Niêm yết chưa lâu và số mã CP còn ít, nhưng CP họ Becamex vẫn khiến thị trường “phải ngước nhìn” với những kỷ lục tăng vốn của mình. BCE (CTCP XD-GT Bình Dương - Becamex BCC), IJC (CTCP PT HT KT - Becamex IJC) và TDC (CTCP KD-PT Bình Dương) đang là những ẩn số rất khó đoán với NĐT.
Những kỷ lục tăng vốn
Rất nhiều NĐT khi nhìn vào vốn điều lệ hiện nay của IJC đã phải kinh ngạc vì con số 2.741,94 tỷ đồng; vốn điều lệ của IJC còn lớn hơn cả một loạt blue chip trên sàn như REE, SAM, FPT, PVD, SJS… Cuối năm 2010 vốn điều lệ của IJC mới chỉ xấp xỉ 550 tỷ đồng, nhưng đã tăng lên gấp 5 lần sau đợt phát hành cho cổ đông hiện hữu tỷ lệ 1:4 với giá bán 1.0 vào đầu năm nay.
IJC đã huy động được gần 2.200 tỷ đồng trong lần tăng vốn này, gấp 2 lần giá trị tổng tài sản của công ty vào đầu năm 2010. Số tiền này sẽ được IJC đầu tư vào dự án khu đô thị IJC - TP mới Bình Dương với diện tích hơn 26ha, gồm 280 căn nhà phố thương mại, 466 nhà phố liên kế và 157 biệt thự song lập. Tổng vốn đầu tư của dự án đến gần 6.600 tỷ đồng. Thời gian xây dựng của dự án bắt đầu từ năm 2011 đến năm 2015 với tổng doanh thu dự kiến đạt gần 8.700 tỷ đồng, lợi nhuận ròng 1.760 tỷ đồng.
 |
Becamex đã rót hơn 2.000 tỷ đồng cho các công ty con |
Năm nay IJC đặt chỉ tiêu tổng doanh thu hơn 2.030 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế gần 520 tỷ đồng. Kế hoạch kinh doanh của IJC có thể khiến một NĐT thông thường “dội” ngay lập tức, lập luận rất đơn giản: IJC đã tăng vốn điều lệ lên gấp 4 lần nhưng kế hoạch lợi nhuận chỉ tăng hơn 2,5 lần so với năm trước.
Quý I năm nay, IJC chỉ mới đạt doanh thu hơn 81 tỷ đồng, tương đương 4% kế hoạch, lợi nhuận trước thuế gần 43 tỷ đồng, tương đương 8% kế hoạch. Nhìn vào những con số này, không ít người sẽ lo ngại về khả năng hoàn thành kế hoạch của IJC trong 3 quý còn lại. Ngoài bất động sản (BĐS), IJC còn có hoạt động thu phí giao thông, mang lại lợi nhuận ổn định cho công ty với mức lợi nhuận gộp 75%.
Năm nay IJC đề ra chỉ tiêu doanh thu 144 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 65 tỷ đồng cho hoạt động này. Một số NĐT cho biết, trước đây họ chú ý nhiều IJC xuất phát từ hoạt động thu phí giao thông, nhưng bắt đầu băn khoăn khi IJC tập trung nhiều cho BĐS.
Nhìn vào dự kiến của IJC về hoạt động này trong những năm tới, nhiều người cũng không khỏi băn khoăn, khi tăng trưởng doanh thu của năm 2011 so với năm liền kề trước đó chỉ hơn 1%, nhưng sang đến năm 2012 lại tăng vọt gần 35%, rồi đến năm 2013 chỉ còn 5%. Câu hỏi đặt ra ở đây là “dư địa” cho hoạt động thu phí giao thông vẫn còn nhưng IJC không chịu làm, chạy theo BĐS, hay vài năm nữa hoạt động thu phí giao thông sẽ không còn tăng trưởng?
Tương tự IJC, TDC cũng vừa thực hiện một đợt tăng vốn điều lệ lên gấp 5 lần, từ 200 tỷ đồng lên 1.000 tỷ đồng. Cuối tháng 10-2010, TDC được UBCKNN cho phép tăng vốn điều lệ từ 200 tỷ đồng lên 300 tỷ đồng, nhưng HĐQT của công ty đã trình ĐHCĐ ngừng phương án này và trình phương án tăng từ 200 tỷ đồng lên 1.000 tỷ đồng (đã được thông qua).
Cuối tháng 1 năm nay, TDC đã được UBCKNN chấp thuận với phương án này. 800 tỷ đồng sẽ được TDC phân bổ cho các dự án 2 giai đoạn - khu phố thương mại Uni-Town (300 tỷ đồng/giai đoạn), VSIP Hải Phòng (100 tỷ đồng), VSIP II Tân Uyên (70 tỷ đồng), Cửa nhựa Châu Âu (30 tỷ đồng). Năm nay TDC đặt kế hoạch kinh doanh với tổng doanh thu xấp xỉ 1.750 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế gần 210 tỷ đồng, tương ứng với EPS năm 2011 khoảng 2.100 đồng/CP.
