung ứng, bà Nguyễn Hoàng Phượng Linh đại diện Công ty TNHH CNS Amura Precision, đã chia sẻ mục đích thực hiện mô hình này nhằm giúp mọi thứ được ngăn nắp; môi trường làm việc an toàn thoải mái; mọi người tự giác tuân thủ quy định; nâng cao năng suất chất lượng; giảm thiểu sai sót; nâng cao hình ảnh DN trong mắt các đoàn khách đến tham quan trước khi ký hợp đồng. Kết quả đạt được rất khả quan, trong đó riêng kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, doanh thu năm 2016 tăng 26% so với năm 2015, lượng khách hàng tăng 11%. Song bà Linh cũng lưu ý việc nâng cao hình ảnh DN chỉ là một yếu tố, để tham gia chuỗi cung ứng cho DN lớn còn phải có nhiều yếu tố khác, như nguồn lực, áp dụng công cụ quản lý tiên tiến, kiểm soát chi phí hiệu quả.

DN nhỏ làm chuyện lớn

 Chỉ có 25 nhân viên nhưng Công ty TNHH Khuôn mẫu Thuần Hoa đã tham gia chuỗi cung ứng của nhiều DN thuộc nhiều quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore... Doanh thu xuất khẩu trong năm 2015 của Thuần Hoa 550.000USD. Câu chuyện của Thuần Hoa thực sự khiến nhiều người quan tâm bởi làm sao một DN siêu nhỏ lại có thể tham gia chuỗi cung ứng cho các DN thuộc nhiều quốc gia lớn như vậy. Thành lập năm 2008 trên diện tích xưởng 100m2, công ty hướng đến việc gia công chi tiết cơ khí và khuôn dập nguội cho DN nội địa. Nhưng suốt thời gian dài không phát triển được thị trường nội địa, công ty đã suy tính đến việc tham gia xuất khẩu. Để có cơ hội tiếp cận khách hàng công ty đã tham gia nhiều hội chợ, hoặc các sự kiện kết nối giao thương.

Vậy nhưng, khi có những khách hàng đầu tiên quan tâm, Thuần Hoa còn chưa đủ máy móc thiết bị để sản xuất mặt hàng được yêu cầu. Để đáp ứng yêu cầu của khách, công ty đã chuyển xưởng đến chỗ lớn hơn, học hỏi thêm công nghệ, mua và chế tạo thêm máy, tăng nhân sự và lao động thời vụ. Nhưng đơn hàng đầu tiên Thuần Hoa giao trễ 2 tháng. Khi có đơn hàng thứ 2 với số lượng lớn hơn, công ty mất kiểm soát vì hệ thống quản lý không đủ năng lực. Sau khi được các chuyên gia hỗ trợ đưa 5S - Kaizen vào ứng dụng năm 2014, từ năm 2015 đến nay công ty luôn giao hàng đúng hạn, hàng lỗi giảm xuống dưới 3%, năng suất tăng 100%. Năm 2015 công ty chuyển sang nhà xưởng 2.000m2, xuất khẩu ống cách nhiệt cho Singapore, linh kiện điện tử cho Phần Lan, chi tiết máy cho Nhật Bản. Và trong năm 2016 tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu trong ngành ô tô, xe cơ giới.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, DN vẫn đang quẩn quanh ở thị trường nội địa. Chỉ có 3% DN siêu nhỏ, 4% DN nhỏ và gần 9% DN quy mô vừa có khách hàng là cá nhân, DN ở nước ngoài. Các DN lớn trên sân nhà cũng chỉ vươn ra thị trường nước ngoài qua xuất khẩu ở tỷ lệ khiêm tốn (24%). Sự liên kết giữa các DNNVV với các DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), thông qua việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ hạn chế chỉ có khoảng 3-4% DN siêu nhỏ và nhỏ có khách hàng chính là DN FDI. Tỷ lệ quy mô vừa và lớn có khách hàng chính là DN FDI cũng chỉ ở mức lần lượt 7% và 11%. Vị trí của DN Việt Nam trong chuỗi giá trị ngành như ngành điện tử cũng là câu chuyện được nói nhiều lâu nay. Thí dụ tỷ lệ nội địa hóa của Canon là 60%, trong khi số lượng nhà cung cấp là DN Việt Nam chỉ khoảng 10%. Tỷ lệ DN trong nước cung cấp được linh phụ kiện cho Samsung dưới 10%, và cũng chỉ có 2/12 DN Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng của Toyota Việt Nam.

