Cuộc cách mạng Robot (K2): Những tay đua AI

(ĐTTCO) - Ngày 29-6, công ty vũ trụ tư nhân SpaceX đã đi vào lịch sử hàng không vũ trụ trái đất khi lần đầu tiên đưa một “phi hành gia” robot với trí tuệ nhân tạo (AI) lên Trạm vũ trụ Quốc tế (ISS). Sự kiện này đánh dấu một bước tiến trong nỗ lực “thông minh hóa” các robot.

Phi hành gia CIMON
Tên của robot là CIMON, có hình dáng như quả bóng chuyền với màn hình máy tính ở một bên. Màn hình hiển thị một khuôn mặt hoạt hình được robot sử dụng để tương tác với con người trên ISS. Để đi lại xung quanh, CIMON được trang bị 14 chiếc quạt đẩy quả bóng trắng, bằng cách hút không khí của trạm và thổi nó để di chuyển theo bất kỳ hướng nào cần thiết. Bằng cách này, CIMON có thể bay lượn khắp trạm vũ trụ, phóng to hình ảnh của phi hành gia gọi tên nó và gật đầu để trả lời các câu hỏi.
 Cuộc đua sắp tới sẽ là xây dựng chip AI cho các trung tâm dữ liệu, xe tự lái, robot, điện thoại thông minh, máy bay không người lái và các thiết bị khác.
ông Gary Dickerson, 
Giám đốc điều hành nhà sản xuất chip 
Airbus đã phát triển CIMON cho cơ quan không gian quốc gia của Đức, mục tiêu để xem liệu các robot thông minh có thể hợp tác với các phi hành gia để đơn giản hóa cuộc sống và công việc trong không gian. CIMON đã được thử nghiệm trên một chuyến bay parabol - chiếc máy bay bay quỹ đạo đặc biệt để tạo ra những khoảnh khắc không trọng lượng.
CIMON cũng đã được đào tạo vài lần trên Trái đất với phi hành gia người Đức Alexander Gerst, người từng lên trạm ISS. Vì vậy, micro và máy ảnh của robot được điều chỉnh đặc biệt để nhận ra giọng nói và khuôn mặt của Gerst. Tuy nhiên, các nhà sản xuất của CIMON nói rằng khả năng AI được kiểm soát bằng giọng nói của robot sẽ cho phép nó tương tác với bất kỳ phi hành gia nào gọi tên nó. Công nghệ này do IBM phát triển.

Vị thế của Hoa Kỳ 
Tính đến tháng 12-2017, Hoa Kỳ vẫn là quốc gia dẫn đầu về công nghệ AI. Các gã khổng lồ của Thung lũng Silicon như Facebook, Amazon, Google và Tesla đã và đang đầu tư hàng tỷ USD để khai thác sức mạnh của máy tính, nhằm thay thế một số tác vụ của con người. Máy móc đã bắt đầu thay thế con người trong các lĩnh vực như nông nghiệp và y học, chưa kể đến cuộc chạy đua để đưa xe tự lái lên trên đường phố. “Qua nhiều thập niên đầu tư công và tư nhân, Hoa Kỳ hiện đang dẫn đầu trong nghiên cứu cơ bản AI” - Andrew Ng, nhân vật hàng đầu trong lĩnh vực nghiên cứu tại Stanford, cho biết.
Cuộc cách mạng Robot (K2): Những tay đua AI ảnh 1 Robot CIMON có thể bay lượn khắp trạm vũ trụ bằng 14 chiếc quạt đẩy. 
David Kanter, Trưởng cố vấn công nghiệp chip của Real World Insigh, dự đoán thị trường chip AI sẽ bùng nổ tới 35 tỷ USD vào năm 2021, tăng từ khoảng 6 tỷ USD trong năm 2016. Nhưng cổ phần AI cao hơn doanh số bán chip. Công nghệ AI dự kiến sẽ biến đổi nền kinh tế. Trí thông minh nhân tạo được gọi là công nghệ “người chiến thắng lấy tất cả”, có nghĩa các công ty và quốc gia đạt được lợi thế sẽ xây dựng dựa trên sự dẫn dắt đó theo thời gian. Các phần mềm AI cần sức mạnh tính toán để tìm các mẫu và đưa ra suy luận từ số lượng lớn dữ liệu. 
Hiện Hoa Kỳ đang dẫn đầu trong các công ty AI khởi nghiệp và triển khai thương mại. Các công ty Fortune 500 của Hoa Kỳ đang thúc đẩy các công cụ phân tích AI vào tài chính, chăm sóc sức khỏe, năng lượng, nông nghiệp, an ninh mạng và các nơi khác. Các gã khổng lồ công nghệ Apple, Alphabet (công ty mẹ của Google), Facebook và Microsoft đã đi trước trong việc áp dụng phần mềm AI để nhận dạng giọng nói, tìm kiếm trên internet và phân loại hình ảnh. Khả năng AI của Amazon.com giúp tối ưu các dịch vụ điện toán đám mây và trợ lý kỹ thuật số bằng giọng nói.