Quý I vừa qua, BCE cũng tăng vốn điều lệ từ 200 tỷ đồng lên 300 tỷ đồng, so với 2 người anh em, BCE tăng “hơi ít” nhưng tỷ lệ tăng 50% không nhỏ so với các doanh nghiệp khác.
Những dấu chấm hỏi
Cổ đông lớn nhất của BCE, IJC và TDC là TCT Đầu tư và Phát triển công nghiệp - TNHH MTV (Becamex IDC) thường được gọi là Becamex với tỷ lệ sở hữu lần lượt là 51,82%, 75% và 60,7%. Tính sơ sơ, trong các đợt tăng vốn điều lệ vừa rồi, Becamex đã rót hơn 2.000 tỷ đồng cho các công ty con của mình thông qua các đợt tăng vốn. Đây là điều khiến không ít doanh nghiệp khác phải thán phục và thèm thuồng.
Vốn điều lệ hiện nay của Becamex đạt 4.500 tỷ đồng, tổng nguồn vốn kinh doanh đạt 14.726 tỷ đồng. Becamex hoạt động đa ngành, từ phát triển cơ sở hạ tầng, khu công nghiệp, xây dựng, BĐS, khoáng sản đến ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, thương mại, viễn thông, y tế, giáo dục… Tiềm lực của Becamex “mẹ” lẫn “các con” đã được thị trường nhìn thấy.
Nhưng lại xảy ra một nghịch lý là diễn biến của nhóm CP nhà Becamex lại khá buồn tẻ trên thị trường. Cuối tuần qua, BCE, IJC và TDC đều đóng cửa dưới mệnh giá 1.0. Có 3 nguyên nhân chính được đưa ra để lý giải vấn đề này:
Thứ nhất, nhiều NĐT đặt giả thiết, nếu những khó khăn của thị trường BĐS vẫn còn kéo dài, liệu Becamex có đủ sức để tiếp tục rót vốn cho "các con" hay không? Khi nhìn vào quy mô dự án các công ty con của Becamex theo đuổi, NĐT có thể nghĩ rằng những đợt tăng vốn vừa qua chưa phải là lần cuối cùng.
Lấy thí dụ, tổng tài sản của TDC vào thời điểm cuối năm 2010 chỉ đạt gần 1.700 tỷ đồng, trong khi tính riêng 5 dự án công ty theo đuổi tổng vốn đầu tư đã lên đến gần 4.900 tỷ đồng. Becamex mạnh, nhưng nguồn vốn không phải vô tận. Đặt trường hợp vì những lý do bất khả kháng Becamex không thể rót vốn mạnh mẽ cho “các con” trong thời gian tới, hiệu ứng tiêu cực sẽ xuất hiện, không chỉ ảnh hưởng nơi “con” mà có thể lan sang cả “mẹ".
Thứ hai, giả sử vốn (đầu vào) không phải là vấn đề lớn đối với nhà Becamex, thị trường tiêu thụ (đầu ra) lại là thách thức không nhỏ. Mặc dù thị trường BĐS tại Bình Dương có không ít tiềm năng, nhưng trong khi thị trường BĐS tại TPHCM vẫn đang khá trầm lắng, giá của nhiều dự án đang rất rẻ, việc NĐT bỏ tiền mua đất, mua nhà tại Bình Dương không đơn giản.
Thứ ba, việc Becamex nắm cổ phần với tỷ lệ lớn đem lại không ít lợi thế cho BCE, IJC và TDC nhưng cũng tạo ra không ít lo ngại cho NĐT. Khả năng các công ty con “ỷ lại” vào sự lớn mạnh của công ty mẹ có thể dẫn đến việc không nỗ lực hết sức trong hoạt động của mình. Hoạt động của công ty con sẽ chịu sự chi phối của công ty mẹ, có thể dẫn đến rủi ro các cổ đông còn lại không có nhiều tiếng nói.
Trong danh sách cổ đông lớn của IJC, ngoài Becamex còn có Dragon Capital nhưng tỷ lệ sở hữu mới chỉ xấp xỉ 7%. Việc tăng vốn điều lệ với tỷ lệ quá "khủng" cũng đồng nghĩa với việc CP họ Becamex gặp rủi ro pha loãng cực lớn. Điều này vô tình sẽ tạo sức ép cho những doanh nghiệp họ Becamex niêm yết sau này.
Nhiều NĐT có thể sẽ nghĩ đến những doanh nghiệp này rồi cũng sẽ có những đợt tăng vốn "khủng", CP bị pha loãng, từ đó mặc dù CP lên sàn tốt nhưng vì e ngại, sẽ không mua vào, từ đó tính hấp dẫn giảm sút. Kỳ vọng giảm, CP dù giá có rẻ, có tốt vẫn giảm, đây có thể là tình cảnh hơi éo le CP họ Becamex gặp phải.
