Cho đến năm 2015, khi VTSC đã bỏ ra nhiều công sức và chi phí đền bù, khảo sát, đầu tư vào đây, bất ngờ xuất hiện nhà đầu tư đề xuất xin tiếp quản.
Đến sau, xin tiếp quản
Theo hồ sơ ĐTTC thu thập được, ngày 17-11-2015, Tổng công ty (TCT) Tân Cảng Sài Gòn đã có văn bản gửi UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) bày tỏ mong muốn xin tiếp quản và đầu tư xây dựng Cảng CMH. Tại văn bản này, TCT Tân Cảng cho biết hiện là nhà khai thác cảng container hàng đầu Việt Nam. TCT này dẫn chứng, sản lượng hàng container thông qua cảng năm 2014 đạt 4,6 triệu TEUs, chiếm gần 50% thị phần cả nước. Trong đó với 3 cảng trên địa bàn tỉnh BR-VT (cảng TCCT, TCIT, TCOT), sản lượng tại khu vực Cái Mép đạt 937.490 TEUs, chiếm 83% thị phần khu vực Cái Mép.
“Được biết, trên địa bàn tỉnh BR-VT có một số dự án cảng biển, cảng đường thủy nội địa chậm triển khai theo tiến độ, trong đó có Cảng CMH. Chúng tôi nhận thấy đây là vị trí chiến lược về kinh tế của tỉnh nói riêng và quốc gia nói chung. Với 25 năm kinh nghiệm quản lý, khai thác cảng container, TCT Tân Cảng xin phép được cùng với doanh nghiệp tại địa phương là Công ty Tân Phú Thịnh tiếp quản và đầu tư xây dựng Cảng CMH” - TCT Tân Cảng Sài Gòn nêu đề xuất.
Cũng tại văn bản này, Tân Cảng Sài Gòn cho biết nếu tỉnh BR-VT chấp thuận, TCT và Tân Phú Thịnh cam kết sẽ huy động mọi nguồn lực tập trung, trong đó có liên doanh với các hãng tàu lớn trên thế giới, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh để tạo mối quan hệ bền vững và hiệu quả trong khai thác; phân kỳ đầu tư hợp lý; đảm bảo tiến độ, hiệu quả của dự án; tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế tỉnh BR-VT; đáp ứng mục tiêu chủ đạo của Nhà nước trong hoạt động đầu tư khai thác cảng biển.
Khoảng 3 tháng sau nhận đề xuất trên, tỉnh BR-VT đã giới thiệu TCT Tân Cảng Sài Gòn và Tân Phú Thịnh làm việc với VTSC về việc chuyển giao dự án. Chủ đầu tư Cảng CMH mời đại diện TCT này đến làm việc nhưng đơn vị đã ủy quyền cho Tân Phú Thịnh đến làm việc. Điều đáng nói, sau khi chủ đầu tư ký biên bản ghi nhớ với Tân Phú Thịnh và giao cho Tân Cảng Sài Gòn hồ sơ khảo sát và thiết kế dự án, các nhà đầu tư mới này đã không tiếp tục liên hệ làm việc hay triển khai hợp tác.
Trước đó, vào năm 2009, chủ đầu tư cũng cho biết Tân Cảng Sài Gòn từng ký biên bản ghi nhớ rồi rút lui không thông báo. Chính vì vậy, VTSC quyết định loại bỏ đối tác này để lựa chọn Công ty Aqua One. Sau đó VTSC ký thỏa thuận hợp tác đầu tư với Aqua One. Đơn vị này đã hoàn tất việc nộp tiền sử dụng đất ngày 29-8-2016, nhưng sau đó tiền sử dụng đất bị trả lại vì lý do Aqua One không phát sinh nghĩa vụ thuế?
Dự án Cảng CMH nhìn từ trên cao. Theo VTSC, do tiến độ cầu đường vào dự án bị chậm (X) nên dự án phải bị chậm tiến độ. Khẩn trương thanh tra, gấp rút thu hồi
Không hiểu trùng hợp hay cố ý, kể từ khi mối duyên giữa VTSC và Tân Cảng Sài Gòn - Tân Phú Thịnh không thành, chính quyền địa phương đã liên tục gây sức ép lên VTSC. Cụ thể, trong khi chủ đầu tư nỗ lực tìm đối tác liên doanh, huy động vốn để thực hiện dự án, đóng tiền sử dụng đất, tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo thanh tra và thu hồi. Đỉnh điểm là ngày 29-6-2016, UBND tỉnh BR-VT có Công văn 4842/UBND-VP giao Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) khẩn trương thanh tra, kiểm tra dự án Cảng CMH để xử lý theo quy định của pháp luật về đất đai; ngày 4-9-2016 gửi Công văn 7224/UBND-VP yêu cầu các ban ngành tạm ngưng giải quyết các thủ tục đầu tư liên quan đến dự án và giục Sở TN-MT khẩn trương thanh tra gửi kết quả thanh tra cho tỉnh trước 15-9-2016.
Ngày 12-12-2016, Sở TN-MT công bố kết luận thanh tra và từ cơ sở này, ngày 30-12-2016 UBND tỉnh BR-VT ra văn bản chỉ đạo thống nhất không tiếp tục đầu tư vốn nhà nước vào dự án; giao Sở Kế hoạch - Đầu tư (KH-ĐT) tỉnh căn cứ ý kiến chỉ đạo của Tỉnh ủy để tổng hợp, trình UBND tỉnh thu hồi dự án; xử lý trách nhiệm người đại diện phần vốn nhà nước tại VTSC...
Chưa dừng lại ở đó, ngày 14-9-2017 Phó Chủ tịch UBND tỉnh BR-VT Nguyễn Thành Long đã ký Quyết định 2608/QĐ-UBND về việc thanh tra toàn diện VTSC từ ngày cổ phần hóa (năm 2005) đến ngày 31-7-2017. Đoàn thanh tra do ông Võ Huy Hoàng, Phó Chánh Thanh tra tỉnh làm trưởng đoàn và các thành viên thuộc Sở KH-ĐT, Sở Giao thông Vận tải, Sở Tài chính, Cục thuế, Sở Nội vụ...
Bất ngờ hơn, trong khi cuộc thanh tra toàn diện chưa công bố kết luận, ngày 13-10-2017, Sở KH-ĐT đã ban hành quyết định chấm dứt đầu tư dự án Cảng CMH và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư đã cấp. Đại diện chủ đầu tư cho biết việc không thể triển khai xây dựng cảng trước năm 2013 do tiến độ cầu đường vào dự án bị chậm, dự kiến hoàn thành năm 2012 nhưng thực tế phải đến năm 2017, trong khi đó năm 2014 UBND tỉnh mới có quyết định phê duyệt giá thuê đất dự án.
Để có thể triển khai dự án, VTSC đã có nhiều văn bản báo cáo, kiến nghị để UBND tỉnh tháo gỡ khó khăn, gia hạn triển khai dự án nhưng không được phản hồi. Chỉ đến khi việc xây dựng cầu đường vào dự án sau nhiều năm hoàn thành, UBND tỉnh lại chủ trương thu hồi dự án để giao cho nhà đầu tư mới.
