Cuộc thanh trừng thương hiệu “dế” (K2)

(Kỳ 2): Ai sẽ phất cờ? (ĐTTCO) - Sự cố phát nổ của Galaxy Note 7 đã khiến cuộc chiến thị phần giữa 2 gã khổng lồ Apple và Samsung có những chuyển biến lớn. Tuy nhiên, như ĐTTC đã dự báo trong loạt bài “Thương trường smartphone” đăng vào tháng 11-2015, đối thủ đáng gờm nhất của Apple không phải là Samsung, mà chính là “kẻ giấu mặt” Google.

 (Kỳ 2): Ai sẽ phất cờ?



(ĐTTCO) - Sự cố phát nổ của Galaxy Note 7 đã khiến cuộc chiến thị phần giữa 2 gã khổng lồ Apple và Samsung có những chuyển biến lớn. Tuy nhiên, như ĐTTC đã dự báo trong loạt bài “Thương trường smartphone” đăng vào tháng 11-2015, đối thủ đáng gờm nhất của Apple không phải là Samsung, mà chính là “kẻ giấu mặt” Google.

Cuộc thanh trừng thương hiệu “dế” (Kỳ 1)



Cú rơi của Samsung

Gã khổng lồ Google đã rất thành công trong thực hiện các kế hoạch của mình. Một số nhà phân tích tin rằng, trong cuộc chiến ĐTDĐ cả Google lẫn Apple đều thắng, vì ai cũng đạt được mục tiêu của mình. Người tiêu dùng cũng thắng, vì họ được tận hưởng những thành quả tốt nhất do cuộc chiến ĐTDĐ mang lại.

Sau sự cố Note 7, Samsung đã chứng kiến một quý sa sút thị phần lớn nhất từ trước đến nay, từ 23,6% xuống chỉ còn 19,2%. Trong khi đó, doanh số bán hàng đã giảm 14,2% so với quý III-2015, cũng là sự sụt giảm lớn nhất trong lịch sử công ty. Tuy nhiên, điều an ủi là Samsung vẫn đứng đầu về doanh thu, nhờ việc đã bán được 71,7 triệu smartphone đến người tiêu dùng trong quý III-2016, tiếp tục giữ được ngôi vị số 1 về thị phần, khi đối thủ về nhì là Apple chỉ chiếm 11,5% thị phần. Song cũng từ cú thất bại hoàn toàn của Note 7 là một trong những lý do khiến quý III trở nên đặc biệt tồi tệ cho Samsung. Bởi người tiêu dùng đang ý thức hơn về giá khi tìm kiếm một chiếc smartphone mới và họ đang dần chuyển sang các nhà sản xuất điện thoại Trung Quốc với mức giá phải chăng hơn. Các hãng ĐTDĐ của Trung Quốc như Huawei, Oppo và BBK (công ty mẹ của Vivo) đã có sự gia tăng đáng kể. 3 công ty này chiếm 21% doanh số ĐTDĐ toàn cầu trong quý III-2016 và là những đại diện duy nhất xuất hiện trong top 5 những thương hiệu điện thoại có số lượng tiêu thụ và thị phần tăng nhanh nhất toàn cầu.

Samsung đã chứng kiến sự sụt giảm thị phần dần dần từ mức cao 33% quý II-2013 xuống chỉ còn 24% vào quý IV-2015. Điều này là kết quả của sự thiếu tăng trưởng tại các thị trường phương Tây, trong đó châu Âu và Bắc Mỹ chững lại. Trái lại, Apple đang chứng kiến sự tăng trưởng hàng năm, do nhu cầu người tiêu dùng ở châu Âu và Bắc Mỹ đối với sản phẩm cao cấp. Điều thú vị là Apple cũng phải đối mặt với chu kỳ kinh doanh biến động cao, song không rơi vào tình trạng sụt giảm như Samsung.

Có thể thấy, xu hướng sụt giảm doanh thu ở Samsung cũng phản ánh sự bão hòa của thị trường ĐTDĐ toàn cầu nói chung. Lần đầu tiên, tăng trưởng thị trường ĐTDĐ toàn cầu đã chững lại trong nửa đầu 2016.

Cuộc chiến giữa Android và iOS

Một số nhà chuyên môn cho rằng cuộc chiến trên thương trường ĐTDĐ diễn ra trên 2 mặt trận chính: Hệ điều hành (OS) và lợi nhuận. Xét về OS, rõ ràng Android của Google đã ăn đứt iOS của Apple, với thị phần chiếm tới 85,29% tính đến tháng 11-2016. Số liệu ở Hoa Kỳ trong quý I-2016 cho biết Android chiếm 65,5% thị phần, tăng 7,3% so với cùng kỳ năm 2015. Tại 5 thị trường lớn nhất châu Âu (Anh, Pháp, Đức, Italia, Tây Ban Nha), Android chiếm 75,6% thị phần, tăng 7,1%. Tại các thị trường khác, nơi những nhà sản xuất nội địa chiếm ưu thế tuyệt đối và tất cả đều dùng Android, tỷ lệ còn cao hơn. Ở Trung Quốc, điện thoại Android chiếm 77% thị phần, tăng 6%.

