Những thành phố lột xác (K3): Kỳ tích bên sông Hán

(ĐTTCO) - Sau thế chiến thứ 2 (1945) và chiến tranh Triều Tiên (1950-1953), thành phố Seoul bị tàn phá nặng nề, người dân chủ yếu phải sống bằng viện trợ nhân đạo từ nước ngoài và thu nhập bình quân đầu người Hàn Quốc chỉ khoảng 67USD/năm. 
Nhưng chỉ trong vòng 40 năm, thành phố bên sông Hán đã vươn lên thành thành phố toàn cầu.
Vực dậy sau chiến tranh

Từ năm 1910-1945, Seoul nằm dưới sự cai trị của đế quốc Nhật Bản. Thế chiến thứ 2 kết thúc, thành phố này mới được tự do. Tuy nhiên, đến năm 1950 chiến tranh Triều Tiên nổ ra và Seoul lại bị tàn phá nặng nề. Một ước tính cho thấy sau khi chiến tranh kết thúc năm 1953, ít nhất 191.000 tòa nhà, 55.000 ngôi nhà và 1.000 nhà máy ở Seoul nằm trong đống đổ nát. Ước tính khác cho biết khoảng 30% ngôi nhà, 70% nhà máy và các tòa nhà thương mại, công trình công cộng bị phá hủy. Ngoài ra, một dòng người tị nạn đã tràn vào Seoul trong chiến tranh, khiến thành phố phải chịu áp lực nặng nề.

Trong một thời gian dài sau chiến tranh, người dân Hàn Quốc nói chung và Seoul nói riêng vẫn sống trong nghèo đói với thu nhập bình quân chỉ khoảng 67USD/năm. Mãi đến năm 1961, thu nhập bình quân của người Hàn cũng chỉ ở mức 80USD/năm, hầu hết người dân vẫn đói nghèo, không thể đảm bảo cho nhu cầu sống tối thiểu. Nền kinh tế của bán đảo Triều Tiên chủ yếu là nông nghiệp, lúc đó cũng phải chịu những trận lũ lụt nối tiếp hạn hán triền miên, nạn đói xảy ra không bỏ sót một vùng đất nào. 

Nhưng dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Park Chung Hee, Hàn Quốc đã dần hồi sinh. Hiểu rõ được sức mạnh của tri thức trong công cuộc vực dậy đất nước, Tổng thống Park đã trao toàn quyền quyết định cho một nhóm chuyên gia hoạch định kinh tế, tùy theo mục tiêu từng thời kỳ để ưu tiên, thúc đẩy toàn bộ nền kinh tế theo hướng xuất khẩu, tập trung cho sản xuất từ những ưu đãi về thuế, lãi suất, vốn, nguồn lực, hạn chế nhập khẩu… Đặc biệt việc chống tham nhũng triệt để đã giúp Hàn Quốc phát triển tối đa, hầu như không bị mất một xu vì tham nhũng.

Tận dụng những khoản viện trợ của cộng đồng quốc tế sau chiến tranh, Hàn Quốc đã dồn hết lực cho việc cải thiện cơ sở hạ tầng. Trong những năm 1960, chỉ riêng viện trợ của Hoa Kỳ đã chiếm đến hơn 30% ngân sách chính phủ. Từ sự giúp đỡ tiền vốn của quốc tế, Hàn Quốc đã xây dựng hàng loạt tuyến đường sắt, đường bộ đạt tiêu chuẩn quốc tế, tạo mạch máu lưu thông kinh tế của đất nước thuộc vào hàng nghèo nhất thế giới bắt đầu nhịp đập cho sự phục hồi sau chiến tranh.

Phép lạ sông Hán

Tại Seoul, giải phóng mặt bằng ở các khu ổ chuột và quy hoạch các khu định cư bất hợp pháp là ưu tiên hàng đầu của chính quyền ở thời điểm đó. Từ năm 1966-1970, chính quyền cải tạo các khu ổ chuột, xây dựng những căn hộ 4-5 tầng để thay thế công trình xuống cấp và tái tạo cảnh quan thành phố. Dòng suối Cheonggyecheon được san lấp để phục vụ cho kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng hiện đại. Công nhân thất nghiệp từ nông thôn đổ về thành phố.

