(ĐTTCO) - Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp có hiệu lực từ ngày 1-1-2012 đã quy định các loại đất phi nông nghiệp, trong đó có đất ở tại đô thị, là đối tượng chịu thuế; áp dụng thuế suất 0,03% trên bảng giá đất đối với diện tích đất ở trong hạn mức; áp dụng thuế suất 0,07% đối với phần diện tích đất ở vượt không quá 3 lần hạn mức và áp dụng thuế suất 0,15% đối với phần diện tích đất ở vượt trên 3 lần hạn mức. Trong khi đó, giá đất tính thuế được tính theo bảng giá đất của UBND TPHCM chỉ bằng 30% giá đất thực tế trên thị trường, nên mức thuế phải nộp rất thấp so với giá trị thật. Thí dụ, căn nhà 100m2 ở đường Đồng Khởi, quận 1, có giá đất 162 triệu đồng/m2 theo bảng giá đất (trong lúc giá thị trường lên đến trên 1 tỷ đồng/m2), giá tính thuế 162 triệu x 100m2 = 16,2 tỷ đồng, mức thuế phải nộp 16,2 tỷ đồng x 0,03% = 4,86 triệu đồng/năm. Đây là loại thuế trực thu người sử dụng đất ở phải nộp hàng năm. Ở nước ta cho đến nay, chỉ mới đánh thuế sử dụng đất ở (như trên), chưa đánh thuế tài sản nhà ở.
Nhiều nước trên thế giới đã đánh thuế BĐS (bao gồm cả nhà và đất), là một nguồn thu ngân sách hàng năm ổn định, bền vững của tỉnh, thành phố, tiểu bang, vùng... với nhiều phương thức chúng ta có thể tham khảo: Tại Hoa Kỳ, việc đánh thuế BĐS do các tiểu bang quy định, mỗi tiểu bang có thuế suất khác nhau. Thí dụ, tại bang California, thuế suất hơn 1,2%/giá trị BĐS/năm, bao gồm nhà và đất, còn tại bang Texas thuế suất hơn 4%. Thuế suất ở các bang tại Hoa Kỳ khác nhau do giá trị BĐS ở các bang khác nhau. Tại Đài Loan (Trung Quốc), mức thuế lại phân biệt theo từng phân khúc BĐS, như áp dụng mức thuế 1,2-2% đối với nhà chung cư; khoảng 1,4% đối với nhà riêng; 3-5% đối với công trình thương mại.
 |
Ảnh: LONG THANH |
Tại Hàn Quốc, áp dụng mức thuế khác nhau đối với các dòng sản phẩm BĐS, như đánh thuế 0,15-0,5% đối với nhà riêng; 0,25% đối với nhà chung cư; 4% đối với biệt thự, nhà trong khu sân golf, các khu vui chơi giải trí; 5% đối với nhà tại các khu đô thị lớn. Mức thuế được tính trên bảng giá đất do địa phương ban hành. Tại Singapore, đánh thuế BĐS thứ 2 rất cao, thuế tài sản phụ trội áp dụng từ năm 2013 trên BĐS thứ 2 lên đến 7% trên giá mua nhà; 10% đối với BĐS thứ 3. Tại Nhật Bản, mức thuế BĐS từ 1,4-2,1% trên giá trị cả nhà và đất tính theo giá thị trường và được điều chỉnh 3 năm một lần. Tại Anh, vừa đánh thuế tài sản phụ trội lên BĐS thứ 2 kể từ ngày 1-4-2016. Theo đó, với BĐS thứ 2 có giá trên 40.000 bảng, người mua phải nộp thêm 3% so với mức thuế thông thường; nhà có giá trên 1,5 triệu bảng mức thuế lên tới 15%. Nhưng nếu bán nhà cũ trong vòng 3 năm kể từ khi mua nhà thứ 2 sẽ được hoàn trả thuế đã nộp.
Từ chính sách thu thuế BĐS của các nước nói trên, chúng tôi đề xuất nghiên cứu một số giải pháp cụ thể như sau: Không thu thuế BĐS đối với nhà ở xã hội, nhà ở tái định cư, nhà ở thương mại có giá trị dưới 1 tỷ đồng, nhà cấp 4 trở xuống. Không thu thuế này đối với các hộ gia đình dù đã có 1 căn nhà nhưng đang ở chật (đối với TPHCM dưới mức bình quân 10m2/người) nay mua thêm nhà thứ 2, thứ 3... nhưng tổng diện tích các căn hộ nhỏ này cũng chỉ dưới 200m2. Trong giai đoạn đầu nên áp dụng mức thuế suất vừa phải, phù hợp với sức dân. Đối với người có từ căn nhà thứ 2 trở đi áp dụng thuế suất tài sản phụ trội tùy theo số lượng và giá trị tài sản. Để tạo thuận lợi cho việc áp dụng chính sách thu thuế BĐS, cần hoàn thành nhanh việc cấp sổ đỏ cho các nhà ở; xây dựng, hoàn thiện hệ thống thông tin dữ liệu quốc gia, trong đó có cơ sở dữ liệu nhà ở quốc gia, liên thông các ngành, các tỉnh và được cập nhật theo thời gian thực, nhất là sớm hoàn thành cấp thẻ căn cước công dân, xác định mã số định danh cá nhân, để biết rõ người dân đang sở hữu nhà ở.
