Săn kho báu dưới đáy biển - Kỳ 1: “Tàu Vàng” SS Central America

(ĐTTCO) - Đại dương mênh mông chứa đựng rất nhiều bí ẩn, trong đó có cả những kho báu khổng lồ như trong truyện cổ tích. Những kho báu này có thể là những xác tàu đắm chứa đầy vàng bạc hay những thứ quý giá. Thời gian trôi qua, việc săn tìm những kho báu này đã thu hút không ít tổ chức, cá nhân mạo hiểm thử vận may. 


Được gọi là “Tàu Vàng”, vì khi bị chìm trong một cơn bão vào tháng 9-1857, con tàu SS Central America đang mang trên mình tới 14 tấn vàng. Từ sau khi bị chìm, con tàu luôn là mục tiêu tìm kiếm của những nhóm săn kho báu trên khắp thế giới.
Thảm họa đau lòng
SS Central America là một tàu hơi nước có chiều dài 85m, hoạt động giữa Trung Mỹ và bờ biển phía Đông nước Mỹ trong những năm 1850. Ban đầu nó được đặt tên là SS George Law, theo tên ông George Law ở New York. Vào ngày 3-9-1857, 477 hành khách và 101 thủy thủ đoàn rời cảng Colón của Panama, đi thuyền đến thành phố New York dưới sự chỉ huy của thuyền trưởng William Lewis Herndon. Con tàu nặng trĩu với 14 tấn vàng người ta khai thác được trong cơn sốt vàng California. Sau khi dừng ở Havana, con tàu tiếp tục đi về phía Bắc.
Vào ngày 9-9-1857, con tàu bị cuốn vào cơn bão cấp 2 (theo thang đo của Mỹ) khi đang ở ngoài khơi bờ biển Carolinas. Đến ngày 11-9, những cơn gió mạnh với tốc độ di chuyển 170km/giờ và những con sóng dữ đã xé toạc những cánh buồm của tàu, nước ào vào tàu và nồi hơi của tàu bị đe dọa ngừng hoạt động.
Một rò rỉ giữa trục bánh xe và 2 bên con tàu đã “kết liễu” số phận của nó. Vào buổi trưa ngày hôm đó, nồi hơi của con tàu không còn đỏ lửa. Áp suất hơi giảm, tắt cả 2 máy bơm. Hành khách và phi hành đoàn đã treo ngược cờ của con tàu (một dấu hiệu báo gặp nạn ở Mỹ) để cầu cứu các con tàu đi qua, nhưng không có ai đến.
Khi con tàu bị nước tràn vào, thủy thủ đoàn đã nhanh chóng tập hợp rất nhiều xô chậu và cùng với hành khách trên tàu nỗ lực múc nước ra ngoài. Nhưng nỗ lực của họ vẫn không theo kịp mực nước dâng lên quá nhanh. Khi cơn bão tạm yên ắng, thủy thủ đoàn đã tập trung sửa chữa cho nồi hơi hoạt động trở lại, nhưng họ đã thất bại. Khi cơn bão lại ập đến, con tàu hoàn toàn không còn sức kháng cự.
Nó bị bão đánh đưa đi theo những cơn gió mạnh. Sáng hôm sau, ngày 12-9, tàu SS Central America phát hiện 2 chiếc tàu khác, trong đó có tàu Marine. Ngay lập tức, 153 hành khách của tàu SS Central America, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em được chuyển xuống xuồng cứu sinh. Con tàu vẫn ở trong khu vực có gió mạnh và sóng lớn, khiến những nỗ lực cứu hộ còn lại không thể thực hiện. Vào 8 giờ tối hôm đó, tàu SS Central America đã bị chìm, kéo theo sinh mạng của 425 người trên tàu. Một chiếc thuyền Na Uy tên Ellen đã giải cứu thêm 50 người sau đó. 3 người khác đã được cứu hơn 1 tuần sau đó trong một chiếc xuồng cứu sinh.
Săn kho báu dưới đáy biển - Kỳ 1: “Tàu Vàng” SS Central America ảnh 1 Tommy Thompson trên tàu đi tìm kho báu của SS Central America. 
Vụ đắm tàu SS Central America ngay lập tức trở thành tâm điểm chú ý, vì nó đã cướp đi cùng lúc quá nhiều mạng sống. Người ta mô tả thảm họa là "kinh hoàng" và "không có tương đương" trong các thảm họa hàng hải của nước Mỹ. Vào thời điểm bị chìm, SS Central America đã mang theo số vàng ước tính trị giá khoảng 8 triệu USD (tương đương với 292 triệu USD hiện nay, nếu giả sử giá vàng 1.000USD/ounce).
Sự mất mát đã làm lung lay niềm tin của công chúng vào nền kinh tế và góp phần vào cơn hoảng loạn kinh tế năm 1857. Giá trị của chính con tàu lại thấp hơn đáng kể so với những con tàu đã mất trong các thảm họa khác cùng giai đoạn này, chỉ 140.000USD (tương đương 3.680.000USD trong năm 2017). 

