(ĐTTCO) - Theo Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) năm 2014, từ 1-1-2015, mọi người dân bắt buộc phải tham gia BHYT và tham gia theo hộ gia đình nhằm tiến tới thực hiện lộ trình BHYT toàn dân.
Tham gia BHYT là việc làm có lợi cho người dân vì với mức đóng không cao nhưng khi không may mắc bệnh, kể cả những bệnh hiểm nghèo với chi phí điều trị lớn, người tham gia BHYT sẽ được khám, chữa bệnh. Tuy nhiên, việc bắt buộc tham gia theo hộ gia đình khiến việc mua BHYT của người dân không dễ như mong đợi.
Đầu tháng 6, người thân của tôi đến phòng BHYT tại phường 9, quận 8, TPHCM để đăng ký mua BHYT nhưng phải ra về tay không, nhân viên bán bảo hiểm cho biết do trong hộ khẩu có 5 người chưa tham gia BHYT nên bắt buộc phải mua hết cho 5 người. Chi phí BHYT cho người đầu tiên là 621.000 đồng, từ người thứ hai, thứ ba, thứ tư sẽ được giảm trừ mức đóng với giá lần lượt bằng 70%, 60%, 50% so với mức đóng của người đầu tiên… Nhưng khi hỏi ý kiến những người còn lại không ai đồng ý mua vì không có nhu cầu nên người này cũng không mua được. Tại đây, trường hợp như chúng tôi không phải là duy nhất. Một cụ ông 70 tuổi cho biết do tuổi cao sức yếu và hoàn cảnh khó khăn nên ông muốn mua BHYT để phòng lúc đau ốm không tốn nhiều chi phí, nhưng đại lý yêu cầu phải mua cả hộ gia đình. Ông không đủ khả năng trong khi các thành viên còn lại không đồng ý bỏ tiền mua BHYT vì họ cho rằng chỉ người già, người bệnh mới cần mua BHYT. Ngoài ra, tôi còn được biết nếu các thành viên khác trong hộ gia đình đã có BHYT, người mua phải có “bằng chứng” chứng minh và phải đến công an phường xác nhận mới được mua BHYT. Những người tạm trú chỉ được mua BHYT khi hộ khẩu của người cho tạm trú đều đã tham gia hết. Ngoài ra, người mua phải cung cấp sổ tạm trú, tạm vắng, sổ hộ khẩu, KT3... cộng với các biểu mẫu, đơn từ phức tạp mới được mua một thẻ BHYT tự nguyện.
Đối với những người trẻ tuổi, việc chậm mua BHYT cũng không có nhiều rắc rối vì đa số chỉ mua để đề phòng. Tuy nhiên, khó khăn trong tiếp cận BHYT là thiệt thòi lớn đối với những người lớn tuổi, đối tượng cần được chăm sóc tốt vì bệnh tật luôn xảy ra bất ngờ và bất cứ lúc nào. Nhiều người già khi đến đại lý BHYT phải thất vọng vì không mua được thẻ BHYT chỉ vì không đáp ứng được yêu cầu BHYT hộ gia đình. Trước đây, những người chưa tham gia BHYT theo diện bắt buộc có thể mua BHYT tự nguyện. Người ốm đau, cần chữa bệnh, sinh đẻ hay bất cứ sự cố gì phải vào viện mà chưa có BHYT bắt buộc hoặc sổ bảo hiểm xã hội, muốn giảm bớt chi phí khi vào viện có thể mua BHYT tự nguyện. Tuy nhiên, để tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân, BHYT lại trở thành bắt buộc, điều kiện đặt ra không những yêu cầu phức tạp mà còn gây khó khăn cho người dân, trong khi thẻ BHYT phải mua bằng tiền chứ không phải cấp miễn phí. Đối với những người lớn tuổi, người có thu nhập thấp, hiện nay việc không tiếp cận được BHYT tự nguyện đang là một nỗi lo lớn, vì nếu tai nạn, bệnh tật bất ngờ ập đến họ sẽ khó gánh nổi mức viện phí cao như hiện nay. Quy định mới nhằm tăng độ bao phủ của BHYT, tuy nhiên khi triển khai đã làm khó người dân khiến không ít người có nhu cầu thật chịu thiệt thòi, nhất là khi các dịch vụ viện phí đang rục rịch tăng lên nên cần xem xét để có những quy định linh hoạt, phù hợp hơn.
(TPHCM)