Tham vọng của Trung Quốc 
Tuy nhiên, Trung Quốc đang nổi lên như một đối thủ đáng gờm của Hoa Kỳ trong phát triển AI. Nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới cũng đang đặt cược vào trí tuệ nhân tạo. Những gã khổng lồ công nghệ của Trung Quốc như Baidu và Tencent đã thành lập trung tâm nghiên cứu AI ngay tại Hoa Kỳ, giành giật các nhân tài về AI với những nhà công nghệ của Thung lũng Silicon. Jack Ma, người sáng lập, Chủ tịch của Alibaba và hiện đang là người giàu nhất Trung Quốc, cho rằng AI sẽ mang đến một sự thay đổi lớn trong xã hội, với robot thay thế nhiều CEO cũng như giảm bớt số lượng nhân viên cấp cao. 
Chính phủ Trung Quốc cho biết sẽ chủ động nắm bắt giai đoạn phát triển mới đối với trí thông minh nhân tạo. Nước này lên kế hoạch chi tiêu cho ngành công nghiệp bán dẫn, khi đầu tư 20 tỷ USD vào 1 dự án ngành công nghiệp chip mới và có thể chi tới 150 tỷ USD. Trung Quốc cũng mua hầu hết loại chip cao cấp từ các nhà cung cấp nước ngoài nhằm thực hiện kế hoạch đầy tham vọng cho ngành công nghiệp trị giá 150 tỷ USD này. Ngày 21-7-2017, Bắc Kinh đã đưa ra lộ trình đưa đất nước đứng đầu thế giới trong lĩnh vực công nghệ. “Đến năm 2020, công nghệ và cơ sở nghiên cứu AI của Trung Quốc sẽ sánh ngang các quốc gia đang dẫn đầu. 5 năm sau sẽ có bước đột phá lớn và đến năm 2030 sẽ trở thành trung tâm phát triển AI của thế giới” - Li Meng, Thứ trưởng Bộ Khoa học - Công nghệ Trung Quốc, nói. 

Lo ngại trước robot
Sự phát triển của robot cũng có những mặt trái, nổi bật là lo ngại việc làm của con người bấp bênh hơn. Tự động hóa tạo ra một số công việc có tay nghề cao, trả lương cao nhưng lại đẩy những người khác vào công việc có chi phí thấp và bấp bênh. Một báo cáo năm 2017 từ Đại học Oxford và hãng kiểm toán Deloitte, cho thấy 35% số công việc ở Anh đang đứng trước nguy cơ “tuyệt chủng” từ sự tự động hóa trong vòng 20 năm tiếp theo. Kết quả cho thấy công nhân nhà máy đứng đầu danh sách, với 44% số người cho rằng công việc này sẽ sớm trở thành dĩ vãng trong tương lai. Tiếp theo là nhân viên thu ngân tại siêu thị và cửa hàng, với 40% số người cho rằng họ sẽ dễ bị mất việc vào tay robot vào năm 2037. 
Tại Hoa Kỳ, một nghiên cứu của Đại học Oxford cho biết số lượng việc làm tại các nhà máy đã giảm 16% trong thập niên qua; khoảng một nửa trong số các ngành nghề có nguy cơ biến mất do kết quả của tự động hóa và hơn 80% công việc được trả dưới 20USD/giờ có thể được thay thế bằng robot với trí thông minh nhân tạo.
Sau nhiều năm nghiên cứu, giáo sư Erik Brynjolfsson thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) kết luận ở các nước công nghệ tiên tiến như Hoa Kỳ, sự phát triển không ngừng của AI đã lấy đi nhiều việc làm hơn nó đã tạo ra. Công nghệ tiên tiến phát triển quá nhanh, khiến các công ty không thể thích ứng kịp thời, nhiều công nhân không thể cập nhật các kỹ năng làm việc có hiệu quả. 

Các tin khác