Nhận thấy phía Bắc sông Hán có sự vượt trội về cơ sở hạ tầng so với phía Nam, chính quyền thành phố bắt đầu kế hoạch mở rộng cơ sở vật chất sang hướng này. Thành phố quyết định cải tạo và phát tiển đảo Yeouido, đồng thời phân tán dân cư và các cơ sở ở phía Nam dòng sông. Nhiều khu chung cư mọc lên ở Kangnam, những cây cầu lớn được xây dựng để kết nối khu vực phía Nam và phía Bắc của thành phố như Chamshil, Tongjak, Yongdong. Từ 1967, chính phủ bắt tay vào dự án đầy tham vọng là xây bờ kè cao 10m, dài 7,6km quanh Yeouido. 

Những năm 1970, Yeouido được chuyển đổi thành một khu dân cư và thương mại theo kế hoạch “Manhattan của Seoul”. Năm 1973, địa giới hành chính của Seoul mở rộng đến 605km2. Quá trình mở rộng của thành phố được kèm theo những nâng cấp trong hệ thống giao thông vận tải công cộng. Đường tàu điện ngầm số 1 của Seoul hoàn thiện năm 1974, tuyến số 2 đến số 4 lần lượt mở vào các năm 1984 và 1985. 

Với sự phát triển thần tốc, Seoul đã thu hút được người dân cả nước đến sinh sống và lập nghiệp. Đến năm 1980, Seoul đã có dân số vào loại tầm cỡ với 8,5 triệu người, chiếm khoảng 22,3% dân số Hàn Quốc. Đến cuối thập niên 1980, thành phố này chính thức trở thành siêu đô thị với 10,8 triệu dân vào năm 1989. 

Những thành phố lột xác (K3): Kỳ tích bên sông Hán ảnh 1 Seoul đã vươn lên thành thành phố toàn cầu với GDP 845,9 tỷ USD. 


Thành phố toàn cầu

Sau khi đã đạt được những thành tựu đáng kể về hạ tầng, các nhà hoạch định chính sách bắt đầu tập trung hơn vào việc cải thiện hình ảnh văn hóa và làm đẹp thành phố. Đầu tiên, chính quyền tiến hành các dự án làm sạch nước ô nhiễm sông Hán. Những bờ sông được bê tông hóa và đường ống thoát nước được đặt dọc theo hai bên sông để lọc những chất ô nhiễm nguy hiểm. 

Trước sức ép dân số ngày càng lớn, chính quyền thành phố đã khởi động các dự án nhà ở khổng lồ tại các khu Mok-dong, Kodok-dong, Kaepo-dong và Sanggye-dong. Những khu nhà ở này đã đáp ứng phần lớn nhu cầu nhà ở của người dân. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách nhận thấy cần phải thực hiện chính sách giãn dân mới có thể giảm tải cho Seoul. Từ năm 1989, chính phủ Hàn Quốc bắt đầu xây dựng 5 thành phố vệ tinh của Seoul là Ilsan, Pundang, Sanbon, Pyongchon và Chungdong để giảm bớt tình trạng thiếu nhà ở Seoul. Seoul không còn là một thành phố độc lập, mà là trung tâm của vùng đô thị mở rộng với hơn 20 triệu người.

Từ năm 1990, Seoul bắt đầu chú ý phát triển công nghệ cao. Thành phố đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng thông tin và truyền thông, thúc đẩy ngành công nghiệp công nghệ cao để thu hút đầu tư nước ngoài và các công ty đa quốc gia. Sự phát triển như vũ bão của ngành công nghiệp thông tin và truyền thông tại Seoul là nền tảng của tăng trưởng kinh tế Hàn Quốc thời gian qua. Hiện nay, cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin của Hàn Quốc được xem đứng đầu thế giới.

Một chính sách đáng chú ý đã góp phần giúp Seoul phát triển nhanh chóng là sự ra đời của một hệ thống quyền tự quản của địa phương vào năm 1990. Bầu cử trực tiếp thị trưởng và hội đồng thành phố cũng mang lại thay đổi cơ bản trong chính trị địa phương, cho phép người dân tham gia đóng góp kế hoạch xây dựng thành phố.  "Từ một thủ đô nhỏ và ít được biết đến, Seoul đã trở thành một trong những thành phố lớn nhất thế giới. Thật khó tưởng tượng một thành phố nào khác trên thế giới trải qua sự thay đổi kinh ngạc đến như vậy" - nhà nghiên cứu Kim Kwang-joong thuộc Viện Phát triển Seoul nhận xét.

Đến nay, Seoul được xem là thành phố toàn cầu, với GDP đứng thứ 4 thế giới (845,9 tỷ USD), GDP bình quân đầu người 51.754USD/năm. Còn theo một ước tính của Metro, Seoul đã gia nhập câu lạc bộ ngàn tỷ với GDP lên tới 1.050 tỷ USD, lớn hơn so với rất nhiều nước.

Các tin khác