(ĐTTCO) - Thanh khoản hệ thống NH sau nhiều tháng liền trong trạng thái dư thừa đã bắt đầu giảm trở lại. Trên thị trường liên NH trong hơn 1 tháng qua, lãi suất lẫn khối lượng giao dịch đã bật tăng mạnh. Để tránh những biến động mạnh trên thị trường vào những ngày cuối năm, NHNN cho biết tăng trưởng tín dụng năm nay sẽ vào khoảng 17-18%, mục tiêu này nhằm đảm bảo yêu cầu kiểm soát lạm phát, giữ mặt bằng lãi suất cũng như xu hướng giảm lãi suất, bảo đảm thanh khoản.
Thanh khoản đang giảm
Trong bối cảnh đồng USD đang lấy lại sức hấp dẫn, thanh khoản của hệ thống NH giảm nhưng nhu cầu tín dụng cuối năm lại ở mức rất cao, mặt bằng lãi suất VNĐ có thể bị tác động. Nếu NHNN ép chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng lên mức 20% có thể đẩy quá trình này nhanh hơn, do đó mục tiêu tăng trưởng tín dụng đã được kiềm lại để hướng đến mục tiêu duy trì lãi suất thấp. |
Từ cuối tháng 10 đến nay, lãi suất liên NH đã liên tục diễn biến theo xu hướng tăng mạnh so với vùng thấp thiết lập từ quý III. Trong đó, ngày 15-11, lãi suất liên NH đã thể hiện sự bứt phá khi vọt tăng 18-25 điểm so phiên trước đó. Lãi suất giao dịch tại kỳ hạn qua đêm đạt mức 1,9%/năm, kỳ hạn 1 tuần đạt mức 2%/năm, kỳ hạn 2 tuần 2,22%/năm và kỳ hạn 1 tháng 2,48%/năm. Trong tuần trước, lãi suất liên NH có xu hướng giảm nhẹ, lãi suất trung bình kỳ hạn qua đêm giảm 0,16%, về mức 1,59%/năm, kỳ hạn 1 tuần giảm 0,15%, về mức 1,69%/năm, lãi suất trung bình kỳ hạn 2 tuần ở mức 2,08%/năm. Tuy nhiên, mức lãi suất liên NH áp dụng vào ngày 25-11 tiếp tục tăng mạnh, lãi suất kỳ hạn qua đêm ở mức 2,07%/năm, kỳ hạn 1 tuần là 2,08%/năm, 2 tuần 2,41%/năm và 1 tháng 2,64%/năm. Lãi suất liên NH một lần nữa tiếp tục tăng mạnh vào ngày 29-11, lãi suất VNĐ kỳ hạn qua đêm và 1 tuần tăng lên mức 3,2%/năm, kỳ hạn 2 tuần giao dịch ở mức 3,5%/năm, kỳ hạn 3 tuần ở mức 3,6%/năm, kỳ hạn 1 tháng ở mức 3,8%/năm.
 |
Tuần trước, NHNN phát hành tín phiếu kỳ hạn 14 ngày và 28 ngày với tổng giá trị lần lượt đạt 15.299 tỷ đồng và 45.700 tỷ đồng. Mức lãi suất của tín phiếu kỳ hạn 14 ngày trong tuần dao động từ 1,5-1,6%/năm, biên độ hẹp hơn so với mức dao động lãi suất của tuần trước đó và đã gần chạm mức cao nhất trong năm. Trong khi đó, lượng tín phiếu kỳ hạn 28 ngày cũng được phát hành cao hơn 3,54 lần so với tuần trước đó. Việc tập trung phát hành tín phiếu tại kỳ hạn dài của NHNN nhằm giãn thời gian đáo hạn tín phiếu vào dịp cuối năm, giúp củng cố thanh khoản cho hệ thống trong giai đoạn cao điểm. Ngày 28-11, NHNN phát hành tín phiếu với khối lượng 3.000 tỷ đồng đối với kỳ hạn 14 ngày và 5.000 tỷ đồng đối với kỳ hạn 28 ngày nhưng không có tổ chức trúng thầu. Trong vòng 1 tháng qua, lượng vốn hút về qua kênh tín phiếu đã giảm bớt và trong tuần trước NHNN đã bơm ròng 29.190 tỷ đồng. Hiện khối lượng tín phiếu lưu hành giảm xuống mức 78.010 tỷ đồng trong khi vào cuối tháng 9 đạt gần 90.000 tỷ đồng.
