Năm hết tết đến, những người đi làm xa háo hức mong đợi ngày sum họp bên gia đình, người thân và bạn bè. Ai cũng muốn mang về cho người thân những món quà thật ý nghĩa trong 3 ngày xuân sau 1 năm tất bật kiếm sống. Thế nhưng, có rất nhiều người phải ăn tết xa quê, không chỉ 1 lần mà nhiều lần. Đa số họ là công nhân.
Chỉ còn vài ngày nữa đến Tết Nhâm Thìn, nhưng tại rất nhiều phòng trọ ở gần các khu công nghiệp, khu chế xuất vẫn thấy nhiều công nhân (CN) còn ở lại. Tất cả đều nhớ nhà và cô đơn khi sắp phải ăn tết nơi đất khách, nhưng họ không thể làm khác vì nhiều lý do, trong đó quan trọng nhất là không đủ tiền về.
Trong những người này, có người lần đầu tiên ăn tết ở miền Nam, nhưng cũng có người đã ăn tết xa nhà cả 4-5 năm. Và dù lần đầu hay lần thứ 4, thứ 5, cảm giác nhớ nhà và lạc lõng khi phải ăn tết xa gia đình đều như nhau.
 |
Công nhân tranh thủ rút tiền để gửi về cho gia đình. Ảnh: LÃ ANH |
Chị Xuân (quê Nam Định) ngậm ngùi: “Đây là năm thứ 2 tôi ăn tết một mình ở nhà trọ. Ăn Tết ở Sài Gòn đã buồn, ăn tết một mình càng buồn hơn. Đi đâu cũng thấy gia đình người ta sum vầy mà tủi phận mình”.
Cùng dãy trọ với chị Xuân còn rất nhiều người phải ở lại ăn tết. Hầu hết họ là người ở miền Bắc hoặc miền Trung, xa quá không về được. Vài ngày qua, ngày nào chị Lê Thị Phượng (quê Hà Tĩnh) cũng gọi điện về nhà cho mẹ, nhưng chẳng nói được gì vì cả 2 mẹ con cùng khóc.
Chị Phượng kể, bố không còn, nhà giờ chỉ còn mẹ và 2 đứa em trai. Càng gần tết càng thấy thương mẹ thui thủi một mình. Chị rất muốn về quê an ủi mẹ nhưng không được. Bao nhiêu tiền dành dụm chị đều gởi về cho mẹ trang trải gia đình và đóng học phí cho 2 em, giờ về nữa thì hết tiền.
Còn chị Lê Thị Thương (cùng dãy nhà trọ với chị Xuân) đã 3 năm nay không về quê vì thiếu tiền. Theo chị, mỗi lần về là mỗi lần tốn kém. Lương CN chẳng đáng bao nhiêu, lại phải gửi về quê giúp bố mẹ nuôi 2 đứa em ăn học nên chị chẳng dành dụm được đồng nào.
Ở lại Sài Gòn ăn tết buồn nhiều hơn vui nhưng chị Thương vẫn chấp nhận vì sẽ tiết kiệm được thêm tiền gửi về cho bố mẹ. "Có tiền của tôi gửi về, ba mẹ tôi sẽ có cái tết tươm tất hơn với bà con xóm giềng" - chị Thương nói.
“Càng cận tết, giá vé tàu, xe càng đắt. Mà CN thường được nghỉ tết muộn, nếu muốn về thì phải chấp nhận với giá vé cao” - anh Hùng (quê Quảng Nam) than.
Nhiều người cũng cố gắng về để sum họp gia đình nhưng ngán cảnh chen chúc mua vé tàu xe về tết, cảnh bị nhồi nhét trên xe, cảnh vạ vật nằm chờ ở bến xe… nên chọn con đường ở lại đón tết nơi xứ người. Thời gian nghỉ tết cũng quá ngắn ngủi khiến đường về quê của họ xa càng thêm xa.
Thường nhiều công ty cho CN nghỉ tết chỉ 1 tuần, trong khi chỉ riêng đi và về đã chiếm mất 4 ngày đối với CN quê miền Bắc, không còn bao nhiêu thời gian dành cho gia đình.
Không được về quê ăn tết, bao nhớ nhung và yêu thương được CN gửi gắm vào những món quà họ gửi về gia đình. Từ trước tết khá lâu, nhiều CN đã tranh thủ mỗi ngày sau tan ca đều mua một ít đồ để dành làm quà tết cho ba mẹ.
