Mới đây, Tổng thống Hoa Kỳ Obama đã ký quyết định thông qua Luật Nông nghiệp năm 2014, trong đó có nội dung đưa cá tra, cá basa Việt Nam vào chương trình thanh tra, giám sát của họ.
 |
Theo luật này, chức năng giám sát cá da trơn, trong đó có cá tra, cá basa của Việt Nam sẽ được chuyển từ Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm sang Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ.
Theo nhận định, những quy định mang tính bảo hộ thương mại nói trên sẽ tác động tiêu cực đến hoạt động xuất khẩu cá tra của Việt Nam vào Mỹ và đã vấp phải sự phải đối ngay trong Hoa Kỳ.
Từ trước tới nay, cá tra Việt Nam được ưa chuộng tại thị trường Hoa Kỳ, Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm nước này chỉ kiểm soát về vệ sinh an toàn thực phẩm đối với sản phẩm này. Nhưng với Luật Nông nghiệp mới, Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ sẽ kiểm soát cả vùng nuôi, quá trình chế biến và vận chuyển cá.
Các nhà nhập khẩu và phân phối Hoa Kỳ cho rằng sự chuyển đổi này là lãng phí và gây ảnh hưởng tới quyền lợi của chính người tiêu dùng Hoa Kỳ.
Ông Robert A. DeHaan, Phó chủ tịch Viện Thủy hải sản Hoa Kỳ cho rằng: “Chúng tôi rất thất vọng với những điều khoản mới ban hành trong đạo luật nông nghiệp liên quan đến cá da trơn. Nhưng điều đó không có nghĩa là công ty chúng tôi và các nhân viên của chúng tôi, những người phụ thuộc vào hoạt động nhập khẩu thủy hải sản từ nước ngoài sẽ ngừng đấu tranh để mang lại những sản phẩm hải sản có chất lượng tốt nhất và có hiệu quả kinh tế cao nhất”.
Thượng nghị sỹ John McCain cùng 11 Thượng nghị sỹ khác đã bảo trợ một đạo luật nhằm loại bỏ chương trình kiểm soát cá da trơn. Ông khẳng định: chỉ vì nông dân các bang phía Nam Hoa Kỳ không muốn cạnh tranh với cá nhập khẩu mà thành lập Văn phòng giám sát cá da trơn tại Bộ Nông nghiệp là một sự chồng chéo, lãng phí lớn vì từ trước tới nay Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ đã làm tốt việc này.
“Tôi đã đấu tranh quyết liệt tại Thượng viện, thậm chí viết các bài báo lên án và tôi thấy, đây là vấn đề đáng xấu hổ. Thật vô lý khi người đóng thuế ở Hoa Kỳ phải chi đến 15 triệu USD mỗi năm để duy trì Văn phòng giám sát cá da trơn. Để làm gì? Đó chính là ví dụ tồi tệ nhất cho chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch” - Thượng nghị sỹ John McCain nói.
Theo đánh giá chung, Chương trình giám sát cá da trơn theo Luật Nông nghiệp 2014 nhiều khả năng đến 2015 mới có thể triển khai. Nhưng việc việc điều chuyển từ Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Thực phẩm về Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ đã bắt đầu. Và các cơ quan của Việt Nam, đặc biệt là Bộ Nông nghiệp - Phát triển Nông thôn cần có sự hợp tác chặt chẽ với phía Hoa Kỳ để hạn chế tối đa tác động tiêu cực.
Ông Lê Chí Dũng, Tham tán kinh tế, Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ kiến nghị: “Việt Nam nên làm việc ngay với Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ để quy trình này diễn ra công bằng, minh bạch, công khai và đảm bảo không làm ảnh hưởng tới quyền lợi của nông dân Việt Nam, không làm gián đoạn thương mại giữa 2 nước”.
Theo yêu cầu của Quốc hội Hoa Kỳ, Bộ Nông nghiệp nước này phải công bố các quy định của Luật Nông nghiệp vào ngày 9-4 tới để triển khai thực hiện.
