Chấn chỉnh tình trạng “phân lô bán nền”

(ĐTTCO) - Trong những năm gần đây đã tái xuất hiện tình trạng phân lô bán nền tràn lan và các đợt sốt ảo giá đất tại một số địa phương. 

Trong đó, có nhiều khu đất nông nghiệp, đất trồng cây cao su, đất không được quy hoạch là đất ở, nhưng đã bị phân lô tách thửa trái pháp luật để bán đất, bán đất nền, dẫn đến nhiều người bị lừa đảo, bị thiệt hại rất lớn, gây mất an ninh trật tự, làm phá vỡ quy hoạch phát triển đô thị của địa phương và làm trở ngại trong việc thu hút các nhà đầu tư dự án lớn do giá đất đã bị đẩy lên quá cao.

Thủ phạm của các đợt sốt ảo giá đất và tình trạng phân lô bán nền trái phép chủ yếu là giới đầu nậu đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết hoặc thiếu thông tin của khách hàng và trong một số trường hợp đã câu kết với một số cán bộ chính quyền cấp cơ sở, hoặc có trường hợp do chính quyền cấp cơ sở buông lỏng công tác quản lý nhà nước trên địa bàn.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, hiện nay các quy định về đầu tư kinh doanh bất động sản còn nhiều chồng chéo, bất cập lợi dụng các bất cập này, các đầu nậu bán nền hình thành trong tương lai trái pháp luật, sử dụng các phương thức như: thỏa thuận đặt cọc giữ chỗ; thỏa thuận góp vốn; thỏa thuận hợp tác đầu tư; thỏa thuận hợp tác kinh doanh... theo quy định của pháp luật dân sự, với giá trị đặt cọc lớn, gây rủi ro cho khách hàng.

Trong lúc Luật Kinh doanh bất động sản quy định sau khi ký hợp đồng, chủ đầu tư dự án kinh doanh bất động sản hình thành trong tương lai chỉ được nhận thanh toán lần đầu của khách hàng không quá 30% giá trị hợp đồng. Thí dụ,  Luật Kinh doanh bất động sản quy định nhân viên môi giới phải được đào tạo và có chứng chỉ hành nghề. Nhưng điểm bất cập trong quá trình thực thi pháp luật là các Sở Xây dựng chưa quản lý được chất lượng nhân viên môi giới.

Cả nước có khoảng 300.000 nhân viên môi giới, thì chỉ có khoảng 30.000 người có chứng chỉ hành nghề, cũng có nghĩa là chỉ có khoảng 10% nhân viên môi giới đã qua đào tạo, dẫn đến hoạt động môi giới bị thả nổi, chất lượng thấp, thiếu tính chuyên nghiệp. Đây cũng là một nguyên nhân gây ra thiệt hại cho khách hàng và tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản.

Hay Điều 117 Bộ luật Dân sự quy định điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự. Trong đó, có quy định điều kiện "hoàn toàn tự nguyện"; "không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội"; và phải tuân thủ "hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định".      

Từ các quy định trên đây của Bộ luật Dân sự, đã phát sinh các bất cập của chế định "đặt cọc" trong Bộ luật Dân sự là đã không quy định trường hợp "đặt cọc", để bảo đảm giao kết hợp đồng theo quy định của pháp luật chuyên ngành, thì phải vừa tuân thủ quy định của Bộ luật Dân sự, phải vừa tuân thủ quy định của pháp luật chuyên ngành.

Thí dụ: "Đặt cọc" để bảo đảm giao kết hợp đồng mua bán bất động sản hình thành trong tương lai (trong đó có đất nền),  thì phải vừa tuân thủ quy định của Bộ luật Dân sự, phải vừa tuân thủ quy định của Luật Kinh doanh bất động sản.  Bộ luật Dân sự không quy định tỷ lệ hoặc giới hạn của giá trị đặt cọc trên giá trị của hợp đồng (hoặc hợp đồng dự kiến giao kết), mà do các bên tự thỏa thuận.

Lợi dụng sự thiếu đồng bộ của hệ thống pháp luật trong trường hợp này, nên các đầu nậu bán đất nền hình thành trong tương lai trái pháp luật, đã thỏa thuận đặt cọc với khách hàng và nhận tiền đặt cọc với giá trị lớn, gây thiệt hại cho khách hàng.

Năm 2017, 2018, Lãnh đạo TPHCM đã chỉ đạo quyết liệt với sự vào cuộc của các sở, ngành, quận, huyện nên đã kiểm soát, ngăn chặn được tình hình phân lô bán nền trái phép và các đợt "sốt ảo" giá đất trên địa bàn thành phố.  Sáu tháng đầu năm 2019, TPHCM đã công bố các thông tin về quy hoạch, về các dự án nhà ở trên địa bàn; Một số quận, huyện đã công bố và cảnh báo các khu đất phân lô bán nền trái phép; Một số tỉnh đã kiên quyết thực hiện cưỡng chế các khu đất phân lô bán nền, xây dựng trái phép, đã lập lại trật tự và hạ cơn "sốt ảo" giá đất ở các địa phương.

Hiệp hội đề nghị các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, nhất là UBND quận, huyện, phường, xã có biện pháp kiểm soát, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh các trường hợp đầu nậu, doanh nghiệp nấp bóng người sử dụng đất để thực hiện tách thửa, phân lô bán nền, huy động vốn trái pháp luật trên địa bàn. Ngoài ra cá nhân, hộ gia đình có nhu cầu chính đáng được tách thửa đất ở, cần được cơ quan nhà nước hết sức quan tâm giải quyết.

UBND TP đã ban hành Quyết định 60/2017/QĐ-UBND ngày 5-12-2017 "Quy định diện tích tối thiểu được tách thửa" trên địa bàn TPHCM. Nhưng đến nay, công tác giải quyết nhu cầu tách thửa đất ở của cá nhân, hộ gia đình trên địa bàn thành phố vẫn chưa được giải quyết kịp thời, do thiếu quy chế phối hợp tổ chức thực hiện giữa các Sở, ngành, quận, huyện.

Các tin khác