Rất nhiều trường hợp phát hiện nhà mình tự nhiên trở thành trụ sở của công ty nào đó, hoặc mất giấy chứng minh nhân dân, bỗng dưng trở thành chủ doanh nghiệp, bị công an triệu tập vì… nợ thuế. Luật Doanh nghiệp liên tục sửa đổi nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp, được tự do kinh doanh, được cấp phép kinh doanh trong vòng 1-3 ngày… Thế nhưng, quyền lợi của người “bỗng dưng thành chủ nợ” này không ai xử lý.
Hoang mang
Chị Nguyễn Thị T. (nhà ở quận Bình Tân, TPHCM) bức xúc, tự dưng nhà chị là trụ sở của một doanh nghiệp nào đó, trong khi chị chưa bao giờ ký hợp đồng cho thuê hay cho mượn nhà làm trụ sở. Chuyện trở nên ly kỳ hơn khi nhà riêng của một chi cục trưởng chi cục thuế trở thành trụ sở của nhiều doanh nghiệp, khiến ông tá hỏa! Các doanh nghiệp này tồn tại nhiều năm, đến khi doanh nghiệp bỏ trốn với quá nhiều hóa đơn “ma” mới bị phát hiện. Thắc mắc là với quy trình hiện nay khi doanh nghiệp thành lập, thông báo sử dụng hóa đơn thì cán bộ thuế phải đến kiểm tra trụ sở xem có thật không, có treo bảng hiệu công ty tại trụ sở hay không… mà sao một doanh nghiệp “ma” tồn tại trong nhà lãnh đạo nhiều năm lại không biết. Hỏi ra mới hay, nguyên nhân rất “tế nhị” là vì trụ sở tại nhà sếp nên cán bộ tin tưởng không cần kiểm tra!
Trao quyền, không giao trách nhiệm
Theo quy định hiện nay, việc thành lập doanh nghiệp rất đơn giản, người dân chỉ cần cầm giấy chứng minh nhân dân đến sở KH-ĐT địa phương làm thủ tục theo mẫu. Riêng Sở KH-ĐT TPHCM có cán bộ hỗ trợ, chỉ cần nói yêu cầu, cán bộ làm trên máy, in ra, người dân chỉ cần ký là nộp ngay. Thậm chí, người dân có thể làm hồ sơ tại nhà gửi đến Sở KH-ĐT, sau khi được kiểm tra, chỉ cần in ra và nộp. Nếu không muốn đến lấy giấy phép, có thể đăng ký trả kết quả tận nhà. Các thủ tục khác như khắc dấu, liên kết mã số thuế… cũng được Sở KH-ĐT liên thông một đầu mối, bà con không phải đi lại nhiều lần. Thời gian cấp phép thành lập doanh nghiệp cũng chỉ từ 1-3 ngày.
Vì luật quy định giao toàn quyền cho người dân, doanh nghiệp tự khai, tự chịu trách nhiệm, từ đó phát sinh tình trạng dùng địa chỉ nhà người khác làm trụ sở doanh nghiệp; dùng giấy chứng minh nhân dân giả, chứng minh nhân dân của người khác đứng tên doanh nghiệp. Vì cán bộ không có trách nhiệm kiểm tra tính xác thực của hồ sơ nên kẻ gian lộng hành, thành lập doanh nghiệp “ma” để mua bán hóa đơn trục lợi. Còn trách nhiệm thì không được quy định rõ ràng nên người bị lạm dụng, bị lấy địa chỉ nhà làm trụ sở, bị đánh cắp chứng minh nhân dân để đứng tên chủ doanh nghiệp thì kêu cứu không ai giải quyết. Công an bỏ qua vì không có tính hình sự; Sở KH-ĐT thì không thẩm tra được vì mời doanh nghiệp không đến.