Đáng chú ý, phiên giao dịch ngày 11/10, chỉ số này đã bốc hơi đến 4,84%, mức giảm mạnh nhât kể từ đầu năm.
Theo các chuyên gia phân tích, nguyên nhân gây ra sự sụt giảm của VN Index do tác động bởi thị trường thế giới. Xuất phát điểm là cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung Quốc và những biểu hiện “thấm mệt” của Trung Quốc, khiến chỉ số Shanghai Composite mất 6,6%. Thêm vào đó là tâm lý “kỳ vọng lạm phát” trong giới đầu tư đã đẩy lợi tức trái phiếu Mỹ tăng lên và khiến chỉ số S&P 500 giảm đến 7,26% trong tháng.
Chứng khoán phái sinh hút dòng tiền
Song hành với động thái điều chỉnh giá cổ phiếu, thanh khoản trên thị trường chứng khoán cơ sở ngày càng sụt giảm.
Theo báo cáo thống kê từ Công ty chứng khoán Sài Gòn - SSI, giá trị giao dịch bình quân trên sàn HoSE bình quân 5.300 tỷ đồng/phiên. Tuy nhiên sau khi loại trừ kết quả giao dịch thỏa thuận tại hai mã MSN và VIC (ngày 2/10 và 5/10), thanh khoản trên thị trường chỉ đạt 4.500 tỷ đồng/phiên và giảm 3,5% so với tháng trước.
Như vậy, tính chung trên cả hai sàn HoSE và HNX, giá trị giao dịch bình quân trong tháng đạt 5.200 tỷ đồng/phiên và giảm 4.21% so với tháng Chín.
Trái với những diễn biến trên, thị trường phái sinh đã thu hút dòng tiền bằng những phiên giao dịch đầy sôi động.
Cụ thể, khối lượng giao dịch bình quân trong tháng đạt 110.938 hợp đồng/phiên, tăng tới 35,3% so với tháng Chín và tăng 14% so với trung bình cả quý 3. Theo đó, giá trị giao dịch tăng tương ứng 29,6% và 12,33%, mức giao dịch bình quân chính thức chạm ngưỡng 10.200 tỷ đồng/phiên.
Như vậy, thanh khoản trên thị trường phái sinh cao gần gấp đôi so với thị trường cơ sở.
Tuy nhiên, trong những phiên giao dịch cuối tháng Mười, khi VN Index lấy lại đà hồi phục thì thanh khoản trên thị trường phái sinh cũng bắt đầu giảm sút. Thời điểm này, giá trị giao dịch hợp đồng tương lai đã điều chỉnh từ mức bình quân 14.000 - 16.000 tỷ đồng/phiên xuống khoảng 10.000 tỷ đồng (ngày 31/10) và đây là phiên giao dịch VN30 Index có bước nhảy vọt 3,15%.
Về động thái của khối ngoại, sau đợt mua ròng liên tục trong tháng Chín, các nhà đầu tư nước ngoài quay ra bán ròng tới 2.630 tỷ đồng qua kênh khớp lệnh trên HoSE suốt tháng Mười.
Xu thế này cũng diễn ra với sàn HNX, khối ngoại đã bán ròng 30 tỷ đồng trong tháng. Trong đó, mã cổ phiếu MSN bị bán ròng đột biến qua hình thức giao dịch thỏa thuận với giá trị lên trên 11.380 tỷ đồng.
Kết quả kinh doanh quý 3 sụt giảm
Bên cạnh những tác động từ yếu tố bên ngoài, báo cáo kết quả kinh doanh quý 3 từ các công ty niêm yết cũng góp phần chi phối tới tâm lý các nhà đầu tư nội địa.
Nhìn lại diễn biến giao dịch trên thị trường cơ sở vào thời điểm 3 tháng trước, khi các doanh nghiệp lần lượt công bố kết quả kinh doanh quý 2 với các mức tăng trưởng cao, chỉ số VN Index bật từ đáy 893,16 điểm (ngày 11/7) và đi lên. Theo đó, giá cổ phiếu của nhiều công ty trong nhóm VN30 đã tăng tốc song hành mức tăng trưởng lợi nhuận sau thuế.
Sang tới tháng này, khi một số doanh nghiệp trong rổ VN30 báo cáo kết quả kinh doanh quý 3 với mức lợi nhuận giảm đã khiến giá cổ phiếu đi xuống. Cụ thể, lợi nhuận sau thuế trong quý 3 của các mã VPB, MSN, PLX giảm lần lượt điều chỉnh giảm 26,1%, 3,2% và 0,4% đã khiến giá cổ phiếu rơi tương ứng 21,2%, 10% và 3,63% trong tháng Mười.
Tâm lý bi quan lan rộng trên thị trường và làm ảnh hưởng đến cả các mã cổ phiếu có mức tăng trưởng lợi nhuận ổn định, như các mã VJC, VIC, GAS, MBB, PNJ đều ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận sau thuế trên 40% song giá các cổ phiếu cũng sụt nhẹ từ 5% đến 14% so với tháng Chín.
Tổng kết từ SSI, tính đến hết ngày 2/11trên thị trường đã có 617/748 doanh nghiệp công bố kết quả kinh doanh quý 3, nhưng nhìn chung mức tăng trưởng lợi nhuận sau thuế đạt gần 24% và giảm đáng kể so với các mức tăng trưởng tại quý 2 là 27% và quý 1 là 32% so với cùng kỳ năm trước.
