Riêng Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) cho các dự án thua lỗ vay khoảng 16.800 tỷ đồng.
Tổng tài sản 57.600 tỷ đồng, tổng nợ 55.000 tỷ đồng
Số liệu của Bộ Công Thương cho thấy, tổng tài sản của 12 nhà máy thua lỗ hiện nay khoảng 57.600 tỷ đồng, nhưng tổng nợ phải trả lên tới 55.000 tỷ đồng. Trong đó, nợ phải trả cho VDB khoảng 10.600 tỷ đồng và nợ phải trả nước ngoài có bảo lãnh của Chính phủ hiện nay khoảng 4.200 tỷ đồng.
Có 3 dự án vay nước ngoài có sự bảo lãnh của Chính phủ, gồm dự án đóng tàu DQS vay 84,83 triệu USD, dự án đạm Ninh Bình vay 250 triệu USD và dự án Nhà máy sản xuất bột giấy Phương Nam vay 67,01 triệu EUR.
| Ngoài việc rà soát 12 dự án nêu trên, trong thời gian tới sẽ tiếp tục rà soát các dự án đầu tư trong ngành có nguy cơ kém hiệu quả kinh tế, từ đó có giải pháp phù hợp, kịp thời để tránh thiệt hại cho Nhà nước, tạo hiệu quả và đóng góp tích cực vào phát triển chung của kinh tế đất nước. Bộ Công Thương |
Đến nay Bộ Công Thương đã chia các dự án thua lỗ thành 6 nhóm để đưa ra giải pháp xử lý phù hợp. Nhóm 1 gồm 4 dự án đầu tư sản xuất phân bón: Nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình, đạm Hà Bắc, sản xuất phân bón DAP số 1 Hải Phòng và sản xuất phân bón DAP số 2 Lào Cai.
Nhóm 2 gồm 3 dự án đầu tư sản xuất nhiên liệu sinh học (NLSH) Quảng Ngãi, Phú Thọ và Bình Phước. Nhóm 3 gồm 2 nhà máy thép Việt Trung (VTM) và dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên (TISCO). Nhóm 4 gồm Nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ. Nhóm 5 gồm Công ty TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS). Nhóm 6 là Nhà máy sản xuất bột giấy Phương Nam.
Cũng theo Bộ Công Thương, trong số 12 nhà máy thua lỗ nêu trên, tới thời điểm hiện tại có 6 nhà máy đang vận hành sản xuất kinh doanh gồm 4 nhà máy phân bón, DQS và VTM; 3 dự án đã dừng thi công do chi phí tăng cao và thiếu vốn là dự án sản xuất NLSH Phú Thọ, dự án mở rộng giai đoạn 2 TISCO và dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam; 3 nhà máy đang bị dừng sản xuất do giá thành cao, thua lỗ lớn là Nhà máy sản xuất NLSH Dung Quất, Nhà máy sản xuất NLSH Bình Phước và Nhà máy sản xuất sơ sợi Đình Vũ - PVTex.
Giải pháp khởi động lại, bán vốn và phá sản?
Để tìm ra hướng xử lý 12 dự án thua lỗ ngàn tỷ, kể từ tháng 12-2016 đến nay, Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan đã ban hành 120 văn bản chỉ đạo xử lý những tồn tại, vướng mắc. Đến nay phương án xử lý cụ thể các dự án đã được Bộ Công Thương chốt lại xoay quanh 3 nhóm giải pháp lớn là tái khởi động dự án, bán vốn và cho phá sản.
Cụ thể, đối với 4 dự án đầu tư sản xuất phân bón, phương án xử lý là tiếp tục tập trung xử lý khó khăn, vướng mắc theo các chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Chính phủ, đặc biệt là các giải pháp liên quan tới quản trị DN để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
Cũng theo Bộ Công Thương, trong số 12 nhà máy thua lỗ nêu trên, tới thời điểm hiện tại có 6 nhà máy đang vận hành sản xuất kinh doanh gồm 4 nhà máy phân bón, DQS và VTM; 3 dự án đã dừng thi công do chi phí tăng cao và thiếu vốn là dự án sản xuất NLSH Phú Thọ, dự án mở rộng giai đoạn 2 TISCO và dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam; 3 nhà máy đang bị dừng sản xuất do giá thành cao, thua lỗ lớn là Nhà máy sản xuất NLSH Dung Quất, Nhà máy sản xuất NLSH Bình Phước và Nhà máy sản xuất sơ sợi Đình Vũ - PVTex.