NH lo hút vốn
Lãi suất liên NH là một chỉ báo phản ánh tương đối chính xác tình trạng thanh khoản của các NHTM. Trong quý III, thanh khoản của các NHTM dồi dào, lãi suất liên NH liên tục ở mức rất thấp dưới 1%. Tuy nhiên, càng gần đến những ngày cuối năm nhu cầu vốn càng tăng, kể cả rút vốn lẫn vay vốn. Do đó, thanh khoản của NH khó có thể duy trì trạng thái như trước. Lo ngại nhu cầu vốn sẽ tăng cao đồng thời lãi suất có thể điều chỉnh tăng trong những ngày cuối năm đã dẫn đến việc khối lượng giao dịch và lãi suất trên thị trường liên NH đều biến động tăng. Theo số liệu của Cục Thống kê TPHCM, tổng vốn huy động trên địa bàn đến đầu tháng 11 đã giảm 0,36% so tháng trước và tăng 16,81% so với tháng cùng kỳ. Trong khi đó, tổng dư nợ tín dụng tăng 0,81% so với tháng trước và tăng 14,18%, đây là mức tăng trưởng cao nhất trong những năm gần đây. Đầu vào giảm xuống chắc chắn sẽ tạo áp lực lớn cho các NH trong việc cân đối đầu ra.
Hiện các NH đang tập trung thu hút tiền gửi để đáp ứng nhu cầu vốn khả dụng. Điển hình như khi gửi tiền tại VietCapitalBank chỉ từ 50 triệu đồng với kỳ hạn 1 tháng đã được nhận quà và quay số cuối kỳ với các giải thưởng xe máy, tivi… Ngoài ra, doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia ký kết hợp đồng tiền gửi tại NH này sẽ được ưu đãi thêm lãi suất 0,05%/năm đối với kỳ hạn dưới 6 tháng và các kỳ hạn trên 6 tháng được ưu đãi thêm đến 0,1%/năm so với biểu lãi suất huy động niêm yết. Vietcombank dành 10 tỷ đồng để thực hiện chương trình khuyến mại gửi tiền trúng thưởng cho các cá nhân gửi tiết kiệm VNĐ kỳ hạn 3 tháng hoặc 6 tháng, trả lãi sau thông thường với số tiền gửi tối thiểu 100 triệu đồng. BIDV tặng tặng ngay 0,1% số tiền tiết kiệm vào đầu kỳ hạn cho khách hàng gửi tiết kiệm từ 9 tháng. Khách hàng gửi tiết kiệm tại Sacombank từ 5 triệu đồng trở lên có cơ hội quay số trúng xe ô tô, chuyến du lịch nước ngoài, sổ tiết kiệm… OCB cũng dành gần 5 tỷ đồng để tặng quà cho khách hàng giao dịch tiền gửi. VPBank khuyến mại gửi tiết kiệm trực tuyến với giải đặc biệt lên đến 1 tỷ đồng.
Theo mục tiêu đề ra, tín dụng năm 2016 tăng trưởng khoảng 18-20%. dư nợ tín dụng tăng trưởng tính đến cuối tháng 11 tăng khoảng 14,3%. Như vậy, dư địa cho vay trong tháng cuối năm này còn khoảng 4-6%. Trong phiên họp chính phủ thường kỳ tháng 11, ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN, cho biết theo thông lệ nhiều năm vừa qua, thời điểm cuối năm tín dụng tăng rất nhanh, từ 14% tăng lên 18% chắc chắn NHNN có thể điều hành được. Nếu mở rộng tín dụng để dư nợ đạt 18-20% là hoàn toàn không khó, nhất là trong điều kiện vừa qua nhiều TCTD, NHTM muốn NHNN nới thêm hạn mức tín dụng tăng trưởng trong năm nay của từng NH. Tuy nhiên, vì yêu cầu kiểm soát lạm phát, bảo đảm giữ mặt bằng lãi suất cũng như xu hướng giảm lãi suất, bảo đảm thanh khoản của các NH nên NHNN xác định tỷ lệ tăng trưởng dư nợ khoảng 14% ở thời điểm hiện nay, cũng như 17-18% vào cuối năm.
