Trong đó thuế xuất nhập khẩu (XNK), thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB), bảo vệ môi trường (BVMT) 91.000 tỷ đồng; thuế GTGT 192.000 tỷ đồng; bình quân mỗi tháng phải thu 23.584 tỷ đồng. Tuy nhiên, do thực hiện cam kết các hiệp định thương mại tự do (FTA), dự kiến sẽ bị giảm thu 30.150 tỷ đồng.
Trong quý I, Tổng cục Hải quan thu ngân sách đạt 68.027 tỷ đồng, tương đương 24% dự toán, giảm 2,16% so với cùng kỳ 2017. Trong đó, khoản thu từ thuế XNK, TTĐB, BVMT giảm gần 3.700 tỷ đồng, tương đương gần 16% so với cùng kỳ. Trong khi thu từ thuế XK tăng hơn 15 tỷ đồng, BVMT tăng gần 142 tỷ đồng, thu từ thuế NK lại giảm gần 1.100 tỷ đồng, thuế TTĐB giảm hơn 2.700 tỷ đồng. Riêng thuế GTGT, 3 tháng tăng hơn 2.200 tỷ đồng. Tính chung 3 tháng đầu năm, thu ngân sách của ngành hải quan giảm hơn 1.500 tỷ đồng so với cùng kỳ, tương đương hơn 2%.
Theo ông Lưu Mạnh Tưởng, Cục trưởng Cục thuế XNK (Tổng cục Hải quan), do ảnh hưởng từ các FTA và các chính sách mới trong năm 2018, số thu ngân sách 3 tháng đầu năm giảm. Bên cạnh đó, Việt Nam phải thực hiện cam kết tại các FTA nên số thu bị giảm do nhiều mặt hàng có kim ngạch lớn, thuế suất cao phải giảm sâu thuế suất.
Chỉ riêng 2 tháng đầu năm giảm thu từ các FTA là 3.400 tỷ đồng. Cụ thể, đối với mặt hàng ô tô nguyên chiếc các loại, ngoài ảnh hưởng từ các FTA (ô tô dưới 9 chỗ ngồi NK từ ASEAN có thuế suất giảm từ 30% xuống 0%), ảnh hưởng của Nghị định 116/2017/NĐ-CP về quy định điều kiện sản xuất, lắp ráp, NK và kinh doanh dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng ô tô có hiệu lực từ 1-1-2018 cũng làm giảm số thu từ mặt hàng này.
Trong 3 tháng đầu năm, kim ngạch NK ô tô nguyên chiếc đạt 4.100 chiếc, trị giá đạt 114,4 triệu USD, giảm 83,9% về lượng và giảm 75,1% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Số thuế phải thu đạt 1.180 tỷ đồng, giảm 87% so với cùng kỳ năm trước, làm giảm thu 7.868 tỷ đồng. Đối với mặt hàng linh kiện phụ tùng ô tô, kim ngạch NK chịu thuế trong 3 tháng đầu năm 2018 đạt 683,5 triệu USD, giảm 10,9% so với cùng kỳ năm trước. Số thuế phải thu đạt 3.817 tỷ đồng, giảm 4,9%, giảm thu 200 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước.
Theo tính toán của ngành hải quan, giảm thu do các thực hiện FTA trong năm 2018 ước khoảng 30.150 tỷ đồng. Trong đó, dự kiến giảm thu của mặt hàng ô tô dưới 9 chỗ ngồi khoảng 2.500 tỷ đồng; thuế linh kiện phụ tùng ô tô giảm thu khoảng 1.100 tỷ đồng; giảm thu khi doanh nghiệp đáp ứng được các điều kiện quy định tại Nghị định 125/2017 (về biểu thuế XK, biểu thuế NK ưu đãi, danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế NK ngoài hạn ngạch thuế quan) khoảng 3.500 tỷ đồng. Trong quý I Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn đi vào hoạt động và cung cấp ra thị trưởng khoảng 3,5 triệu tấn, với giá dầu thô hiện hành gần 60USD/thùng, nên giảm thu thuế NK từ mặt hàng xăng dầu khoảng 8.300 tỷ đồng.
Thực tế nêu trên cho thấy, nguồn thu từ thuế XNK sẽ ngày càng gặp nhiều khó khăn và đòi hỏi ngành hải quan sẽ phải kiểm soát chặt chẽ hơn những nguồn thu hiện nay, nhằm ngăn chặn các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại.