Giải pháp khởi động lại, bán vốn và phá sản?
Để tìm ra hướng xử lý 12 dự án thua lỗ ngàn tỷ, kể từ tháng 12-2016 đến nay, Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan đã ban hành 120 văn bản chỉ đạo xử lý những tồn tại, vướng mắc. Đến nay phương án xử lý cụ thể các dự án đã được Bộ Công Thương chốt lại xoay quanh 3 nhóm giải pháp lớn là tái khởi động dự án, bán vốn và cho phá sản.
Cụ thể, đối với 4 dự án đầu tư sản xuất phân bón, phương án xử lý là tiếp tục tập trung xử lý khó khăn, vướng mắc theo các chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Chính phủ, đặc biệt là các giải pháp liên quan tới quản trị DN để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
Sau khi các dự án hoạt động có hiệu quả sẽ thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước khỏi DN, dự kiến thực hiện sau năm 2018. Riêng dự án Đạm Ninh Bình thời gian tới phải khẩn trương tiến hành xử lý dứt điểm tranh chấp, vướng mắc đối với hợp đồng EPC.
Phương án chuyển nhượng/thoái vốn nhà nước khỏi các dự án được Bộ Công Thương đưa ra với một số dự án như: Nhà máy sản xuất NLSH Quảng Ngãi, Nhà máy NLSH Phú Thọ, Nhà máy NLSH Bình Phước. Với nhà máy sản xuất NLSH Quảng Ngãi có 2 phương án xử lý được đưa ra là chuyển nhượng/thoái vốn tại CTCP NLSH Dầu khí miền Trung (BSR-BF) và cơ cấu lại BSR-BF.
Phương án chuyển nhượng/thoái vốn nhà nước khỏi các dự án được Bộ Công Thương đưa ra với một số dự án như: Nhà máy sản xuất NLSH Quảng Ngãi, Nhà máy NLSH Phú Thọ, Nhà máy NLSH Bình Phước. Với nhà máy sản xuất NLSH Quảng Ngãi có 2 phương án xử lý được đưa ra là chuyển nhượng/thoái vốn tại CTCP NLSH Dầu khí miền Trung (BSR-BF) và cơ cấu lại BSR-BF.
Dự án Nhà máy NLSH Phú Thọ sẽ có 4 phương án được xem xét xử lý là tiếp tục triển khai dự án với PVC, thanh lý hợp đồng với PVC và dừng triển khai dự án, cho phá sản, hoặc chuyển nhượng/thoái vốn khỏi dự án. Dù có tới 3 phương án xử lý thua lỗ tại dự án Nhà máy NLSH Bình Phước, nhưng trên cơ sở cân nhắc tình hình thực tế, tính pháp lý và tính khả thi, Bộ Công Thương đã đề xuất Chính phủ lựa chọn phương án PVOil (Tổng Công ty dầu Việt Nam) chuyển nhượng vốn/thoái vốn nhà nước khỏi dự án.
Đối với các dự án luyện thép, đóng tàu, Bộ Công Thương đã mạnh dạn đề xuất Chính phủ cho phép bán dự án, thoái vốn nhà nước và cho phá sản dự án nếu cần thiết. Cụ thể, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 TISCO có 3 phương án xử lý được xem xét gồm bán dự án; kêu gọi DN, nhà đầu tư góp vốn dự án; và thoái vốn nhà nước và tái cơ cấu TISCO.
Đối với các dự án luyện thép, đóng tàu, Bộ Công Thương đã mạnh dạn đề xuất Chính phủ cho phép bán dự án, thoái vốn nhà nước và cho phá sản dự án nếu cần thiết. Cụ thể, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 TISCO có 3 phương án xử lý được xem xét gồm bán dự án; kêu gọi DN, nhà đầu tư góp vốn dự án; và thoái vốn nhà nước và tái cơ cấu TISCO.
Phương án thoái vốn nhà nước và tái cơ cấu TISCO đang được bộ ưu tiên lựa chọn. Riêng với DN đóng tàu DQS, ngoài việc bán đấu giá tài sản, công nợ, phương án cho phá sản công ty cũng đang được tính đến. Và những đánh giá trong quá trình xử lý thua lỗ cho thấy, nên ưu tiên lựa chọn phương án phá sản Công ty DQS theo quy định của pháp luật.
