Hiện tượng gian lận báo cáo tài chính (BCTC), làm đẹp BCTC một số doanh nghiệp (DN), không nằm ngoài các mục tiêu như dễ dàng huy động vốn, bán cổ phần theo giá ảo cho cổ đông nội bộ, tạo thành tích giả để lên chức cao hơn, hoặc để tồn tại mặc dù DN đang kinh doanh thua lỗ… Các kiểu làm giá chứng khoán, thông qua cấu kết của “đội lái” với một số nhân viên CTCK, thậm chí với cả ban quản trị DN là chuyện có thật trên TTCK (ĐTTC đã có bài phản ánh: “Lệch pha BCTC trước và sau kiểm toán - Bất bình thường thành bình thường” đăng số ra ngày 7-4-2011).
 |
TTCK còn thiếu sản phẩm mới cho NĐT. Ảnh: LÃ ANH |
Pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể và chế tài để các CTCK cho NĐT trực tiếp vay tiền mua chứng khoán. Nhưng trên thực tế, bằng nhiều phương thức “lắt léo”, CTCK cho NĐT vay vô tội vạ với tỷ lệ tiền vay có thời điểm gấp 5 lần vốn tự có của NĐT. Đáng ngại là việc bán khống dưới nhiều hình thức. Tác hại của việc chơi CK từ sử dụng đòn bẩy tài chính chẳng những làm cho người đi vay bị thua lỗ, phá sản mà còn làm TTCK trở nên bất ổn, hàng vạn NĐT thua lỗ, hủy hoại phong trào đầu tư lâu dài và kích thích phong trào đầu tư ngắn hạn, chụp giựt.
Những vi phạm pháp luật nói trên đã trở thành phổ biến, cả thị trường đều biết và dường như trở thành bình thường. UBCKNN làm ngơ và chưa có những giải pháp gì để khắc phục tình trạng này. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến các vi phạm pháp luật về CK là chuyện định các tội danh chưa cụ thể, rõ ràng, chỉ nói chung chung. Cơ chế xử phạt còn nhiều hạn chế, chưa nghiêm, mức xử phạt thấp, thậm chí có tình trạng cơ chế xin - cho trong xử phạt. chính chuyện chế tài pháp luật không mạnh, người vi phạm không sợ sự trừng phạt của pháp luật vì cơ chế xử nhẹ, hoặc nếu có xử người vi phạm không bị mất quyền lợi gì mà chỉ xử phạt công ty thôi.
Trong khi đó, việc ban hành các sản phẩm CK từ UBCKNN còn rất chậm. 10 năm qua không có sản phẩm mới nên đã không theo kịp đòi hỏi từ thị trường, nên những sản phẩm vốn có của TTCK phát triển tự phát.
Để hạn chế tình trạng vi phạm pháp luật về CK, trước tiên, UBCKNN cần nhanh chóng ban hành những giải pháp mới hữu hiệu, những sản phẩm CK mang tính thông lệ và thuộc về bản chất tồn tại của TTCK, để ngăn chặn tình trạng sử dụng đòn bẩy tài chính, bán khống bừa bãi như hiện nay…
Song song đó, cần định tội danh cụ thể và có những hình phạt thích đáng tương ứng. người vi phạm pháp luật gây thiệt hại cho thị trường phải bị tịch thu các khoản lời bất chính; bồi thường cho những người bị hại và có thể bị xử lý hình sự. Cũng cần phải định danh những tội danh nguy hiểm đối với hoạt động của TTCK, từ đó có những chế tài mạnh, nhằm ngăn chặn những vi phạm nguy hiểm xảy ra với TTCK.
