NoXH kích cung – cầu thị trường

“Thông qua các chương trình phát triển nhà ở xã hội (NoXH) trọng điểm cùng với nhiều chính sách hỗ trợ cụ thể, thiết thực, hàng triệu người dân có điều kiện khó khăn về nhà ở đã được giải quyết. Qua đó, góp phần giải quyết tồn kho BĐS, tháo gỡ khó khăn cho thị trường và giúp nhiều doanh nghiệp vượt thoát khủng khoảng”. Đó là nhận định của Thứ trưởng Bộ Xây dựng Đỗ Đức Duy (ảnh). Ông Duy cho biết:

Ngày 30-11-2011, lần đầu tiên Chiến lược phát triển Nhà ở quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt với nhiều điểm có tính đột phá: “Phát triển nhà ở là trách nhiệm của Nhà nước, xã hội và của người dân”. Các quan điểm, tư tưởng, giải pháp nêu trong chiến lược này sau đó đã được cụ thể hóa tại Nghị định 188 năm 2013, sau đó là Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100 năm 2015. Các văn bản này đã quy định rõ các chính sách cụ thể để khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển NoXH như: miễn tiền sử dụng đất; giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm thuế VAT đầu ra; hỗ trợ tín dụng ưu đãi... Đồng thời quy định các dự án nhà ở thương mại có quy mô diện tích từ 10ha trở lên phải giành 20% quỹ đất đã đầu tư hạ tầng để xây dựng NoXH. Đây chính là giải pháp giúp người nghèo có cơ hội được tiếp cận với các dịch vụ đô thị, tiện ích xã hội có chất lượng một cách bình đẳng như người giàu.

PHÓNG VIÊN: - Nhưng thưa ông, trong một hội thảo được tổ chức gần đây tại TPHCM, một số ý kiến cho rằng việc phát triển NoXH trong thời gian qua rất khiêm tốn và gần như thất bại?

Thứ trưởng ĐỖ ĐỨC DUY: - Chính phủ, Bộ Xây dựng cùng các bộ, ngành, địa phương đã triển khai hàng loạt chương trình phát triển NoXH trọng điểm phù hợp với từng khu vực, từng nhóm đối tượng cụ thể. Theo báo cáo của Chính phủ gửi đến Quốc hội tại kỳ họp thứ X: Đối với người có công, Nhà nước hỗ trợ trực tiếp kinh phí để xây dựng mới, cải tạo nhà ở, đến nay đã thực hiện được khoảng 80% trong số gần 80.000 hộ theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định 22. Đối với các hộ nghèo khu vực nông thôn, Chương trình 167 giai đoạn 1 đã hỗ trợ 530.000 hộ, hiện đang triển khai giai đoạn 2 với khoảng 311.000 hộ. Đối với khu vực ngập lũ ĐBSCL, giai đoạn 1 đã giải quyết chỗ ở an toàn, ổn định cho 146.000 hộ dân, giai đoạn 2 đã giải quyết thêm được hơn 50.000 hộ. Đối với khu vực thường xuyên bị bão lũ ở miền Trung, đã hoàn thành giai đoạn thí điểm với 700 căn, đang triển khai giai đoạn mở rộng với khoảng 28.000 căn nhà chống bão, lũ.

Đối với chương trình NoXH khu vực đô thị: đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 135 dự án NoXH, trong đó có 51 dự án NoXH cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng 25.850 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 9.560 tỷ đồng; 84 dự án NoXH cho công nhân, quy mô xây dựng 28.550 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 6.730 tỷ đồng. Trên cả nước đang tiếp tục triển khai 171 dự án NoXH, trong đó có 108 dự án NoXH cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 61.290 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 31.760 tỷ đồng; 63 dự án NoXH cho công nhân với quy mô xây dựng khoảng 69.300 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 18.800 tỷ đồng. Chương trình phát triển nhà ở sinh viên đã có 85 dự án hoàn thành và đưa vào khai thác sử dụng, giải quyết chỗ ở cho khoảng 330.000 sinh viên.

- Vậy theo Thứ trưởng, đâu là những giải pháp căn cơ và cốt lõi đã giúp thị trường BĐS vực dậy sau một thời gian dài đóng băng?

- Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng đóng băng của thị trường BĐS giai đoạn 2011-2012 là tình trạng lệch pha cung-cầu, thị trường thừa quá nhiều sản phẩm trung và cao cấp, trong khi thiếu quá nhiều sản phẩm bình dân, giá rẻ. Chính vì vậy, vấn đề cốt lõi để tháo gỡ khó khăn cho thị trường là phải khắc phục sự lệch pha cung-cầu, điều chỉnh cơ cấu hàng hóa một cách hợp lý để sản phẩm BĐS đến được với mọi đối tượng, phù hợp với nhu cầu thực và khả năng thanh toán thực của thị trường. Từ đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã đề xuất một nhóm giải pháp đồng bộ để tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS gắn với thực hiện Chiến lược nhà ở quốc gia, đặc biệt là NoXH, được Chính phủ cụ thể hóa tại Nghị quyết 02 năm 2013 và Nghị quyết 61 năm 2014.

Cùng với việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, Chính phủ, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tiến hành rà soát, phân loại các dự án BĐS trên phạm vi cả nước, thực hiện chuyển đổi nhiều dự án nhà ở thương mại sang dự án NoXH, điều chỉnh cơ cấu căn hộ các dự án nhà ở thương mại (chia nhỏ căn hộ) cho phù hợp hơn với nhu cầu của thị trường; Chính phủ đã thực hiện việc miễn giảm tiền sử dụng đất, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT đối với các doanh nghiệp phát triển NoXH; đặc biệt, Chính phủ đã đưa ra gói hỗ trợ tín dụng 30.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi dành cho doanh nghiệp phát triển NoXH và người dân vay để mua, thuê, thuê mua NoXH, nhà ở thương mại giá bán thấp... Chính nhờ các giải pháp đồng bộ đó, thị trường TTBĐS đã phục hồi tích cực. Lượng giao dịch thành công liên tục tăng, bắt đầu từ phân khúc sản phẩm trung bình và thấp, lan dần sang khu vực sản phẩm trung và cao cấp.

- Nói như vậy việc phát triển NoXH trong thời gian qua được xem là một điểm sáng của thị trường. Vậy còn những rào cản gì khiến cho nguồn cung vẫn hạn chế?

- Trong lúc thị trường BĐS đóng băng, nhiều doanh nghiệp BĐS đã lựa chọn NoXH như một cứu cánh để vượt qua khó khăn, ổn định và phát triển. Hàng loạt dự án NoXH quy mô lớn được nhiều doanh nghiệp triển khai. Chính nhờ có chính sách hỗ trợ NoXH kịp thời của Chính phủ đã giúp nhiều doanh nghiệp vượt qua được giai đoạn khó khăn nhất khi thị trường BĐS đóng băng và từng bước phát triển ổn định. Báo cáo thẩm tra của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội về thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về hoạt động giám sát chuyên đề, hoạt động chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XIII đến năm 2015, khẳng định: “Các chương trình phát triển NoXH trọng điểm đạt được nhiều kết quả tích cực, đã giúp cải thiện chỗ ở cho hàng trăm hộ gia đình, cá nhân có khó khăn về nhà ở, góp phần đảm bảo chính sách an sinh xã hội”.

Dù NoXH đã phát triển đáng kể, nhưng thực tế sản phẩm NoXH vẫn còn thiếu rất nhiều so với nhu cầu, trong khi vẫn còn đó nhiều lực cản như: Một số địa phương chưa thực sự quan tâm đẩy mạnh phát triển NoXH; quy định giành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để đầu tư phát triển NoXH ở một số nơi chưa được thực hiện nghiêm túc; nguồn vốn trung và dài hạn cho phát triển NoXH còn thiếu; nhiều doanh nghiệp BĐS vẫn chưa mặn mà với NoXH. Đây chính là những nhiệm vụ đặt ra với Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cần quan tâm và nỗ lực giải quyết trong thời gian tới. Tuy nhiên, dẫu gì vẫn có thể khẳng định phát triển NoXH là một trong những điểm sáng trong phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011-2015.

- Xin cảm ơn Thứ trưởng.