CII tăng vốn quá nóng

Thế nhưng, trong chiến lược phát triển giai đoạn 2018-2020 vừa được công bố, CII sẽ phát hành CP tăng vốn do nhu cầu về vốn vẫn rất lớn. Điều này đặt ra nhiều nỗi lo cho cổ đông về rủi ro pha loãng CP, đặc biệt là hiệu quả kinh doanh trong thời gian tới.

M&A để “mồi” vốn

Năm 2016, hoạt động thu phí đã mang về cho CII 794,2 tỷ đồng, bao gồm trạm Xa lộ Hà Nội (402,8 tỷ đồng), trạm Cà Ná (114,4 tỷ đồng), trạm DT741 (99,1 tỷ đồng), trạm Rạch Miễu (177,9 tỷ đồng).

Theo ông Lê Quốc Bình, Tổng giám đốc CII, đến thời điểm hiện tại CII đã hoàn thành việc tái cơ cấu 3/4 lĩnh vực chính, gồm cầu đường, nước, xây dựng hạ tầng và dân dụng. CII hiện nắm giữ 51-56% cổ phần tại 3 doanh nghiệp là CTCP Cầu đường CII (LGC) vốn điều lệ 1.929 tỷ đồng, CTCP Xây dựng hạ tầng CII (CEE) vốn điều lệ 415 tỷ đồng và CTCP Hạ tầng nước Sài Gòn (SII) vốn điều lệ 587 tỷ đồng.

Cả 3 doanh nghiệp này được CII mua và cấu trúc lại trong giai đoạn 2013-2014. Chẳng hạn, LGC trước là CTCP Cơ khí điện Lữ Gia, CEE là CTCP Công trình giao thông 565, còn SII tiền thân là CTCP Xây dựng Việt Thành. Bên cạnh đó, CII còn sở hữu 100% vốn tại CII Services (vốn điều lệ 10 tỷ đồng), doanh nghiệp phụ trách các dịch vụ hạ tầng cho những dự án đã hoàn thành của CII. 

Mục tiêu của CII là phát triển thành tập đoàn đầu tư tài chính trong lĩnh vực phát triển cơ sở hạ tầng tại Việt Nam. Tính đến thời điểm cuối năm 2016, CII  đã tham gia góp vốn tại 10 công ty cùng lĩnh vực, chủ yếu là cơ sở hạ tầng, trong đó có 6 công ty con.

Tổng vốn đầu tư vào các công ty này khoảng 4.000 tỷ đồng. Với số vốn "mồi” này, CII đã huy động được gấp nhiều lần số vốn từ thị trường tài chính để đầu tư vào các dự án bằng nhiều hình thức, như phát hành trái phiếu doanh nghiệp, trái phiếu chuyển đổi, CP và vay vốn ngân hàng.

Như vậy, nếu tính từ năm 2013 đến hết quý II-2017, tổng tài sản của CII đã tăng từ 8.017 tỷ đồng lên 19.465 tỷ đồng. Tài sản tăng nhưng vay nợ của CII cũng tăng mạnh. Cụ thể, tại thời điểm ngày 30-6, tổng dư nợ vay tài chính của CII lên đến 9.876 tỷ đồng, lãi suất vay trung bình 8,6%/năm. Trong đó, 80% là nợ vay ngân hàng, 11% trái phiếu doanh nghiệp và 9% trái phiếu chuyển đổi. Năm 2017, CII có 2 đợt phát hành trái phiếu chuyển đổi với tổng giá trị lên đến 60 triệu USD.

Rủi ro pha loãng

Theo tính toán, nhu cầu có vốn để tiếp tục hoàn thiện quá trình cơ cấu mảng bất động sản và đầu tư cho các dự án cầu đường, CII cần thêm khoảng 3.400 tỷ đồng trong giai đoạn 2018-2020. Cụ thể, CII sẽ bơm 1.640 tỷ đồng cho dự án cầu Bình Triệu 2 (300 tỷ đồng), mở rộng Xa lộ Hà Nội (520 tỷ đồng) và các dự án M&A, bằng việc mua lại CP của các doanh nghiệp có tiềm năng cũng như gia tăng tỷ lệ sở hữu tại các dự án CII chưa phải là cổ đông chính.

Đối với lĩnh vực còn lại là bất động sản, theo ông Bình, CII đang đàm phán với Hongkong Land để phát triển quỹ đất hiện có. CII và Hongkong Land đã ký kết hợp đồng ghi nhớ để phát triển dự án Riverpark có quy mô 965 căn hộ tại Thủ Thiêm (quận 2). Tổng vốn đầu tư vào dự án này hơn 400 triệu USD, trong đó CII góp 950 tỷ đồng.

Với nhu cầu vốn này, CII lên kế hoạch phát hành 123 triệu CP mới trước khi kết thúc năm tài chính 2017 cho cổ đông hiện hữu với tỷ lệ 2:1, giá bán 15.000 đồng/CP. Số tiền huy động từ đợt phát hành này 1.850 tỷ đồng, phần còn lại sẽ được huy động từ nội bộ và vay nợ bổ sung 1.550 tỷ đồng.

Kế hoạch phát hành CP này khiến nhiều NĐT lo ngại về rủi ro pha loãng của CII, đặc biệt là trong năm 2018 khi thực hiện chuyển đổi thành CP của 60 triệu trái phiếu chuyển đổi phát hành trong năm 2017. Theo tính toán, EPS của CII trong năm 2018 (tính cả việc phát hành 123 triệu CP và hoán đổi 60 triệu trái phiếu chuyển đổi thành 43,7 triệu CP) giảm từ 5.900 đồng/CP xuống còn 3.500 đồng/CP.

Một yếu tố khiến cổ đông quan ngại là hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp liệu có đi cùng với sự gia tăng về vốn, nhất là sau hàng loạt vụ lùm xùm về các dự án BOT, một trong những lĩnh vực kinh doanh trọng yếu của CII.