Một dự án đình đám trong số 12 dự án thua lỗ là Nhà máy đầu tư sản xuất sơ xợi polyester Đình Vũ cũng được Bộ Công Thương tính toán đến phương án cho phá sản. Nhưng trước khi thực hiện phương án phá sản, sẽ ưu tiên thực hiện phương án cho khởi động lại nhà máy, tái cơ cấu, cổ phần hóa, hợp tác với nước ngoài để sản xuất sơ xợi trong 2 năm, rồi thoái vốn, hoặc tiến hành chuyển nhượng PVTex.
Dự án duy nhất đến nay đã thống nhất chủ trương bán đấu giá toàn bộ tài sản cố định và hàng tồn kho để thu hồi vốn nhà nước là Nhà máy đầu tư sản xuất bột giấy Phương Nam. Đến nay, Bộ Công Thương đã thực hiện xong bước thuê tư vấn thẩm định giá khởi điểm, phương án bán đấu giá dự án và đang chuẩn bị các thủ tục pháp lý để tổ chức bán đấu giá công khai dự án trong thời gian tới.
Những dấu hiệu tích cực
Theo Bộ Công Thương, với hàng loạt giải pháp xử lý thua lỗ, khôi phục sản xuất được đưa ra, đến nay các dự án thua lỗ đã từng bước giảm lỗ và hướng đến kinh doanh có lãi. Thực tế, trong quý I năm nay nhóm các dự án nhà máy sản xuất phân bón cũng đang có nhiều dấu hiệu tích cực, nhà máy Đạm Ninh Bình đã vận hành sản xuất trở lại ở mức công suất 85% vào tháng 1-2017 sau gần 6 tháng dừng sản xuất.
Một dự án đình đám trong số 12 dự án thua lỗ là Nhà máy đầu tư sản xuất sơ xợi polyester Đình Vũ cũng được Bộ Công Thương tính toán đến phương án cho phá sản. Nhưng trước khi thực hiện phương án phá sản, sẽ ưu tiên thực hiện phương án cho khởi động lại nhà máy, tái cơ cấu, cổ phần hóa, hợp tác với nước ngoài để sản xuất sơ xợi trong 2 năm, rồi thoái vốn, hoặc tiến hành chuyển nhượng PVTex.
Dự án duy nhất đến nay đã thống nhất chủ trương bán đấu giá toàn bộ tài sản cố định và hàng tồn kho để thu hồi vốn nhà nước là Nhà máy đầu tư sản xuất bột giấy Phương Nam. Đến nay, Bộ Công Thương đã thực hiện xong bước thuê tư vấn thẩm định giá khởi điểm, phương án bán đấu giá dự án và đang chuẩn bị các thủ tục pháp lý để tổ chức bán đấu giá công khai dự án trong thời gian tới.
Những dấu hiệu tích cực
Theo Bộ Công Thương, với hàng loạt giải pháp xử lý thua lỗ, khôi phục sản xuất được đưa ra, đến nay các dự án thua lỗ đã từng bước giảm lỗ và hướng đến kinh doanh có lãi. Thực tế, trong quý I năm nay nhóm các dự án nhà máy sản xuất phân bón cũng đang có nhiều dấu hiệu tích cực, nhà máy Đạm Ninh Bình đã vận hành sản xuất trở lại ở mức công suất 85% vào tháng 1-2017 sau gần 6 tháng dừng sản xuất.
Các nhà máy DAP số 1 Lào Cai, và đạm Hà Bắc đã thay đổi quản trị, tiết giảm chi phí sản xuất để giảm lỗ. Trong quý I năm nay, chi phí sản xuất của DAP 1 Lào Cai giảm 27%, chi phí sản xuất của đạm Hà Bắc giảm 1%, đạm Ninh Bình giảm 6,9%.
Tình hình kinh doanh tích cực hơn cả là nhà máy VTM, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong 2 tháng đầu năm nay vẫn ghi nhận lỗ, nhưng sang tháng 3 tình hình sản xuất kinh doanh có nhiều tiến bộ rõ rệt.
Tình hình kinh doanh tích cực hơn cả là nhà máy VTM, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong 2 tháng đầu năm nay vẫn ghi nhận lỗ, nhưng sang tháng 3 tình hình sản xuất kinh doanh có nhiều tiến bộ rõ rệt.
Sản lượng sản xuất, tiêu thụ quặng sắt và phôi thép đều tăng cao, chất lượng cải thiện, và công ty đã có lãi 28,4 tỷ đồng, góp phần làm giảm bớt lỗ của quý I-2017 xuống còn -39,9 tỷ đồng trên tổng doanh thu quý I đạt 1.165,5 tỷ đồng, bằng 140% so với cùng kỳ năm 2016.
