NoXH bế tắc đủ đường

 Không ít dự án NoXH xây dựng đến giai đoạn hoàn thiện nhưng vẫn ế ẩm, do thiếu cơ chế cho vay ưu đãi sau khi gói ưu đãi 30.000 tỷ đồng kết thúc, cũng như những hạn chế trong cơ chế thuê, mua và chuyển nhượng NoXH, hoặc một số dự án ở quá xa khu vực trung tâm, thiếu kết nối hạ tầng.

Ngân hàng không cho vay

The Vesta được biết đến là dự án NoXH lớn nhất miền Bắc, được CTCP Đầu tư Hải Phát (Hải Phát) đầu tư xây dựng tại Hà Đông (Hà Nội) với đầy đủ các tiện ích như khu nhà ở thương mại, trường học, khu vui chơi, khu thể thao… Hải Phát đã đầu tư khoảng 2.300 tỷ đồng để phát triển dự án NoXH này với quy mô 2.000 căn hộ, dự kiến sẽ cung cấp chỗ ở cho khoảng 3.900 người thu nhập thấp.  Đại diện nhà đầu tư, ông Vũ Kim Giang, Tổng giám đốc Công ty Hải Phát Land, cho biết cơ cấu đầu tư dự án theo quy hoạch được duyệt gồm 20% (400 căn hộ) là nhà ở cho thuê, 20% (400 căn hộ) là nhà ở thương mại, 60% (1.200 căn hộ) còn lại là NoXH để bán. Đến nay, dự án NoXH The Vesta đã vào giai đoạn hoàn thiện, chủ đầu tư đã cất nóc 6 trong số 8 tòa chung cư của dự án để đảm bảo tiến độ xây dựng như cam kết. Nhưng tiến độ bán hàng tại dự án The Vesta vô cùng khó khăn vì những ách tắc tín dụng ưu đãi cho NoXH. 

Năm 2016, khi NHNN dừng gói 30.000 tỷ đồng cho vay mua NoXH, việc bán nhà tại dự án rất bế tắc, bởi với đối tượng khách hàng thu nhập thấp hầu hết cần phải có hỗ trợ về tài chính dài hạn mới có đủ tài chính để mua nhà, chi trả lãi suất hàng tháng. Trước thực trạng bế tắc này, để bán được nhà, trong năm 2017 Hải Phát đã phải tự đứng ra hỗ trợ lãi suất cho khách hàng mua nhà bằng cách làm việc với các ngân hàng đối tác để hỗ trợ phần chênh lệch lãi suất trên 5%.

Cũng theo ông Vũ Kim Giang, sau nhiều đợt hỗ trợ khách hàng lãi suất mua nhà, giao dịch mua bán của dự án đã tăng trở lại. Đến nay có khoảng trên 700 căn hộ tại The Vesta được bán cho người thu nhập thấp, lượng căn hộ ế tại dự án hiện còn khoảng gần 500 căn. Nhưng việc tự đứng ra hỗ trợ khách hàng mua NoXH đang gây thiệt hại lớn cho chủ đầu tư, bởi thời gian hỗ trợ lãi suất cho người thu nhập thấp mua nhà thường kéo dài từ 10-15 năm, rủi ro biến động lãi suất rất lớn.

Không chỉ có Hải Phát, dự án NoXH tại Kim Chung (Hoài Đức, Hà Nội), do Công ty TNHH Bánh kẹo Thăng Long làm chủ đầu tư, cũng rơi vào tình trạng ế ẩm trong thời gian qua. Đến nay dự án vẫn đang tiếp nhận hồ sơ mua nhà cho cả ngàn căn hộ chưa bán được. Tương tự, dự án NoXH tại Quốc Oai do CEO Group thực hiện, dù đến nay đã mở bán cả chục lần, giá bán căn hộ gần 10 triệu đồng/m2, nhưng lượng người đăng ký mua căn hộ vẫn không nhiều. 

Một nhà đầu tư khác là CTCP Bê tông và xây dựng Vinaconex Xuân Mai cũng đang mắc kẹt với một số dự án NoXH sau khi đầu tư xây dựng. Chẳng hạn như dự án khu chung cư 25 tầng tại Ngô Thì Nhậm (Hà Đông), tòa nhà CT1 được thi công tới tầng 5 song không thể bán vì chưa có cơ chế bán phù hợp. Ông Đặng Hoàng Huy, Giám đốc Vinaconex Xuân Mai, cho biết với dự án tòa nhà CT1 tại Hà Đông, dù chủ đầu tư hiện rất cần vốn nhưng công ty vẫn phải chờ có cơ chế mới triển khai việc bán nhà.

Gói tín dụng ưu đãi tiếp tục chờ

Từ thực tế bán NoXH tại dự án The Vesta, đại diện chủ đầu tư cho rằng khó khăn lớn nhất trong phát triển các dự án NoXH hiện nay là phải có một nguồn tín dụng phù hợp cho người mua nhà. Bởi khi Hải Phát tung ra các chương trình hỗ trợ chênh lệch lãi suất mua nhà, cứ đưa ra chương trình nào là bán hết sạch nhà theo chương trình đó. Điều này cho thấy ngoài yếu tố chủ đầu tư phát triển dự án tốt, việc hỗ trợ lãi suất là vấn đề quan trọng nhất quyết định sự thành công của các dự án NoXH.

Chính sách hỗ trợ lãi suất cho khách hàng được Hải Phát đưa ra một phần cũng là để chia sẻ, gỡ khó cho người thu nhập thấp mua nhà, đồng thời cũng tăng tính thanh khoản của dự án cho chính chủ đầu tư.

Còn theo ông Nguyễn Văn Đực, Phó Giám đốc Công ty Địa ốc Đất Lành, để tăng nhanh nguồn cung nhà ở cho người thu nhập thấp phải thay đổi phương thức đầu tư NoXH hoàn toàn theo cơ chế thị trường. Nhà nước nên xóa bỏ các ưu đãi cho chủ đầu tư hiện nay mà chỉ tập trung hỗ trợ trực tiếp cho người mua nhà.

Khi đó, doanh nghiệp thực hiện đầu tư dự án NoXH giống như nhà ở thương mại, nhưng phải dành tỷ lệ 20-50% tùy theo từng dự án để xây nhà ở giá rẻ với diện tích từ 25-45m2 mỗi căn hộ, sử dụng vật liệu thông thường, chất lượng đảm bảo, an toàn cho người sử dụng.

Thực tế, một cơ chế tín dụng ưu đãi hỗ trợ người mua nhà đã được NHNN rục rịch ban hành từ khi gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng kết thúc vào cuối năm 2016, nhưng đến nay chính sách này vẫn chưa được cụ thể hóa.

Các chủ đầu tư dự án nhà ở thu nhập thấp và người mua nhà đều kỳ vọng với động thái chính sách hỗ trợ tín dụng với lĩnh vực mua nhà ở được đưa ra trong Nghị quyết phiên họp thường kỳ tháng 5 của Chính phủ, một chính sách mới về ưu đãi mua nhà sẽ được ban hành, khi đó tình trạng mắc kẹt của một số chủ đầu tư dự án NoXH hiện nay sẽ được gỡ vướng.