Gói 30.000 tỷ đồng khó về đích

Chỉ còn chưa đến 6 tháng gói tín dụng 30.000 tỷ đồng sẽ đóng cửa, trong khi phải giải ngân khoảng 16.000 tỷ đồng để hoàn thành kế hoạch đề ra. Tiến độ giải ngân thời gian qua vẫn chưa có nhiều chuyển biến, mặc dù thủ tục có một số cải tiến. Như vậy, gói 30.000 tỷ đồng khó về đích như kỳ vọng, nên chăng tiếp tục gia hạn cho gói kích cầu này?

Số liệu bất nhất

Mới đây, tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội  khóa XIII, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội, cho biết tính đến hết tháng 10-2015, tổng số tiền các ngân hàng đã cam kết cho vay theo gói tín dụng 30.000 tỷ đồng đạt hơn 21.500 tỷ đồng (72%), trong khi số giải ngân thực tế đạt xấp xỉ 13.500 tỷ đồng (45%). Trong số này, gần 10.100 tỷ đồng được chuyển cho bên mua là các cá nhân, hộ gia đình, số còn lại dành cho doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội vay. Mặc dù Bộ Xây dựng thừa nhận tiến độ giải ngân vẫn “chưa đạt như mong muốn”, song cơ quan này kỳ vọng với các cam kết cho vay đã ký, đến cuối quý I-2016 các ngân hàng thương mại sẽ cho vay đạt mốc 30.000 tỷ đồng. Trong khi đó, số liệu của Cục Quản lý Nhà và Thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) cho biết đến hết tháng 7-2015, tổng số tiền các ngân hàng thương mại đã cam kết cho vay từ gói tín dụng hỗ trợ nhà ở 30.000 tỷ đồng chỉ 17.045 tỷ đồng và đã giải ngân 10.141 tỷ đồng.

Thực tế cho thấy, trong suốt hơn 1 năm sau khi tung ra gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng, hầu như việc giải ngân được triển khai rất chậm. Ông Đoàn Chí Thanh, Tổng giám đốc HASG, cho biết thời gian đầu khách hàng mua nhà tại những dự án xã hội hoặc thương mại đủ điều kiện vay nhưng người cần vay gặp nhiều khó khăn về thủ tục xác nhận tình trạng nhà ở, chứng minh thu nhập… Sau đó, những vấn đề này được khắc phục nhưng hoàn tất cho một hồ sơ vẫn rất khó khăn. Mới đây, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch  Hiệp hội BĐS TPHCM (HoREA), đề xuất gia hạn thời hạn giải ngân gói tín dụng ưu đãi này đến hết ngày 31-5-2018. Một thực tế là trong hơn 2 năm triển khai thực hiện, liên tục nhiều ý kiến phản ánh tiến độ giải ngân của gói tín dụng này diễn ra quá chậm chạp và việc hoàn thành theo đúng kế hoạch rất khó khả thi. Trong khi đó, những người có nhu cầu nhà ở thực sự lại không thể tiếp cận được nguồn vốn này để mua nhà. Một trong những khó khăn khiến nhiều người phải bỏ cuộc giữa chừng khi vay gói 30.000 tỷ đồng là chứng minh thu nhập và khả năng trả nợ với ngân hàng. Rõ ràng điều kiện để một người thu nhập thấp -đối tượng chính của gói tín dụng này - đáp ứng thủ tục vay vốn là không dễ dàng.

Nhu cầu vay rất lớn

Mục tiêu chính của gói 30.000 tỷ đồng là tạo điều kiện để những người thu nhập thấp, trung bình trong xã hội có cơ hội về nhà ở phù hợp. Tuy nhiên, nguồn vốn vay ưu đãi là có hạn nên việc giải ngân cho vay của chương trình này sẽ kết thúc khi NHNN giải ngân hết quy mô chương trình (30.000 tỷ đồng), nhưng không quá 36 tháng kể từ ngày Thông tư 11/2013/TT-NHNN của NHNN có hiệu lực (từ ngày 1-6-2013). Như vậy đến ngày 1-6-2016, nếu không được gia hạn việc giải ngân gói 30.000 tỷ đồng sẽ kết thúc, trong khi đó nhu cầu vay vẫn còn quá nhiều. Tại hội thảo “Cơ hội sở hữu nhà cho người trẻ” vừa được tổ chức tại TPHCM, nhiều chủ đầu tư cho biết qua tiếp xúc với khách hàng, rất nhiều người có nhu cầu nhà ở thật sự nhưng khả năng tài chính có hạn. Do đó, nhu cầu vay gói lãi suất ưu đãi 5%/năm trong thời hạn 15 năm là rất hấp dẫn, nhiều người muốn tham gia. Tuy nhiên sau khi thẩm định, nhiều hồ sơ bị trả lại. So với kết quả thực hiện của hơn 2 năm qua, chặng đường nước rút trong nửa năm còn lại là một thách thức không nhỏ cho Bộ Xây dựng. Thời gian qua các cơ quan chức năng cũng thực hiện nhiều cải tiến về thủ tục nhưng vẫn chưa như kỳ vọng của thị trường.

Việc gia hạn hay không gia hạn gói 30.000 tỷ đồng hiện nay vẫn chưa có câu trả lời chính thức từ các cơ quan chức năng. Doanh nghiệp và người mua nhà đều mong muốn gói hỗ trợ này được gia hạn thêm một thời gian nữa, nhằm hỗ trợ người mua nhà cũng như tiếp tục tạo điều kiện cho thị trường BĐS thêm vững chắc sau một thời gian đóng băng. Nhưng chỉ còn 6 tháng nữa để giải ngân hơn 50% số tiền của toàn bộ chương trinh trong thòi gian 36 tháng quả là một thách thức với các cơ quan chức năng.