Săn tìm kho báu
Hơn 130 năm sau, người săn kho báu Tommy Thompson cùng đồng nghiệp đã tìm thấy Tàu Vàng, khi họ sử dụng lý thuyết tìm kiếm Bayes. Một phương tiện hoạt động từ xa (ROV) đã được gửi xuống biển vào ngày 11-9-1988. Một lượng đáng kể vàng và cổ vật đã được thu hồi và đưa lên bề mặt bởi một ROV khác được chế tạo riêng cho việc trục vớt. Tổng giá trị số vàng thu hồi được ước tính 100-150 triệu USD.
Một thỏi vàng thu hồi có trọng lượng 36kg được bán với giá kỷ lục 8 triệu USD và được công nhận là “mẩu tiền” có giá trị nhất thế giới tại thời điểm đó. Nhiều đồng xu cổ khác được bán với giá 10.000USD mỗi chiếc, theo NUMA. Thompson từng miêu tả khoảnh khắc lần đầu tiên nhìn thấy kho báu trong một cuốn sách: "Không ai trong chúng tôi nghĩ rằng mọi thứ lại phi thường thế này. Một phần di sản của nước Mỹ, đây là lịch sử được ẩn dưới dạng kho báu quốc gia. Và chúng tôi đã tìm thấy nó".
Tuy nhiên, niềm vui của Thompson không được kéo dài. 39 công ty bảo hiểm bắt đầu kiện Thompson, tuyên bố rằng vì họ đã bồi thường thiệt hại trong thế kỷ 19 cho số vàng bị mất, nên họ có quyền đối với nó. Trong khi nhóm người tìm thấy vàng lập luận rằng con tàu SS Central America và số vàng trên đã bị bỏ rơi. Việc trục vớt bị đình chỉ trong thời gian giải quyết tranh chấp pháp lý. Sau đó, 92% số vàng đã được trao cho nhóm săn kho báu vào năm 1996. Tuy nhiên, Thompson chưa bao giờ chia tiền do bán đồng xu vàng với đội tìm kiếm và nhà đầu tư. Ông nói số tiền này được chi trả cho các hoạt động pháp lý và các khoản vay ngân hàng.
Vì vậy, Thompson lại bị kiện vào năm 2005 bởi một số nhà đầu tư đã cung cấp 12,5 triệu USD tài chính, và vào năm 2006 bởi một số thành viên trong thủy thủ đoàn của ông, vì chia lợi nhuận không tương ứng với các khoản đầu tư của họ. Năm 2009, Thompson có một tài khoản ngoài khơi ở quần đảo Cook 4,16 triệu USD. Thompson đã trốn vào năm 2012. Vào tháng 3-2014, một hợp đồng đã được trao cho Odyssey Marine Thám hiểm để tiến hành phục hồi khảo cổ và bảo tồn các cổ vật còn lại.
Đoàn thám hiểm ban đầu chỉ khai quật 5% kho báu của con tàu. Sau khi tiếp nhận khai thác tàu SS Central America, Odyssey thu hồi hơn 15.500 đồng tiền vàng bạc và 45 thỏi vàng. Họ cũng tìm thấy đồ trang sức vàng và nhiều cổ vật từ thế kỷ 19 như hộp đựng thủy tinh, thuốc lá... Giám đốc điều hành của Odysse, ông Greg Stemm, nói với FoxNews: "Tàu SS Central America là một trong những câu chuyện đắm tàu vĩ đại nhất mọi thời đại".
Tháng 1-2015, Thompson bị bắt giữ với cáo buộc lừa đảo các nhà đầu tư. Lúc đó, người đàn ông 62 tuổi bị các đặc vụ của Mỹ phát hiện trong một khách sạn ở Florida, cùng với trợ lý Alison Antekeier, và bị dẫn độ về Ohio để cung cấp một bảng kế toán về lợi nhuận của đoàn thám hiểm.
Vào tháng 11-2018, Thompson đã đồng ý giao nộp 500 đồng tiền vàng, nhưng sau đó tuyên bố ông ta không có quyền truy cập vào số tiền còn thiếu. Vào ngày 28-11-2018, bồi thẩm đoàn đã trao cho nhà đầu tư 19,4 triệu USD tiền bồi thường thiệt hại, gồm 3,2 triệu USD cho Công ty Dispatch Printing (công ty đã đóng góp 1 triệu trong số 22 triệu USD tiền đầu tư) và 16,2 triệu cho các nhà đầu tư khác. 
 Thuyền trưởng William Lewis Herndon là một sĩ quan kiệt xuất, từng phục vụ trong chiến tranh Mỹ - Mexico, và là người khám phá ra Thung lũng Amazon. Ông cũng đã bị thiệt mạng cùng với con tàu. 2 con tàu Hải quân Mỹ sau đó được đặt tên là USS Herndon để vinh danh ông, cũng như thị trấn Herndon, Virginia. 2 năm sau vụ chìm tàu, con gái ông Ellen kết hôn với Chester Alan Arthur, sau này là Tổng thống thứ 21 của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.

(còn tiếp)

Các tin khác