TPHCM sẽ có gói tín dụng dành cho DN khởi nghiệp

(ĐTTC) - Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TPHCM, cho biết từ năm 2017, các NH tại TPHCM sẽ tham gia chương trình lập ra gói tín dụng riêng dành cho DN khởi nghiệp. Theo ông Minh, hiện nay nhiều DN khởi nghiệp có ý tưởng mới lạ, đa dạng, có cả những ý tưởng mở ra thị trường mới hay dựa trên nền tảng của khoa học công nghệ cao, tuy nhiên đa phần vẫn là những dự án được lập ra bởi những người thiếu kinh nghiệm. Nghĩa là mức độ rủi ro và sự thành công của những dự án này không đo đếm được. Hầu hết DN khởi nghiệp cũng không có tài sản thế chấp. Ý tưởng khởi nghiệp lại không phải là tài sản đảm bảo nợ vay. Còn ngân hàng thường chỉ xét cho vay tín chấp với những DN lớn, có lịch sử tín dụng tốt và làm ăn hiệu quả.

Một vấn đề khác là tính pháp lý của các DN khởi nghiệp. Dù những năm qua các DN khởi nghiệp đã quan tâm nhiều hơn đến mô hình hoạt động nhưng sự chặt chẽ về pháp lý của những dự án khởi nghiệp hiện vẫn còn bỏ ngỏ. Thí dụ thiếu thông tin rõ ràng về chủ DN, về người đại diện pháp luật, về kế toán trưởng, hay báo cáo tài chính không được kiểm toán, sổ sách quản trị lem nhem… Đáng chú ý bản thân các NH trên địa bàn TPHCM cũng chưa đủ năng lực để thẩm định tính hiệu quả của các phương án khởi nghiệp mỗi ngày một muôn hình vạn trạng hơn trước.

Trước thực trạng này, hiện rất cần có hành lang pháp lý để thành lập các quỹ đầu tư khởi nghiệp hoặc quỹ đầu tư mạo hiểm chuyên rót vốn cho dự án khởi nghiệp. Trong đó, cho phép các NH được tham gia góp vốn thành lập quỹ. Chỉ những quỹ đầu tư mạo hiểm này mới đóng vai chính trong tài trợ vốn cho các dự án khởi nghiệp vì quỹ đầu tư là mô hình có thể chấp nhận mức độ rủi ro cao hơn NH - nơi vốn đang phải tuân thủ nhiều quy định rất chặt chẽ của ngành. “Cũng cần thành lập các trung tâm chuyên ngành để thẩm định tính hiệu quả của các dự án khởi nghiệp. Chính sự độc lập của bên thứ 3 với các căn cứ khoa học vững chắc sẽ giúp DN hoàn thiện dự án của mình tốt hơn. Từ đó dễ thuyết phục NH cho vay hơn trước đây” - ông Minh nhấn mạnh và cho biết ngành NH tại địa bàn TPHCM đã nhất trí sẽ cùng dành ra 1 gói tín dụng ưu đãi cho người khởi nghiệp, với lãi suất hợp lý, tập trung vào dự án khởi nghiệp ở các ngành nghề, lĩnh vực đang được ưu tiên. Xuất phát từ kinh nghiệm thành công của gói cho vay "Kết nối NH - DN" trong suốt 5 năm qua, sắp tới NHNN Chi nhánh TPHCM sẽ tổ chức sự kiện để công bố gói tín dụng dành cho DN khởi nghiệp, không chỉ cho năm 2017 mà cho cả những năm tiếp theo.

Vân Anh

Các tin khác