TS Nguyễn Thị Hậu, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, nêu vấn đề trên tại buổi nói chuyện Bảo tồn di sản đô thị trong quá trình hiện đại hóa vào chiều 3.7 ở Hà Nội.
Bà Hậu dẫn chứng nhiều không gian biệt thự tại TP.HCM đã biến mất, hoặc đang có xu hướng chuyển công năng và không còn để ở. Tình trạng này trở nên phổ biến hơn khi một số nhà đầu tư coi không gian biệt thự để kinh doanh nhiều hơn là văn hóa.
Theo bà Hậu, việc biệt thự biến thành quán cà phê, quán ăn xuất phát từ hoàn cảnh lịch sử cuối những năm 1990, khi thành phố hóa giá nhà, trong đó có nhiều biệt thự và nhà phố xưa.
Sau khi hóa giá, nhiều người đã mua được các biệt thự này, rồi cải tạo lại khá nhiều để cho người nước ngoài thuê hoặc mở quán cà phê, spa, quán ăn, và ít ra biệt thự cũng còn giữ được cái vỏ bên ngoài, thay vì bị tháo dỡ, đập bỏ xây mới.
“Đó cũng chỉ là ngắn hạn, là bảo tồn kiểu đối phó. Về lâu dài, đô thị không thể không có biệt thự. Vì thế, theo tôi về lâu dài cần trả lại chức năng cho nó. Nhưng quy trình trả lại thế nào cực kỳ nan giải”, bà Hậu nói.
Còn KTS Lý Trực Dũng thì cho rằng: “Công năng của biệt thự đã thay đổi. Đương nhiên, nhà để ở sẽ tuyệt vời, còn với công năng khác thì người ta sẽ sửa cho phù hợp. Nếu thành nhà hàng, nó sẽ bị cải tạo. Đó là một cách phá hỏng từ góc độ di sản”.