Tuy nhiên, nếu xét trên mặt trận lợi nhuận, Apple là người chiến thắng. Số liệu của Công ty nghiên cứu thị trường Canaccord Genuity cho biết trong quý II-2016 Apple và Samsung đạt 12,9 tỷ USD lợi nhuận trong mảng ĐTDĐ. Con số này thậm chí còn lớn hơn 100% tổng lợi nhuận 12,27 tỷ USD của toàn ngành ĐTDĐ thế giới, vì có nhiều gã khổng lồ bị thua lỗ như Microsoft và Lenovo. Trong đó, Apple chiếm tới 90% tổng lợi nhuận ĐTDĐ toàn cầu, bỏ xa đối thủ kế tiếp là Samsung với chỉ 9-10%, trong khi tất cả các nhà sản xuất đáng chú ý khác đều thua lỗ hoặc lời chưa tới 1% tổng lợi nhuận. Ngay cả những tên tuổi lớn như LG và Sony cũng chịu thua lỗ trong mảng ĐTDĐ. Nếu tính từ khi ra đời, đến quý IV-2015 hệ điều hành Android đã mang về cho Google tổng cộng 22 tỷ USD lợi nhuận. Trong khi đó, iPhone mang về cho Apple tới 500 tỷ USD lợi nhuận kể từ khi ra đời. Đó là những con số chênh lệch tuyệt đối. Con số lợi nhuận này hoàn toàn ngược lại với số điện thoại được bán ra, cho thấy Apple đã có biên lợi nhuận tốt đến mức nào vì bán được ít điện thoại nhưng lại thu lãi cao.

Cần nói rằng mỗi một xu Google kiếm được từ Android đều là tiền thưởng, vì mục tiêu ưu tiên của gã khổng lồ này khi phát triển Android không phải là lợi nhuận. Giới chuyên môn cho biết mục đích trước tiên của Android là để ngăn không cho Microsoft độc quyền trên ĐTDĐ như đã từng đạt được với thị trường máy vi tính cá nhân (PC). Và mục tiêu cao hơn hết của Android là giúp Google không bị loại khỏi cuộc đua trong thương trường ĐTDĐ. Vì chỉ phát triển OS và bán quảng cáo, không trực tiếp sản xuất điện thoại, nên Google từ trước đến nay được gọi là “kẻ giấu mặt” trên thị trường ĐTDĐ.

Khi kẻ giấu mặt ra mặt

Tuy nhiên, vào tháng 10-2016, Google đã có bước đi khiến nhiều người không tài nào đoán nổi, khi từ chỗ giấu mặt đã quyết định ra mặt, với việc ra mắt dòng điện thoại Pixel. Trước đây, Google cũng có dòng điện thoại mang thương hiệu của mình với Nexus. Tuy nhiên, dòng điện thoại này được cho là để hỗ trợ các đối tác Android, với việc cung cấp trải nghiệm Android "chuẩn" nhất cho các nhà phát triển ứng dụng. Chính vì lý do này mà các mẫu smartphone Nexus thường có kích cỡ màn hình và độ phân giải trùng khớp với nhiều sản phẩm bán ra trên thị trường, được ưu ái cấu hình cao nhưng lại bị cắt giảm chất lượng hiển thị hoặc camera. Tóm lại, khách hàng mục tiêu của Nexus là các nhà phát triển, những người mua điện thoại để thử nghiệm ứng dụng, chứ không phải người tiêu dùng thông thường.

Tuy nhiên, sự ra đời của dòng Pixel đã làm đảo lộn mọi thứ. Đây là dòng điện thoại đầu tiên do Google nắm quyền kiểm soát từ phần cứng, phần mềm đến thương hiệu và đối tượng khách hàng nhắm đến là người tiêu dùng chứ không phải các nhà phát triển, vì có cấu hình cao và giá bán cũng ngang ngửa Note 7 của Samsung hoặc iPhone 7 của Apple. Vì vậy, vai trò hỗ trợ nhà phát triển của Google sẽ biến mất. Ngoài ra, từ trước đến nay quyền sản xuất Nexus luôn là món quà được Google gửi tới các đối tác: Vị thế của LG ngày nay có phần không nhỏ nhờ Nexus 4 và Nexus 5; Nexus 6 là lời cảm ơn Lenovo đã mua lại Motorola; còn Nexus 6P là sự thừa nhận dành cho Huawei. Khai tử Nexus để thay thế bằng chiếc Pixel do Google nắm toàn bộ có khác gì thay thế món quà bằng lưỡi dao?

Một chiếc smartphone như Pixel cũng có thể sẽ khiến Android đánh mất luôn vai trò cầu nối doanh thu. Từ trước đến nay, doanh thu chính của Google trong ngành ĐTDĐ là bán quảng cáo. Để có dữ liệu người dùng bán cho các hãng quảng cáo, Google cung cấp các dịch vụ tìm kiếm, video, mail, bản đồ... miễn phí. Android thực chất là một chiếc túi đựng tất cả các dịch vụ này, thông qua các mẫu smartphone và tablet do Samsung, LG, HTC, Sony... sản xuất, Google đưa "túi đựng" trung gian đến người tiêu dùng. Vì vậy, sự ra mặt của Google thật khó hiểu.

Các tin khác