Nguyễn Thị Thắm, CN khu chế xuất Linh Trung (Thủ Đức) quê ở Ninh Thuận, cho biết: “Mấy hôm nay công ty tăng ca đến gần 8 giờ tối mới về. Cuối năm tăng ca ai cũng thích vì sẽ có thêm một khoản tiền mua quà về tặng người thân. Sau khi tan ca, em đi tìm mấy món ưng ý để mua dần là vừa”.
Trần Thị Thơm, một nữ CN làm cho công ty bao bì ở Thủ Đức tranh thủ sau giờ tan ca đi mua quà về đóng thùng caton giấy rồi dán băng keo kỹ càng chuẩn bị gửi về quê.
Thùng quà của cô chỉ là mấy gói trà, cà phê pha sẵn cho ba, chiếc áo len và khăn quàng cổ cho mẹ cùng thêm mấy đôi dép mới cho em. Vậy mà nhìn vào mắt cô, tôi cảm nhận được một không khí rất vui như thể cả một mùa xuân đang về.
Chị Lan, chủ một sạp áo ấm, chăn ở chợ Bắc Ninh (Thủ Đức), cho biết: “Nghe nói ở quê miền Trung, miền Bắc lạnh lắm nên món quà quý CN mang về trong dịp tết thường là chăn mền. Tôi tranh thủ trữ hàng từ mấy tuần nay, dạo này chăn và áo ấm là mặt hàng bán chạy nhất”.
CN thường ghé mua hàng bình dân ở những cửa hàng bên đường hay hàng hạ giá ở các khu vực gần chợ, bến xe, cổng công ty. Từ 20.000-200.000 đồng đã có một cái áo khá đẹp, dày nên nhiều CN lui tới những khu vực này để chọn mua.
Cầm lên đặt xuống chiếc áo ấm tại khu vực trước công ty, chị Nguyễn Thị Lan - Công ty may An Phú Châu (quận 9) tâm sự: “Năm ngoái tôi về rồi nên năm nay ở lại, dành tiền mua mấy chiếc áo gió làm quà cho mấy đứa em ở Nghệ An. Ngoài quê tết này lạnh lắm. Còn một ít tiền để gởi lì xì cho bố mẹ”.
Để tết trôi qua mau và tìm chút không khí tết giữa đất khách, những CN ở lại Sài Gòn cũng tổ chức ăn tết theo cách rất riêng, nhưng lắm lúc có thêm những giọt nước mắt mặn chát.
Chị Lê Thị Xuân (khu chế xuất Linh Trung - Thủ Đức) cho biết: “Để tết đỡ buồn tẻ, chúng tôi thường rủ nhau đi mua sắm, đi chợ hoa. Nhưng đi ngắm là chính, còn tiền hùn lại mua con gà, ít thịt để cúng gọi ông bà về ăn tết với mình. Đêm giao thừa, mấy người ở lại cùng khu trọ cũng rủ nhau nhậu tất niên và thường sau đó là ngồi nước mắt ngắn nước mắt dài”.
Ở lại ăn tết xa nhà, không ngăn được nỗi cô đơn nên cần sự an ủi chia sẻ của những người xung quanh. Bởi vậy, theo như lời một nam CN ở trọ tại đường Dương Đình Hội (quận 9), ở các dãy phòng trọ thường hay có chuyện chị em phụ nữ khóc vì nhớ nhà, các anh qua an ủi nên dễ nảy sinh nhiều cuộc tình chóng vánh.
Có nhiều chuyện xảy ra, khiến người trong cuộc phải hối tiếc cả đời. Nhưng hầu hết họ thường đến với những người đồng hương để tìm sự cảm thông và chia sẻ.
Cũng như ở quê, ngày tết CN cũng đến “xông phòng” cho nhau, thăm hỏi, mời nhau ăn miếng bánh, cái kẹo để có cảm giác như đang sống trong không gian tình làng nghĩa xóm.
Sau những ngày giáp tết lang thang tại các khu nhà trọ, cùng đi chợ sắm tết với CN, tôi mới nhận ra rằng, mình vẫn còn hạnh phúc hơn nhiều người, khi tết này mình vẫn được về quê vui xuân với gia đình, bạn bè.
